به گزارش تحریریه، چندی قبل «عباس علی‌آبادی» وزیر نیرو از پیشبرد ۱۴ مگاپروژه در تامین برق کشور و رفع مشکل کمبود برق در فصل گرم سال خبر داد.

وی همچنین تاکید کرد: در برنامه طولانی مدت ۳۰ هزار مگاوات به ظرفیت تولید انرژی تجدیدپذیر کشور افزوده می شود، نکته این است که شبکه برق کشور امکان توسعه تجدیدپذیرها را تا ۵۰ هزار مگاوات را دارد.

با اینحال طرح دولت چهاردهم برای احداث ۳۰ هزار مگا وات نیروگاه تجدیدپذیر ابهامات و پرسش هایی را در مورد قابلیت های اجرایی آن ودستیابی به این هدف بزرگ مطرح کرده است.

نکته اینجاست که حرکت به سمت انرژی های تجدیدپذیر سیاست درستی و معقول به نظر می رسد و در صورت رقابتی و سالم بودن روند اجرای این پروژه عظیم، می تواند به ظرفیت های کشور اضافه کند.

در بخش ذیل برخی از مهمترین پرسش ها و ابهامات در این زمینه بیان می گردد:

۱ - حذف بخش خصوصی و عدم پذیرش مشارکت شرکت های ایرانی تولید کننده تجهیزات برق در طرح احداث ۳۰ هزار مگا وات نیروگاه تجدیدپذیر توسط دولت چهاردهم (وزارت نیرو، وزارت صمت، معاون علمی و فنآوری رئیس جمهور، شورای اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه)

۲ - ظرفیت شبکه برق کشور توانائی انتقال چه میزان انرژی تجدیدپذیر را دارد.

۳ - آیا مطالعات فنی و اقتصادی شبکه برق و زیرساخت های مورد نیاز آن به منظور توانائی و آمادگی الزم برای استفاده و انتقال ۳۰ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر، انجام شده است. کارشناسان اعتقاد دارند چندین برابر هزینه سرمایه گذاری برای احداث نیروگاه های تجدیدپذیر، باید برای توسعه و زیرساخت های شبکه هزینه نمود.

۴ - آیا به لحاظ استفاده بهینه از ظرفیت شبکه برق، مکان های جغرافیائی مناسب احداث نیروگاه های خورشیدی تعیین گردیده اند.

۵ - جبران سازی و کنترل توان رآکتیو شبکه برق، در صورت تولید ۲۵ هزار مگاوات انرژی خورشیدی چگونه خواهد بود.

۶ - احداث ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی، سبب نابودی بیش از ۴۰ هزار هکتار پوشش گیاهی و جانوری اراضی اشغال شده خواهد شد. سازمان محیط زیست و وزارت جهاد کشاورزی چه مطالعاتی انجام داده اند، تا این نابودی به حداقل ممکن برسد.

۷ - در صورت متصل شدن هزاران مولد کوچک و بزرگ خورشیدی به شبکه برق، کنترل ولتاژ و جلوگیری از فروپاشی ولتاژ شبکه سراسری چگونه خواهد بود.

۸ - هارمونیک های تولید شده توسط هزاران مولد کوچک و بزرگ خورشیدی به شبکه برق، چه میزان تلفات به شبکه برق کشور تحمیل می نمایند.

۹ - هارمونیک های تولید شده توسط هزاران مولد کوچک و بزرگ خورشیدی، چگونه کنترل و پایش خواهند شد تا از حد مجاز تجاوز ننموده و تاثیر مخربی بر تجهیزات الکترونیکی و مخابراتی نداشته و سبب بروز خطا در سیستم های کنترل شبکه نشوند.

۱۰- با عنایت به عدم امکان توسعه نیروگاه های سوخت فسیلی و برقآبی و اینکه میزان تولید نیروگاه های تجدیدپذیر به شدت وابسته به شرایط آب و هوائی و نور خورشید می باشد. چه مطالعات فنی و اقتصادی و برنامه ریزی برای ذخیره سازی آن انجام شده با توجه به اینکه سرمایه گذاری الزم برای ذخیره سازی چندین برابر سرمایه گذاری برای تولید انرژی تجدیدپذیر است.

۱۱ - اجزاء و تجهیزات نیروگاه های تجدیدپذیر باید دارای چه مشخصاتی باشند تا کمترین آسیب را به شبکه برق کشور وارد نمایند.

۱۲ - اجزاء و تجهیزات نیروگاه های تجدیدپذیر باید دارای چه مشخصاتی باشند تا قیمت انرژی تولید شده آن ها رقابتی باشد.

۱۳ - وزارت نیرو چرا به تکلیف مصرح شده خود در بند الف ماده ۷ مصوبه اصالحیه آئین نامه احداث (۳۰ ) هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر، مورخ ۱۴۰۳/۸/۲۳ هیئت وزیران، معیارها و استانداردهای تجهیزات نیروگاه های تجدیدپذیر را تعیین ننموده است.

