به گزارش تحریریه، تارنمای روزنامه The National در گزارشی مادعاد که تهران به یک بازیگر پنهان در مذاکرات آتش بس غزه تبدیل شده است و مذاکرات پشت پرده بود که مانع درگیری شدیدتر اسرائیل و حزب الله شد.

این رسانه اماراتی آورده است: منابع سیاسی و دیپلماتیک عربی و غربی عنوان داشتند که با وجود حملات موشکی و پهپادی روز یکشنبه بر فراز اسرائیل و لبنان، چند هفته‌ مذاکرات پی در پی که با نقش آفرینی پررنگ ایران همراه بود در جلوگیری از درگیری گسترده‌تر بین اسرائیل و حزب‌الله نقش داشت.

منابعی در قاهره، بیروت و دیگر پایتخت‌های منطقه به روزنامه نشنال اعلام کردند که میانجی‌های عرب در مذاکرات آتش‌بس غزه، همفکری خود را با تهران در طول مذاکرات افزایش داده‌ و آنها را در مورد نقاط عطف مطلع کرده اند. ترور «اسماعیل هنیه» رهبر حماس این تبادلات را تسریع کرد و به این پیشنهاد منتهی شد حداقل انتقام در شرایط کنونی در ازای دستیابی به آتش بس.

یک منبع سیاسی در بیروت گفت که در این فرایند دیپلماسی مصر و قطر نقش بزرگی ایفا کردند و تفاهمات سیاسی خارج از محدوده نظامی حاصل شد. اگرچه هیچ توافق نوشته شده ای وجود نداشت، اما توافقی وجود داشت تا کل منطقه را به سمت جنگی فراگیر نرود. انتقام حزب الله حساب شده و همسو با همین تفاهمات اعلام نشده بود.

«حسن نصرالله» رهبر حزب الله در آغاز ماه اوت و پس از کشته شدن فؤاد الشکر، فرمانده ارشد نظامی حزب‌الله وعده داده بود که شرایط سختی را برای اسرائیل ایجاد خواهد کرد. اسرائیل هم در واکنش تهدید کرد که لبنان را ویران می کند. از اینرو پروازها لغو شدند، مسافران تابستانی با عجله خارج شدند و خاورمیانه در آستانه یک جنگ بزرگ دیگر قرار گرفت.

کمتر از چهار هفته بعد، این گروه قدرتمند شبه‌نظامی لبنان با شلیک صدها پهپاد و موشک به سمت اهدافی در اسرائیل تلافی کرد. اسرائیل مدعی شد که حمله یکشنبه را خنثی کرده است و وارد شدن خسارت قابل توجه را رد کرد. نصرالله سپس با آرامش اعلام کرد که پاسخ کامل بود. وی از مسافران خواست که برگردند و به آنها اطمینان داد که درگیری، حداقل در شرایط کنونی، افزایش نمی یابد.

فواد الشکر و یکی از همکاران نظامی ایران ماه گذشته در حمله اسرائیل به محله ای پرجمعیت در حومه جنوبی بیروت کشته شدند. ساعاتی بعد اسماعیل هنیه رهبر حماس هم در تهران ترور شد. این دو اقدام تنش‌زا با پیامدهای عمده ای برای خاورمیانه و مذاکرات آتش بس غزه همراه بود.

اسرائیل، ایران و حماس به سرعت تاکید کردند که به دنبال یک جنگ گسترده تر نیستند، اما وعده های تلافی جویانه علیه اسرائیل حاکی از چرخه خشونت آمیزتر در بخش هایی از منطقه بود، به ویژه که تلاش ها برای تضمین آتش بس در غزه هم ناموفق مانده است.

مصر، قطر و آمریکا به عنوان میانجی‌گران اصلی مذاکرات چند دور مذاکرات غیرمستقیم بین حماس و اسرائیل را با هدف پایان دادن به درگیری و بی ثباتی در سراسر منطقه از یمن تا سوریه و فراتر از آن، فراهم کرده اند. این میانجیگری که شامل تماس های تلفنی مقامات مصری، قطری، اردن، لبنانی، ترکیه و ایران می شد، پس از ترورهای اخیر شدت گرفت.

یک منبع سیاسی دیگر در بیروت در مورد اینکه مصری‌ها از چه زمانی به صورت مستقیم در مورد موضوع فلسطین و نوار غزه با ایرانی‌ها تماس می‌گیرند؟ گفت که این امر تقریبا هرگز اتفاق نمی افتد اما این بار علی رغم اختلافات بین دو کشور این موضوع رخ داد.

وی افزود: مصری ها پس از شکست مذاکرات در دوحه زمان بیشتری لازم داشتند. آنها می‌خواستند نسبت به آرامش منطقه اطمینان یابند تا از فشار بر مذاکرات بکاهند و به نظر می‌رسد ایرانی‌ها به این موضوع در ازای ایفای نقش مهمتر در پرونده فلسطین گوش دادند.

منابع نزدیک به مذاکرات اخیر که روز یکشنبه در قاهره بدون پیشرفت به پایان رسید، تأیید کردند که میانجی‌گران مصر و قطر تبادلات خود را در مورد مذاکرات آتش‌بس با ایران تشدید کردند. شاید مذاکرات این هفته دوباره از سر گرفته شود.

