بر خلاف آن‌چه در خصوص «یادداشت ریاست‌جمهوری ناظر بر امنیت ملّی آمریکا» علیه ایران گفته می‌شود، موضوع این سند صرفاً به پرونده‌ی هسته‌ای ایران محدود نیست

اگرچه در رسانه‌ها تنها مسأله‌ی دستیابی قریب‌الوقوع ایران به تسلیحات هسته‌ای برجسته می‌شود.

مطابق یادداشت ریاست‌جمهوری مذکور، عمده‌ی اهداف آمریکا از امضای این سند چنین است:

۱. ایران باید از داشتن سلاح هسته‌ای محروم شود. فشار حداکثری بر دولت جمهوری اسلامی ایران بازگردانده می‌شود، تا همه‌ی مسیرهای دستیابی به سلاح هسته‌ای مسدود و با نفوذ بدخیم ایران در خارج از مرزهای آن مقابله شود.

۲. ایران باید از داشتن موشک های بالستیک قاره‌پیما محروم شود.

۳. شبکه‌ی تروریستی [منطقه‌ای و بین‌المللی] ایران باید خنثی شود. این یادداشت به وعده‌ی رئیس جمهور در سال ۲۰۲۰ برای مقابله با نفوذ مخرب ایران در سراسر جهان عمل می‌کند.

۴. باید با توسعه‌ی تهاجمی موشکی ایران و هم‌چنین سایر قابلیت‌های تسلیحاتی نامتقارن و متعارف ایران مقابله کرد.

*رئیس‌جمهور طی این یادداشت به وزیر خزانه‌داری دستور می‌دهد که حداکثر فشار اقتصادی را بر دولت ایران اعمال کند؛ این از جمله شامل تحمیل تحریم یا اعمال مکانیسم‌های اجرایی بر کسانی می‌شود که نسبت به نقض تحریم‌های موجود اقدام می‌کنند.

*وزیر خزانه‌داری همچنین در آینده برای تمام بخش‌های تجاری مرتبط -از جمله حمل و نقل، بیمه و اپراتورهای بندری- دستورالعملی ارائه می‌دهد که به هر شخص حقیقی و حقوقی که آگاهانه تحریم‌های ایالات متحده در رابطه با ایران یا یک نماینده مرتبط به ایران را نقض می‌کند را تهدید کند.

*وزیر امور خارجه همچنین معافیت‌های تحریمی موجود را تعدیل یا لغو خواهد کرد و با وزیر خزانه‌داری برای اجرای کارزاری با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران همکاری خواهد کرد.

*نماینده دائم ایالات متحده در سازمان ملل متحد نیز اعلام کرده است که با متحدان کلیدی خود برای تکمیل پروسه‌ی بازگرداندن تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی علیه ایران همکاری خواهد کرد.

*دادستان کل تمام مراحل قانونی موجود را برای تحقیق، اخلال، و پیگرد قانونی شبکه‌های مالی و لجستیکی، عوامل عملیاتی یا گروه‌های جبهه‌ای در داخل ایالات متحده که توسط ایران یا یک نماینده ترور ایران حمایت می‌شوند، دنبال خواهد کرد.

🔻چند نکته‌ی جانبی: اهمیت این سند چقدر است؟

۱. محتوای «یادداشت ریاست‌جمهوری امنیت ملّی ایالات متحده» که دیروز به امضای ترامپ رسید، بسته‌بندی رویکرد تهاجمی آمریکا با صورت‌بندی نرم و خیرخواهانه است که در چارچوب همان ۱۲ شرط پمپئو قرار دارد و فراتر از آن نمی‌رود.

*این یعنی قرار است ایران تحت فشار فضاسازی‌های محافل سیاسی و رسانه‌های داخلی و خارجی احساس خطر کند و از موضع پایین در شرایط نامتوازن برای مذاکره با طرف‌های اروپایی و احتمالأ ایالات متحده تحت منگنه قرار بگیرد.

*با توجه به ارسال‌ پیام‌های یک‌طرفه از سوی ایران برای مذاکره و رسیدن به توافق جدید با طرف‌های غربی، و با توجه به ارسال سیگنال‌های پیاپی وخامت اوضاع داخلی ایران به ویژه به لحاظ اقتصادی، ایالات متحده با کم‌هزینه‌ترین ابزارهایی که در اختیار دارد اقدام به تهدید ضمنی تهران برای عقب‌نشینی از مواضع خود کرده و امیدوار است که این استراتژی پلکّانی در مراحل ابتدایی کار کند.

۲. در مرحله‌ی بعد و در صورت ناهمسازی ایران، اولتیماتوم‌های صریح مانند فعال‌سازی قریب‌الوقوع «مکانیزم ماشه» با چراغ سبز آمریکا، از سوی طرف‌های اروپایی به ایران ابلاغ خواهد شد.

۳. صرف‌نظر از محدودیت‌های ساختاری بین‌المللی، اگر ترامپ اراده‌ی اعمال فشار حداکثری بر ایران را داشته باشد، باید یک «فرمان اجرایی» جدید برای گسترش تحریم‌ها و علیه بخش نفتی ایران امضا کند، و وزارت خزانه‌داری نیز بر اساس آن فرمان اقدامات عملی علیه بنادر و پالایشگاه‌های خریدار نفت خام ایران صادر کند.

فعلأ چنین اقداماتی صرفاً روی کاغذ است.

۴. یکی از اهداف عمده‌ی امضای این یادداشت از سوی ترامپ، دادن وعده‌ای به نتانیاهو برای پیشگیری از هر نوع تعرّض احتمالی رژیم اسرائیل به مواضع ایران و مدیریت رویکرد تهاجمی تل‌آویو تا اطلاع ثانوی است.

۵. این سند می‌تواند برای چانه‌زنی‌های دولت ترامپ با دولت‌های عربی و جلب همراهی حداکثری آن‌ها با واشینگتون نیز مفید فایده باشد.

۶. اصل «پیش‌بینی‌ناپذیری» و «برهم زدن خطاهای محاسباتی دشمن»، باید محورهای استراتژی کلان ایران در شرایط کنونی باشد.

اگر در نبردی نمی‌توان دشمن را از پا انداخت، اما می‌توان به استراتژی آن حمله کرد و آن را از کار انداخت

پایان/