به گزارش تحریریه، اندیشکده «شورای آتلانتیک» پژوهشی مبسوط را با عنوان «آینده استراتژی ایالات متحده در مورد ایران» پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منتشر کرد تا به دولت بعدی که از ژانویه ۲۰۲۵ وارد اتاق بیضی کاخ سفید می شود مسیر تعامل با موضوع ایران را متذکر شود. در این راستا مهمترین خواسته کاخ سفید از تهران باید بر کاهش نفوذ منطقه ای ایران و کم کردن از همکاری ایران با گروه های نیابتی متمرکز باشد.
در متن این گزارش آمده است:
کاهش نفوذ ایران و نیروهای نیابتی آن در منطقه
علاوه بر حفظ حضور نظامی قوی و همکاری در زمینه امنیت منطقهای برای بازدارندگی ایران، مقابله با نفوذ مخرب ایران و شبکه نیابتی آن در لبنان، سوریه، یمن و عراق، نیازمند یک استراتژی بلندمدت از سوی ایالات متحده است. در شرایط کنونی پس از 7 اکتبر، تمرکز بر کاهش توانایی ایران برای حمایت از شبهنظامیان و گروههای تروریستی باید نقطه شروعی مشترک بین جناحهای دموکرات و جمهوریخواه باشد. هر دو حزب آمریکا بر کاهش و در نهایت حذف توانایی ایران در ارائه حمایتهای مالی و نظامی به گروههایی مانند حماس و حزبالله تأکید کردهاند.
کاهش توانایی ایران برای حمایت از نیروهای نیابتی و تضعیف نفوذ منطقهای آن، بهطور کلی نیازمند یک استراتژی سهگانه است:
*افزایش فشار اقتصادی برای برجسته کردن پیامدهای اقدامات بیثباتکننده ایران و نیروهای نیابتیاش،
*برجستهسازی اثرات مخرب سیاستهای تهران بر بافت سیاسی و اجتماعی منطقه،
*همکاری با شرکا در سطح منطقهای و بینالمللی برای کاهش ضعف و بیثباتی دولتهای منطقه که ایران و شبکهاش از آن بهرهبرداری میکنند.
افزایش فشار اقتصادی با تشدید تحریمها: اهداف، پیامدها و چالشها
ایالات متحده میتواند در همکاری با اروپاییها، فشار اقتصادی بر ایران را افزایش دهد و اثرات مخرب تسلیح شبهنظامیان توسط جمهوری اسلامی ایران (IRI) را برجسته کند، به ویژه با توجه به تمایل تازه اروپاییها به اعمال تحریمها بر انتقال تسلیحات پس از حملات موشکی و پهپادی تهران علیه اسرائیل.
این تلاشها باید شامل تلاشهای مشترک برای اعمال تحریمها بر فروش روزافزون پهپادهای ایران به کشورهای آسیای مرکزی، آفریقا و آمریکای لاتین باشد که میلیونها دلار برای ایران درآمد ایجاد میکند. گنجاندن تحریمها بر اقلام دو منظوره مرتبط با تولید پهپاد، میتواند تأثیر این اقدامات را به طور قابل توجهی افزایش دهد و از تمایل شرکتها برای تأمین قطعات بکاهد و روند تولید را کندتر کند.
در عین تشدید اجرای اقدامات تحریمی، سیاستگذاران باید علاوه بر قوت تحریمها، به چالشها و پیامدهای منفی آن نیز توجه کنند. دههها تحریم علیه ایران باعث افزایش انحصار رژیم در بخشهای مختلف اقتصادی و اعمال فشار بر کشور شده است، اما همچنین موجب تقویت رژیم در برابر جمعیت طبقه متوسط، بخش خصوصی و جهانینگر شده است. اگر واشنگتن بتواند راههایی برای استفاده از کاهش تحریمها به عنوان یک اهرم تشویقی برای رفتارهای مثبت بیابد، تأثیر خالص آن در داخل ایران ممکن است به تغییرات میانهروانه کمک کند. به همین دلیل، واشنگتن باید با فروتنی به دنبال تحریمهای سختتر باشد و به این واقعیت آگاه باشد که، حتی با تمام تلاشها برای هدف قرار دادن رژیم، اجرای سختتر تحریمها احتمالاً فشارهای اقتصادی بر برخی ایرانیان را افزایش خواهد داد.