یک منبع گفت: «ایران یک بازیگر کلیدی در پشت پرده مذاکرات غزه است. این موضوع بعد از ترور اسماعیل هنیه حیاتی‌تر شده است زیرا او در تهران کشته شد.»

این منبع گفت که تلاش‌های دیپلماتیک برای میانجی‌گری برای آتش‌بس غزه و مبادله گروگان‌ها و زندانیان بین حماس و اسرائیل، برای ماه‌ها بخشی از دستور کار تماس‌های مخفی و غیرمستقیم ایران و آمریکا بوده که با میانجیگری عمان انجام می شد.

مصر مرتباً با ایرانی‌ها درباره حملات به خطوط کشتیرانی در دریای سرخ توسط نیروهای نیابتی آنها در یمن، مذاکره کرده است تا اقدامات آنها را متوقف کند یا به حداقل برسانند، زیرا این حملات به طور قابل توجهی بر درآمد قاهره از کانال سوئز تأثیر گذاشته است.

روز دوشنبه، «شیخ محمد بن عبدالرحمن» نخست وزیر قطر، یک روز پس از ناکام ماندن مذاکرات آتش بس غزه در قاهره، برای رایزنی با مقامات ایرانی وارد تهران شد. قطر یک میانجی اصلی از طرف گروه مسلح فلسطینی بوده است، اما ایران طرف رسمی مذاکرات نیست.

یک منبع نزدیک به حزب الله گفت: حمله این گروه با توجه به فضای سیاسی حاکم بر منطقه انجام شد. مذاکرات در قاهره با نظارت مصری ها و آمریکا انجام می شد و حزب الله از آن آگاهی داشت.

این گروه لبنانی مدعی شد که در انتقام ترور آقای شکر به ۱۱ پایگاه نظامی اسرائیل، از جمله یکی در نزدیکی تل آویو، با بیش از ۳۲۰ موشک کاتیوشا و پهپاد حمله کرده است. قبل از این اقدام، حملات پیشگیرانه اسرائیل صورت گرفت.

این حمله منعکس کننده اقدام ایران در زمانی بود که تنش‌های منطقه‌ای به خاطر واکنش تلافی‌جویانه به حمله به کنسولگری این کشور در دمشق و موشک باران و حمله پهپادی بی‌سابقه علیه اسرائیل بود. بیشتر پهپادها و موشک ها توسط اسرائیل، آمریکا و دیگر نیروهای متحد مستقر در منطقه رهگیری شدند.

«امیر آویوی» مقام ارشد پیشین در ارتش اسرائیل گفت: «فکر نمی‌کنم کانال پشتیبان وجود داشته باشد، اما فکر می‌کنم روشی که حزب‌الله برای حمله برنامه‌ریزی کرد، راهی بود که به اسرائیل می‌گوید من در حال حاضر به دنبال یک جنگ تمام عیار نیستم».

«عفیفه عابدی» پژوهشگر در حوزه سیاست خارجی ایران معتقد است که حزب الله باید پاسخ خود را با ایران هماهنگ کرده باشد. حزب الله لبنان در پاسخ به ترور فؤاد شکر این عملیات را انجام داد و احتمالاً با ایران همفکری کرده باشد، اما زمان و مکان عملیات به طور مستقل و با تصمیم مقاومت لبنان تعیین شد.

لبنان تقریباً دو سال است که پس از پایان دوره «میشل عون» در اکتبر ۲۰۲۲ بدون رئیس جمهور است. پارلمان کنونی هم به شدت دچار اختلاف شده و ۱۲ بار در انتخاب جانشین عون شکست خورده است زیرا هر یک جناح های رقیب از دو نامزد حمایت می کنند. جناح طرفدار حزب الله از «سلیمان فرنگیه» حمایت می کند، در حالی که مخالفان آنها از وزیر سابق «جهاد آزور» پشتیبانی می کنند.

اسرائیل و حزب‌الله آخرین بار در سال ۲۰۰۶ با یکدیگر درگیر شدند. در جنگ ۳۴ روزه بخش‌هایی از بیروت ویران شد و حدود ۱۲۰۰ نفر را در لبنان که اکثراً غیرنظامی بودند و حدود ۱۶۰ نفر را در سرباز اسرائیل کشته شدند. تحلیلگران می گویند که هر دو طرف اکنون قدرت شلیک بسیار بیشتری دارند، به طوری که تصور می شود حزب الله تا ۱۵۰۰۰۰ موشک و پهپاد دارد که ۱۰ برابر زرادخانه آن در سال ۲۰۰۶ است. اسرائیل نیز نیروی هوایی خود را گسترش داده است که در حملات به غزه آن را نشان داده است.

یک دیپلمات اروپایی آشنا به امنیت خاورمیانه به نشنال گفت: حسن نصرالله به رای دهندگان خود گفته است که به خانه هایی که از آنها فرار کرده اند، بازگردند و به آنها پیام داده است جنگی که از آن می ترسیدند، رخ نخواهد داد. نصرالله نمی خواهد همزمان در جبهه داخلی لبنان و جنگ با اسرائیل درگیر باشد.

پایان/