انواع روند و خط روند
اهمیت شناخت روندها

از دست دادن سودهای جذاب در بازار یکی از مشکلات اصلی فعالان است و یکی از دلایل آن می‌تواند تشخیص نادرست روندها و رالی‌ها هنگام بررسی نمودار باشد. چرا که امکان دارد در شروع یک روند صعودی در بازار، با سود حداقلی به‌عنوان مثال ۱۰ درصدی از بازار خارج شوند و رشد پیش‌روی سهم را از دست بدهند. این نشان می‌دهد که تشخیص روند برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بازار سرمایه چه اهمیتی دارد. در ادامه برای شناخت انواع روند، خط روند و رالی‌ها نکات مهمی را طرح خواهیم کرد.

ابتدا به تعریف هر کدام از آنها به صورت جداگانه می‌پردازیم و سپس راه‌های تشخیص هر کدام را بررسی می‌کنیم.

روند چیست؟

بازار به ندرت در یک خط مستقیم حرکت می‌کند و اکثر اوقات حرکاتی متفاوت و تصادفی دارد. برآیند حرکت امواج صعودی و نزولی در بازار روند نام دارد. به عبارت بهتر، به گرایش حرکت قیمت در یک جهت مشخص برای یک بازه زمانی مشخص روند می‌گویند.
مفهوم روند یکی از اصول تحلیل تکنیکال در بازار است که تشخیص درست آن در بورس به معامله‌گران می‌تواند کمک کند. اکنون برای شناخت روند به تعریف انواع آن می‌پردازیم:

انواع روند قیمت در بازار

روند صعودی

برآیند این روند افزایش قیمت سهم است. در تشکیل آن کف‌ها از کف‌های قبلی و سقف‌ها از سقف‌های قبلی بالاتر هستند.

روند نزولی

برآیند این روند کاهش قیمت سهم است. در تشکیل آن کف‌ها از کف‌های قبلی و سقف‌ها از سقف‌های قبلی پایین‌تر هستند.

روند خنثی

برآیند این روند خنثی است. در تشکیل آن کف‌ها و سقف‌ها به صورت نامنظم شکل می‌گیرند. در مجموع صعود یا نزول قیمتی خاصی را در این روند برای سهم شاهد نیستیم.

بازه زمانی روندها

علاوه بر اینکه روندها سه جهت دارند به سه دسته نیز تقسیم می‌شوند:

۱- بلندمدت
۲- میان‌مدت
۳- کوتاه‌مدت

در حقیقت تعداد نامحدودی روند وجود دارد، به‌عنوان مثال روندهای کوتاهی که فقط چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشند و یا روندهای بسیار بلندمدت ۵۰ تا ۱۰۰ ساله. حال برای شناخت روندها و رالی‌ها به تعریف چارلز داو مراجعه می‌کنیم:

داو روند یک‌ساله یا بیشتر را روند بلندمدت می‌دانست و مدت زمان روند میان‌مدت را از سه هفته تا سه ماه در نظر گرفت و هر روند کمتر از سه هفته را روند کوتاه‌مدت نامید.

هر روند می‌تواند جزیی از روند بلندمدت بعدی محسوب شود. به عنوان مثال روند میان‌مدت می‌تواند یک تصحیح در روند بلندمدت پس از خودش شناخته شود. در روندهای بلندمدت صعودی به طور معمول روند قبل از ادامه مسیر صعودی خود، در حدود یک یا دو ماه روند خود را اصلاح می‌کند. این روند اصلاحی نیز می‌تواند خود شامل روندهای کوتاه‌مدت‌تر که همان موج‌های صعود و نزولی کوتاه‌مدت هستند باشد.

اعتبار خط روندها به چیست؟

در شناخت روندها و رالی‌ها، اعتبار خط روند به عوامل زیادی بستگی دارد و سنجیده می‌شود که شامل موارد زیر است:

۱- شیب خط

هرچقدر شیب خط کمتر باشد پایداری آن روند بیشتر و احتمال شکست آن کمتر است و برعکس. شیب ۴۵ درجه در تحلیل‌ها شیبی مناسب و معتبر تلقی می‌شود.

۲- تعداد برخورد نمودار قیمت با خط روند

هرچه تعداد برخورد به خط روند بیشتر باشد آن خط دارای اعتبار بیشتری است.

۳- شدت کاهش یا افزایش قیمت سهم

هرچه کندل‌های بلندتری در نزول و یا صعود ثبت شود احتمال شکست خط روند بالاتر می‌رود. برای مثال سهم برای چند روز متوالی صف فروش و یا صف خرید باشد و با درصدهای چهار یا پنج بسته شود.