بنابراین، ایالات متحده باید تحریمهایی را افزایش دهد که تا حد امکان رژیم و افرادی را هدف قرار دهد که مسئول اجرای سیاستهای تهدیدآمیز برای منافع ایالات متحده و متحدان آن هستند. در عین حال، واشنگتن باید محدودیتها بر برخی کالاها و معاملات که بر مردم عادی ایران تأثیر میگذارند، مانند صادرات فرش و پسته، را کاهش دهد.
ایالات متحده باید فشار داخلی و منطقهای بر ایران را برای کاهش تأمین مالی شبهنظامیان متحد خود در منطقه افزایش دهد، از جمله با افشای اطلاعات محرمانه درباره میزان کمکها و نوع تسلیحاتی که ایران به حزبالله، حماس، جهاد اسلامی فلسطین (PIJ)، شبهنظامیان شیعه عراقی و حوثیها ارائه میدهد. تجدید اعتراضات با تمرکز بر این موضوع – چه در داخل ایران و چه در کشورهایی مانند عراق، جایی که احساسات ضد ایرانی قابل توجهی درباره نقش شبهنظامیان وابسته به ایران وجود دارد – ممکن است رژیم را به مهار اقدامات تهاجمی خود در منطقه و نیروهای نیابتی آن وادار کند. اعتراضات ضد ایرانی در عراق در سال ۲۰۱۹ که بر نقش شبهنظامیان مرتبط با ایران در کشتار صدها معترض متمرکز بود، ایران را بر آن داشت که از نخستوزیری مصطفی الکاظمی، رئیس اطلاعات طرفدار غرب، در سال ۲۰۲۰ حمایت کند، با وجود اینکه وی متعهد به کنترل شبهنظامیان تحت حکومت بود.
برای افزایش احتمال موفقیت فشار بر تهران از طریق تحریمهای سختتر، ایالات متحده باید راهی برای کاهش تنشها و کاهش پایدار اقدامات بیثباتکننده در منطقه به ایران پیشنهاد دهد. تهران ممکن است به فشار تحریمی آمریکا در مورد حمایت از نیروهای نیابتی خود پاسخ مثبتتری دهد اگر واشنگتن نشان دهد که برخی تحریمها که بهطور خاص بر فعالیتهای مخرب منطقهای ایران متمرکز هستند، میتوانند کاهش یابند.
برای بحثی گستردهتر در مورد استفاده همزمان از فشار و مشوقها برای ترغیب ایران به مذاکرات در زمینه حمایت از شبهنظامیان نیابتی در منطقه، برنامه هستهای و تواناییهای تسلیحات متعارف آن، به بخش «جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای» مراجعه کنید.
هرگونه کاهش تحریمهای آمریکا باید در ازای تغییرات کیفی در حمایت مالی، تحویل تسلیحات و اقدامات تجاوزگرانه ایران و شرکای آن در محور مقاومت انجام شود. این کاهش تحریمها باید منوط به ارائه دو تا چهار گزارش فصلی متوالی از سوی جامعه اطلاعاتی آمریکا باشد که کاهش یا توقف حمایتهای ایران و حملات نیروهای نیابتی ایران را مستند کند.
برای تقویت انگیزه ایران، کاهش یا حذف تحریمها میتواند بر حوزههایی متمرکز شود که به کشورهای خلیج فارس اجازه میدهد تجارت و تعاملات مالی خود را با تهران گسترش دهند، که این موضوع یکی از اهداف کلیدی تلاشهای ایران برای تقویت روابط با کشورهای تولیدکننده نفت خلیج فارس در چند سال اخیر بوده است.
ادامه دارد
نظر شما