«آلبرت بغزیان» اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت و گو با «تحریریه» در خصوص واگذاری سهام و مدیریت شرکت های ایران خودرو و سایپا به خریدار خارجی و احتمالا چینی گفت: در کشورهای مختلف دنیا اعم از کشورهایی که سازنده برندهای مطرح خودرو هستند از آمریکا و اروپا تا ژاپن، معضلاتی شبیه به آنچه در ایران مطرح است همچون واردات خودرو یا زیان ده بودن تولید وجود ندارد چرا که این صنعت به دست بخش خصوصی واقعی مدیریت می شود. بخش خصوصی و سهامداران بهترین تصمیمات را برای باشکوه ماندن بنگاه و سودآورتر شدن آن می گیرند ضمن آنکه حداکثر رضایتمندی خریدار را نیز در دستور کار خود قرار می دهند، حال آنکه در ایران وضعیت متفاوت است.

وی در این باره افزود: از چند دهه قبل قرار بوده خودروساز شویم، در حالی که خودروسازی تعریف خاص خود را دارد. اینکه خودروهای بی کیفیت چند دهه پیش را همچنان تولید کنیم و قربانی بگیریم و زیان های کلی به اقتصاد وارد کنیم تعریف درستی از خودروسازی نیست.

این استاد اقتصاد یادآور شد: از ابتدای راه اندازی و تاسیس صنعت خودروسازی در ایران قرار بود ما نیز روزی شبیه به آلمان یا ژاپن شویم اما اینگونه نشد، چرا که دولت صنعت خودورسازی را مدیریت می کند و دولت ها با توجیه تامین نیاز بازار مانع واردات و شکستن انحصار شده اند. این در حالی است که با این عملکرد و ماهیت دولتی بودن حتی نیاز بازار به میزان لازم تامین نمی شود.

وی در ادامه بحث خاطر نشان کرد: نه تنها نتوانسته ایم نیاز بازار داخلی را تامین کنیم بلکه همچنان خودروهای بی کیفیتی را تولید می کنیم و آن را چند برابر قیمت جهانی به مردم می فروشیم؛ با این شیوه مدیریتی و این سطح از قیمت و کیفیت نمی توان امیدوار بود راهی برای صادرات خودرو و حضور در بازارهای جهانی پیدا کنیم.

بغزیان در مورد گمانه زنی ها پیرامون واگذاری سهام دو شرکت ایران خودرو و سایپا به خریدار و سرمایه گذار چینی تصریح کرد: با فرض اینکه بخش خصوصی خارجی مثلا سرمایه گذار چینی، مایل به خرید سهام خودروسازی در ایران باشد باید محسنات و پیامدهای منفی این موضوع یک به یک بررسی شود. اما مساله حائز اهمیت این است که چین توانسته خودروهای خود را به بازار کشورهای مختلف صادر کند.

وی در این باره افزود: نفوذ خودروی چینی به بازار کشورهای مختلف بیانگر آن است سپردن مدیریت خودروسازی ما به دست سرمایه گذار و مدیر چینی اتفاق خوبی است و در میان مدت می تواند به تولید خودروی با کیفیت در ایران منجر شود چرا که سرمایه گذار چینی کسب سود در صنعت تولید خودرو را دنبال می کند و احتمالا قصد در دست گرفتن بازار جهانی را نیز دارد.

این اقتصاددان خاطرنشان کرد: واگذاری سهام و مدیریت خودروسازی از نظر شرایط اقتصادی می تواند برای کشور مفید باشد، ضمن اینکه منجر به رشد و تحول در صنعت خودروسازی می شود به شرط انتقال دانش فنی.

وی درباره مقاومت دولت در برابر واگذاری مدیریت خودروسازی به بخش خصوصی اعم از داخلی یا خارجی نیز اظهار داشت: از سوی دیگر دور از ذهن است دولت به راحتی مدیریت را به بخش خصوصی واگذار کند، ضمن اینکه اگر دولتی ها در تبانی با طرف چینی راه کسب رانت و دریافت ارز دولتی و ... را به سرمایه گذار خارجی یاد بدهند، بار دیگر موضوع رشد صنعت خودروسازی به حاشیه می رود.

وی در ادامه بحث بیان داشت: خودروساز چینی زمانی ریسک سرمایه گذاری در صنعت خودروسازی ایران را قبول می کند که نسبت به خروج دولت از مدیریت و عدم نفوذ آن بر مسائل این صنعت مثل قیمت گذاری دستوری و ... مطمئن باشد.

بغزیان افزود: از سوی دیگر زمانی واگذاری سهام خودروسازی به طرف خارجی برای ما مهم است که صنعت متحول شود و منافع اقتصادی کشور تامین گردد، لذا تحقق این موضوع وابسته به اطمینان دهی دولت به بخش خصوصی است که می خواهد شرکت های خودروسازی را خریداری کند.

این استاد اقتصاد در پایان گفت و گو تاکید کرد: در صورتی که مافیا با بخش خصوصی چینی دست دوستی بدهد و راه برخورداری از رانت و ارز دولتی به طرف خارجی و سرمایه گذار در صنعت خودروسازی نشان داده شود، در ظاهر با طرف چینی مواجه خواهیم بود حال آنکه در پشت صحنه همان مافیا در حال مدیریت صنعت خودرو است.

پایان/