۱۴- چرا وزیر نیرو علی رغم توانائی و ظرفیت خالی تولید کنندگان تجهیزات برقی کشور، به تکلیف قانونی خود مندرج در ماده ۵ "قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی" عمل ننموده و درخواست واردات کالاهای ساخت داخل نیروگاه های خورشیدی را نموده است.

۱۵ - چرا وزارت صمت علی رغم توانائی و ظرفیت خالی تولید کنندگان تجهیزات برقی کشور، به تکلیف قانونی خود مندرج در ماده ۵ "قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کاالی ایرانی" عمل ننموده و بدون توجه به توانمندی ساخت داخل مندرج در سامانه موضوع ماده (۴ )قانون مذکور، اقدام به ثبت سفارش و مجوز واردات تجهیزات نیروگاه های خورشیدی را می دهد.

۱۶ - هیئت نظارت موضوع ماده ۱۹" قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی" به وظیفه قانونی خود عمل ننموده و مجوز واردات کالای ساخت داخل نیروگاه های خورشیدی را داده است.

۱۷ - شورای اقتصاد، بدون بررسی و بدون توجه به عمق ساخت داخل، مجوز واردات بیش از ۷۰ درصد تجهیزات نیروگاه های خورشیدی که مشابه ساخت داخل را دارند، صادر نموده است.

۱۸ - نقش نظارتی مجلس محترم شورای اسلامی، سازمان بازرسی کل کشور و سایر نهاد های نظارتی بر عدم اجرای قانون "قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی" در استفاده حداکثری از ظرفیت ساخت داخل تجهیزات نیروگاه های خورشیدی، چگونه اعمال می گردد.

۱۹- دولت به جای واردات تجهیزات نیروگاه های خورشیدی، ارز خود در خارج از کشور را برای واردات مواد اولیه مورد نیاز ساخت تجهیزات مذکور در داخل کشور اختصاص دهد.

۲۰ - چه مطالعه و ظرفیت سنجی ساخت داخل توسط وزارت نیرو و وزارت صمت انجام شده، که به این نتیجه رسیده اند که ظرفیت ساخت داخل پاسخگوی تامین نیاز های نیروگاه های خورشیدی نیستند.

۲۱- وزارت نیرو، برنامه مطالعه شده عملیاتی و واقعی برای تولید ۳۰ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر که ضرورتا باید هم زمان با توسعه شبکه و پیش بینی ذخیره سازی باشد را انجام نداده است. کارشناسان عقیده دارند سرمایه گذاری برای این موارد بالغ بر ده ها میلیارد یورو می باشد.

۲۲ - هیئت نظارت موضوع ماده ۱۹ " قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی" و وزارت صمت، هزینه احداث نیروگاه های خورشیدی را بیش از ۶۰۰ یورو برای هر کیلو وات تصویب نموده اند در حالیکه هزینه نیروگاه های اجرا شده در داخل کشور حدود ۴۰۰ یورو بوده است.

۲۳- قیمت پنل های خورشیدی کمتر از ۸۰ یورو برای هر کیلو وات می باشد در حالیکه وزارت صمت و سازمان برنامه و بودجه مصوبه واردات به قیمت ۱۶۰ یورو را صادر نموده اند.

۲۴- سازمان برنامه و بودجه برای واردات سازه های فلزی پنل های خورشیدی که توسط هر کارگاه فلز کاری در کشور قابل ساخت هست، ۱.۲ میلیارد یورو ارز تخصیص داده است.

۲۵ - هیئت نظارت موضوع ماده ۱۹" قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی" بدون بررسی، مجوز واردات سازه های فلزی، انواع کابل، ترانسفورماتور، انواع تابلو و کلید را که ده ها سال است در کشور تولید می شوند را برای احداث نیروگاه های خورشیدی صادر نموده است.

۲۶- کشورهائی که با مطالعه پیشرو احداث نیروگاه های تجدیدپذیر بوده اند، به دلایل فنی و اقتصادی نمی توانند از همه ظرفیت نصب شده آن ها استفاده نمایند.

۲۷- آلمان، فرانسه و اسپانیا در سال ۲۰۲۴ به دلیل عدم امکان کنترل بر میزان تولید نیروگاه های تجدیدپذیر و مهیا نبودن زیرساخت های شبکه و همچنین عدم امکان فنی خروج نیروگاه های حرارتی تولید پایه از مدار، به ترتیب ۴۶۸ ،۳۵۶ و ۲۴۷ ساعت قیمت برق را منفی نمودند. یعنی برای مصرف حدود ۲۰ درصد از انرژی تولید شده توسط نیروگاه های تجدیدپذیر، جایزه تعیین نمودند.

۲۸- در حالی که رئیس جمهور، قائل به انجام مطالعات کارشناسی در همه زمینه ها می باشد، چرا طرح عظیم احداث ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر که به ده ها میلیارد یورو سرمایه گذاری در حوزه احداث نیروگاه، توسعه زیرساخت های شبکه و ذخیره سازی، نیاز دارد، توسط ارکان مختلف دولت بدون کارشناسی و انجام مطالعات فنی و اقتصادی در حال انجام می باشد.

پایان/