۴- بازه زمانی بررسی سهم

این نکته را باید در نظر گرفت که بازه زمانی انتخابی در اعتبار خط روند تاثیر فراوانی دارد. برای مثال سهم ب ممکن است در بازه زمانی سه ماه اخیر نزولی باشد در حالی که در بازه زمانی یک ساله صعودی است و نزولی که در سه ماه اخیر داشته صرفا یک اصلاح بوده است. به همین دلیل خط روندهای بلندمدت اعتبار بیشتری نسبت به خط روندهای کوتاه مدت دارند. نکته دیگر این است که معامله‌گران باید عمق بازاری را که در آن معامله می‌کنند را در نظر بگیرند و نسبت به آن بازه زمانی خود را انتخاب کنند.

رالی چیست؟

رالی زمانی است که قیمت سهام و شاخص بازار، پیوسته در حال صعود یا نزول باشد. این تغییر قیمت در هر دو بازار خرسی (نزولی) و گاوی (صعودی) اتفاق می‌افتد که به اسم رالی بازار خرسی و رالی بازار گاوی شناخته می‌شوند. در یک رالی معمولا در بازه‌ای قیمت‌ها می‌توانند ثابت باشند.

مفهوم رالی چیست؟

رالی معمولا به دلیل افزایش شدید تقاضا که نتیجه هجوم سرمایه‌گذاری در بازار است اتفاق می‌افتد. نتیجه آن رشد قیمت سهم است. به‌عنوان مثال در سه‌ماهه ابتدای سال ۱۳۹۹ یک رالی میان‌مدت برای بورس ایران اتفاق افتاد.

مدت زمان رالی و بزرگی آن وابسته به قدرت خریداران در کنار فشار فروشی است که آنها با آن مواجه هستند. به عنوان نمونه اگر تعداد زیادی خریدار در مقابل تعداد اندکی فروشنده باشند به احتمال زیاد یک رالی بزرگ را خواهیم دید. با این حال شناخت روندها و رالی‌ها در کسب بازده مناسب از بازارها بااهمیت است.

چگونه رالی را تشخیص دهیم؟

مدت زمان رالی بسته به بازه زمانی مورد استفاده بستگی دارد و مانند روندها دربازه‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان نمونه برای یک معامله‌گر روزانه (Day Trader) رالی ممکن است در ۳۰-۴۰ دقیقه ابتدایی بازار باشد که قیمت‌ها به سقف‌های جدید می‌رسند، درحالی‌که یک مدیر سبد سرمایه‌گذاری یک فصل (Quarter) را به بازه زمانی برای تشخیص رالی در نظر بگیرد. از اندیکاتورها و اسیلاتورهای مختلف تحلیل تکنیکال برای تشخیص رالی‌ها می‌توان استفاده کرد.

دلایل ایجاد رالی چیست؟

برای شناخت بهتر رالی‌ها باید دلایل شکل‌گیری آن را دانست. دلایل ایجاد رالی متفاوت هستند. مثلا یک رالی کوتاه‌مدت به دلیل اخباری که تاثیرات کوتاه‌مدت بر عرضه و تقاضا ایجاد می‌کنند تشکیل می‌شود. حتی خریدهای عمده یک حقوقی، معرفی یک محصول جدید و طرح توسعه توسط شرکت‌های معروف، می‌توانند منجر به رالی‌های کوتاه‌مدت در یک سهم شوند.

رالی‌های بلندمدت‌تر معمولا به دلیل رویدادها و اخباری که تاثیرات بلندمدت دارند تشکیل شوند. مثلا تغییر سیاست‌های بودجه‌ای دولت‌ها مانند مالیات و نرخ بهره تاثیرات بلندمدت‌تری روی بازار و انواع سهام دارند. اطلاعات اقتصادی که سیگنال مثبت به اقتصاد و کسب‌وکار یک کشور می‌دهند هم گاهی اوقات می‌توانند سرمایه را از یک بخش به بخش دیگر منتقل کنند.

روش‌های تشخیص روند و رالی
خط گراف

معامله‌گران معمولا راه‌های سخت مانند کندل‌شناسی و … را برای تفسیر یک نمودار استفاده می‌کنند اما از خط گراف قافل می‌شوند. خط گراف به معامله‌گر این قابلیت را می‌دهد تا ورای اطلاعات متعدد در چارت یک سهم؛ روند و یا رالی را تشخیص بدهند.

