به گزارش تحریریه، تارنمای الجزیره در مورد دلایل اطمینان ترامپ برای اعلام نظراتش در مورد غزه آورده است: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اخیراً پیشنهاد انتقال موقت و یا دائمی یک تا یک و نیم میلیون نفر از مردم نوار غزه به مصر و اردن، و بازگشت پس از بازسازی که ممکن است ۱۰ تا ۱۵ سال طول بکشد، را مطرح کرده است.

این پیشنهاد با مخالفت شدید مصر و اردن روبرو شده و در جلسه اخیر وزیران شش کشور عربی، شامل مصر، اردن، فلسطین، قطر، عربستان و امارات، به‌طور قاطع رد و تأکید شد هرگونه انتقال جمعیت فلسطینی‌ها از غزه غیرقابل‌قبول است.

این سخنان که نخستین بار هفته گذشته در کنار هواپیمای ریاست‌جمهوری و سپس در دو نشست خبری در کاخ سفید تکرار شد، ابهاماتی را درباره اهداف واقعی او ایجاد کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد پنج عامل ممکن است ترامپ را به تکرار درخواست‌هایش از مصر و اردن ترغیب کرده باشد.

فشار برای دستیابی به توافق

دولت بایدن، در ماه مه گذشته طرحی برای توافق آتش‌بس در غزه ارائه داد که شامل آزادی زندانیان، ورود کمک‌های بشردوستانه و آغاز مذاکرات برای خروج نیروهای اسرائیلی از این منطقه بود. حماس این توافق را پذیرفت، اما نتانیاهو از پذیرش آن خودداری کرد و بایدن نیز نتوانست بر اسرائیل فشار وارد کند.

در سوی دیگر، دونالد ترامپ در دوران کارزار انتخاباتی و پس از پیروزی، تهدید کرد که اگر طرفین درگیری‌ها را قبل از ورود او به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه متوقف نکنند، با عواقب جدی مواجه خواهند شد. استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ، در مذاکرات لحظه آخر حضور یافت و فشار آورد که نتانیاهو توافق را یک روز قبل از آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ بپذیرد. این اقدامات به تیم جدید کاخ سفید اعتمادبه‌نفس بیشتری داد تا خواسته‌های بیشتری از طرفین داشته باشند.

تجربه کلمبیا

بسیاری در واشنگتن در حال بحث درباره پیامدهای عقب‌نشینی کلمبیا از تقابل با ترامپ هستند. کلمبیا ابتدا با بازگرداندن شهروندان خود که از جمله مهاجران غیرقانونی بودند، مخالف بود، اما پس‌ از آنکه ترامپ تعرفه‌ها و تحریم‌هایی علیه این کشور از جمله ممنوعیت سفر مقامات کلمبیایی به آمریکا اعمال کرد، کلمبیا موضع خود را تغییر داد و با بازگشت اتباع خود موافقت کرد. این تغییر موضع به دلیل فشارهای ترامپ بود. ایالات‌متحده اکنون گمان می‌کند خواهد توانست بر مخالفت کشورهای دیگری مانند مصر و اردن نیز غلبه کند، همان‌طور که در مورد کلمبیا این اتفاق افتاد.

کمک‌های عظیم

کمک‌های اقتصادی که آمریکا سالانه به کشورهای مصر و اردن ارائه می‌دهد، می‌تواند به‌عنوان یک اهرم فشار عمل کند. مصر سالانه از کمک ۱.۳ میلیارد دلاری آمریکا بهره می‌برد و همچنین وابستگی شدیدی به صندوق بین‌المللی پول دارد که آمریکا یکی از تاثیرگذارترین اعضاء آن است. گفتنی است کمک‌های آمریکا به مصر از زمان امضای پیمان صلح با اسرائیل در سال ۱۹۷۹ بیش از ۷۵ میلیارد دلار بوده است.

اردن نیز از دهه ۱۹۵۰ از کمک‌های اقتصادی و نظامی آمریکا برخوردار بوده، به‌طوری‌که تا سال ۲۰۲۰ مجموع کمک‌های آمریکا به این کشور به ۲۶.۴ میلیارد دلار رسیده است. همچنین میزان بودجه درخواستی رئیس‌جمهور آمریکا برای اردن در سال ۲۰۲۵، ۱.۴ میلیارد دلار بوده است.

سابقه عقب‌نشینی مصر

موفقیت ترامپ در فشار بر مصر در دسامبر ۲۰۱۶، زمانی که مصر قصد داشت طرحی را در شورای امنیت ارائه دهد که ساخت‌وساز شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری را محکوم می‌کرد، یکی دیگر از عوامل اعتماد به نفس ترامپ است. ترامپ با مداخله و تماس با رئیس‌جمهور مصر، باعث شد این کشور طرح خود را پس بگیرد. مصر حتی از آمریکا به خاطر فشارهای وارده عذرخواهی کرد. این واقعه نشان‌دهنده نقش کلیدی فشارهای دیپلماتیک در تغییر مواضع کشورهاست که امکان تکرار آن وجود دارد.

تجربه انتقال سفارت

ترامپ در دسامبر ۲۰۱۷ و در اولین دوره ریاست‌جمهوری‌اش، اورشلیم را به‌عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و دستور انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو را صادر کرد. ترامپ ادعا کرد که از خطرات قدامی که پنج رئیس‌جمهور پیشین آمریکا از انجام آن خودداری کرده بودند تا از واکنش‌های منفی کشورهای عربی جلوگیری کنند، آگاه بود. بااین‌حال، علی‌رغم مغایرت این تصمیم با قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت، کشورهای عربی هیچ اقدام عملی یا دیپلماتیکی برای مقابله با این تصمیم انجام ندادند.

مجموعه این عوامل باعث شده ترامپ برای عملی نمودن طرح کوچ اجباری مردم نوار غزه اعتماد به‌نفس بالایی پیدا کند و در جلسات و دیدارهای مختلف به طرح و بازگویی آن بپردازد.

منبع: اندیشکده تهران

پایان/