به گزارش تحریریه، «مارک کاتز» کارشناس ارشد اندیشکده آمریکایی «شورای آتلانتیک» در تحلیل رابطه تسلیحاتی تهران و مسکو نوشت، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد که ایران موشک‌های بالستیک کوتاه برد (CRBM) را به روسیه تحویل داده است  و او انتظار دارد نیروهای روسیه ظرف چند هفته از آنها علیه اوکراین استفاده کنند.

همزمان، وزارت خزانه داری آمریکا از اعمال تحریم های بیشتر علیه افراد و نهادهای ایرانی و روسی از جمله شرکت ایران ایر خبر داد. این حرکت ها برای مسکو و تهران چندان نمی تواند غافلگیر کننده باشد و به تغییر مسیر کمکی نمی کند.

سوال واقعی این است که انتقال CRBM های ایران به روسیه چه تاثیری بر روابط روسیه و ایران خواهد داشت؟ به طور خاص، آیا وابستگی روسیه به ایران، ابتدا برای پهپادهای مسلح و اکنون برای CRBM ها، به تهران اهرم فشاری بر مسکو می دهد؟ و تهران با این اهرم چه چیزی از مسکو می خواهد بگیرد؟

بر اساس گزارش‌ها، ایران مدت‌ها است که به دنبال هواپیماهای جنگنده Su-35 و سامانه‌های دفاع موشکی S-400 از روسیه بوده است، اما مسکو هنوز آنها را تحویل نداده است. همانطور که هانا نوت و جیم لامسون در مطالعه‌ای که در ماه اوت منتشر شد اشاره کردند، سیستم‌ها و فناوری‌های تسلیحاتی روسی زیادی وجود دارند که تهران مایل است آنها را دریافت کند. اگر هر یک از این تسلیحات به دست تهران برسد، این به عنوان مدرکی تلقی خواهد شد که انتقال CRBM ها به مسکو در واقع نشانه افزایش اهرم فشار ایران بر روسیه است.

بنابراین، تهران ممکن است روسیه را نه به عنوان یک قدرت بزرگ که به عنوان یک نماینده دیگر ببیند.

با این حال، مسکو از انتقال تسلیحاتی به ایران بیزار خواهد بود که توانایی این کشور برای حفظ روابط خوب با رقبای ایران، عربستان سعودی و امارات متحده عربی را بر هم می زند زیرا این امر ممکن است به نزدیک شدن آن کشورها به ایالات متحده و حتی اسرائیل منجر شود.

در واقع، خود ایران ممکن است بخواهد این اتفاق بیفتد. همکاری عربستان و روسیه در قالب اوپک پلاس که قیمت‌های جهانی نفت را نسبتاً بالاتر نگه می‌دارد، در خدمت منافع ایران نیز بوده است. به دلیل تحریم‌های غرب، هم روسیه و هم ایران مجبورند نفت خود را با تخفیف بفروشند، اما اگر سعودی‌ها به این نتیجه برسند که روسیه به متحد محکم ایران تبدیل می شود و سپس برای افزایش تولید نفت تصمیم بگیرد، کاهش قیمت نفت به مسکو و تهران آسیب می‌زند. آن کشورها می دانند که ریاض در گذشته مایل بوده است که بازار را پر از نفت کند و قیمت نفت را پایین تر ببرد تا به رقبای خود آسیب برساند.

علاوه بر این، اگرچه تهران ممکن است از مسکو بخواهد که سوخو-35، اس-400 و سایر سیستم‌ها و فناوری‌های تسلیحاتی را منتقل کند، دریافت فوری آنها ممکن است هدف اصلی رهبری ایران نباشد. جمهوری اسلامی اغلب خودش دست به اقدام مستقیم نظامی نمی‌زند، بلکه ترجیح می‌دهد از طریق نیروهای نیابتی مانند حزب‌الله، حوثی‌ها و نیروهای شبه‌نظامی شیعه در عراق عمل کند.

بنابراین، تهران ممکن است روسیه را نه همچون یک قدرت بزرگ، بلکه به عنوان یک عنصر نیابتی دیگر ببیند، که تمایلش برای مبارزه با دشمن مشترک به نفع ایران است، اما به آن اجازه می دهد تا از هزینه های جنگ با دشمن مشترک اجتناب کند. اوکراین البته تهدیدی برای ایران نیست اما به میزانی که ایالات متحده و سایر کشورهای غربی توجه و منابع خود را به حمایت از اوکراین اختصاص دهند، منابع کمتری برای مقابله با ایران در دسترس خواهد بود.

در واقع، یکی از نگرانی‌های بزرگ تهران ممکن است این باشد که روسیه در جنگ خود با اوکراین شکست بخورد و در نتیجه ایالات متحده و متحدان غربی‌ آن روی ایران تمرکز کنند. نخست، انتقال پهپادهای مسلح و اکنون موشک های CRBM به روسیه، ممکن است به عنوان یک سرمایه گذاری خوب از سوی تهران تلقی شود، خواه در ازای آن سامانه های تسلیحاتی روسی را دریافت کند یا خیر. این نگرش همچنین با این دیدگاه که ایران ترجیح می‌دهد از نیروهای نیابتی که با یک دشمن مشترک می‌جنگند، حمایت کند تا اینکه خود جنگ را بر عهده بگیرد، بسیار همخوانی دارد.

پایان//