چگونگی استفاده از اندیکاتور ADX

ADX یک اندیکاتور است که می‌توان برای تشخیص جهت روند در تحلیل تکنیکال به کار گرفت. این اندیکاتور شامل ۳ خط است، خطوط اندیکاتور قدرت روند و قدرت آن را به تحلیل‌گر می‌گویند. قدرت روند صعودی را خط سبز و قدرت روند نزولی را خط قرمز مشخص می‌کند، سیگنال این اندیکاتور به این صورت است زمانی که خط سبز بالای خط قرمز قرار دارد سیگنال صعودی است و زمانی که خط قرمز بالاتر از خط سبز باشد سیگنال نزولی است و زمانی که قیمت رنج و خنثی باشد دو خط اندیکاتور نزدیک به هم قرار می‌گیرند. این اندیکاتور می‌تواند با اندیکاتور میانگین متحرک ترکیب شود.

کانال‌ها و خطوط روند

کانال‌ها و خطوط روند راه دیگری برای تشخیص روندها و رالی‌ها هستند و این ابزار می‌تواند صعود یا نزول و یا رنج را در بازار مشخص کند. برای تشکیل یک خط روند یا کانال شما نیاز به حداقل ۲ نقطه تماس دارید. معامله‌گران عمدتا از خطوط روند برای تشخیص تغییرات آغاز روند استفاده می‌کنند. وقتی که یک روند یا کانال قوی تشکیل می‌شود شما باید منتظر شکستن آن باشید؛ خط روند یا کانال از هر طرف که بشکند انتظار می‌رود از همان طرف روند بعدی آغاز شود. همچنین خطوط روند به خاطر ویژگی‌هایشان می‌توانند با میانگین‌های متحرک ترکیب شوند.

میانگین متحرک

معروف‌ترین ابزار معاملاتی تحلیل تکنیکال برای تشخیص و شناخت روندها و رالی‌ها در بازار میانگین‌های متحرک هستند. این ابزار بسیار کارآمد است، اما باید به چند نکته دقت کرد:

۱- طول میانگین متحرک (دوره میانگین متحرک) روی سیگنال‌هایی که از بازار می‌گیرند تاثیر می‌گذارد.
۲- میانگین متحرک‌ها با دوره‌ی کوتاه سیگنال‌های زودهنگام و خطای زیادی می‌دهند، همچنین به حرکت‌های کوچک بازار خیلی سریع واکنش می‌دهند.
۳- میانگین متحرک‌های کند (با دوره بالا) خیلی دیر سیگنال می‌دهند یا به شما کمک می‌کنند که روند را مدتی بیشتر همراهی کنید و نویزها را فیلتر می‌کند. در یک روند صعودی قیمت همیشه به خوبی بالای میانگین متحرک می‌ایستد.

از میانگین متحرک به عنوان یک فیلتر می‌توان استفاده کرد، می‌توان میانگین متحرک ۵۰ دوره‌ای را در چارچوب زمانی روزانه قرار داد و سپس فقط دنبال معاملات در جهت میانگین متحرک روزانه در تایم‌فریم‌های پایین‌تر گشت.

قله‌ها و دره‌ها

معامله‌گران در تحلیل تکنیکال چارت‌ها معمولا از این روش ساده و کاربردی استفاده می‌کنند. دراین روش کافیست دره‌ها و قله‌ها را به درستی تشخیص داد. با این روش می‌توان روند صعودی یا نزولی یک سهم را طبق روش زیر تشخیص داد:

صعود: قله‌ها بالای قله قبلی تشکیل می‌شوند (Higher Highs) به این دلیل که خریداران در اکثریت بوده و قیمت را افزایش داده‌اند. همچنین دره‌ها هم بالای دره قبلی شکل می‌گیرند (Higher Lows) چون خریداران به خریدهای سنگین خود ادامه داده‌اند و اجازه سقوط بیشتر قیمت را نمی‌دهند.

نزول: دره‌ها پایین دره قبلی به وجود می‌آید (Lower Lows) به این دلیل که فروشندگان در اکثریت بوده و قیمت را پایین می‌برند و قله‌ها هم پایین‌تر از قله قبلی تشکیل می‌شود (Lower Highs)

ترکیب بهترین ابزارهای معامله‌گری

با توجه به توضیحات داده شده در بالا؛ از بهترین روش‌های شناخت روندها و رالی‌ها و تشخیص آنها ترکیب مناسب انواع روش‌ها، اندیکاتورها، اسیلاتورها و … است.

حال شما در کامنت‌ها نظر خود را درج کنید که آیا شناخت روندها و رالی‌ها در بورس آسان است؟

منبع: کلینیک اقتصاد

پایان/