به گزارش تحریریه، مرکز نوآوری قوه مقننه در گزارشی با عنوان «بررسی تجربه‌های جهانی در زمینۀ نوآوری بخش عمومی (مروری بر زمینه‌ها، استراتژی و اقدامات ناظر به نوآوری در بخش عمومی کانادا) » اظهار داشت ازآنجاکه نوآوری برای بخش عمومی در ایران مبحثی تازه است، تجربه‌های کشورهای پیشگام در این حوزه، می‌تواند جهت طراحی بهتر مسیرهای این ارتباط با لحاظ اقتضائات بومی و وضعیت دولت(state) در ایران درس‌آموز باشد. کشور کانادا یکی از پیشگامان و اولین پذیرندگان نوآوری در بخش عمومی بوده و ازاین‌جهت در مجموعه گزارش‌های بررسی تجارب دنیا به‌عنوان اولین کشور انتخاب شده است.

این گزارش با تمرکز بر نوآوری در بخش عمومی کانادا، چند ملاحظه را مطرح می‌کند : اول اینکه نوآوری نه‌تنها برای همگام شدن با نیروهای تغییر، بلکه برای استفاده از آنها برای بهبود کیفیت خدمات عمومی باشد. دوم، انگیزه نوآوری نباید صرفاً صرفه‌جویی در هزینه باشد و دولت همواره باید با ارائه بهترین راه‌های خدمت، چرخه‌ای از بهبود مستمر را تقویت کند. سوم اینکه نوآوری در بخش عمومی باید در پی جذب استعدادهای جدید و پرورش کارمندان دولتی مبتکر باشد و مورد آخر به لزوم همکاری مشترک سازمان‌های دولتی، ذی‌نفعان خصوصی و دولتی و شهروندان در توسعه و تولید نوآوری در بخش عمومی اشاره دارد.

گزارش مرکز پژوهش‌ها با اشاره به پیشتازی کانادا در حوزه نوآوری بخش عمومی، برخی از چالش‌های موجود در این حوزه را ذکر کرده است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، عدم نفوذ کافی نوآوری در عملیات دولت است؛ درواقع نوآوری به‌عنوان یک فعالیت حاشیه‌ای باقی ‌مانده و کانادا هنوز از فقدان رویکرد سیستماتیک به نوآوری رنج می‌برد. از دیگر چالش‌های مهم، سرعت بیشتر تغییرات عمومی نسبت به برنامه‌های دولت برای مواجهه با مشکلات خط‌مشی‌گذاری است. بنابراین بسیاری از مشکلات پابرجا می‌ماند. همچنین، شکاف عمیقی بین خط‌مشی‌گذاری و اجرا وجود دارد به‌طوری‌که از زمان تصمیم به اجرای یک سیاست تا مرحله اجرا مشکلات زیادی بر سر راه اجرای آن پدید می‌آید.

در این گزارش آمده است که دولت کانادا برنامه‌های کلان گسترده و سیستمی برای توسعه نوآوری در بخش عمومی را در دستور کار خود قرار داده است. این برنامه‌ها در سه دسته کلی قرار می‌گیرند: دسته اول، برنامه ابتکار عمل تأثیر بر کانادا برای نوآوری در بخش عمومی است که بخشی از مجموعه جامعی از ابتکارات است که دولت کانادا با هدف حمایت از نوآوری در اقتصاد و در بخش عمومی راه‌اندازی کرده است. دسته دوم، مجموعه اقدام‌های دولت فدرال بوده که برنامه‌هایی را در جهت تقویت اکوسیستم در بخش عمومی ارائه می‌دهد. سومین برنامه از برنامه‌های کلان دولت کانادا، برنامه دولت دیجیتال است. هرکدام از این برنامه‌های کلان شامل زیربرنامه‌ها و اقدام‌های مختلفی است که در گزارش به‌تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است.

طبق بررسی‌های این گزارش، کانادا برای دستیابی بهتر به نوآوری در بخش عمومی جوایز و پلتفرم‌هایی را طراحی کرده است. پلتفرم همکاری و هم‌افزایی در دولت کانادا بستری است برای افراد مختلفی که به‌نحوی با دولت کانادا همکاری می‌کنند تا آنها را به یکدیگر متصل کند. انتظار می‌رود که این پلتفرم بتواند عمق و وسعت اشتراک‌گذاری داده‌ها و اطلاعات میان جوامع دانشگاهی و بخش عمومی را برای حمایت از مشاوره‌های بهتر در مورد مسائل سیاستی افزایش دهد. همچنین از جوایزی که کانادا برای نوآوری بخش عمومی مدنظر قرار داده است، جایزه مؤسسه مدیریت دولتی کانادا برای مدیریت نوآورانه است که این جایزه از نوآورانی که در حال تغییر چهره خدمات عمومی در کانادا هستند تقدیر می‌کند.

همچنین کانادا برنامه‌ها و اقدام‌هایی را نیز مرتبط با زیرساخت و محیط نوآوری در بخش عمومی به انجام رسانده است. یکی از این برنامه‌ها مدرن‌سازی محل کار است که هدف از آن ارائه محیط‌های کاری ترکیبی است. اقدام بعدی، با عنوان ابتکار خدمات عمومی در دنیای پس از ۲۰۲۰ نام‌گذاری شده و به دنبال افزایش چابکی، فراگیری و سطح مجهز بودن خدمات عمومی کاناداست.

این گزارش سه سناریو متفاوت را برای آینده نوآوری بخش عمومی در کانادا متصور شده است : سناریو اول، تداوم وضع موجود، سناریوی دوم تغییرات جدید و بخشی و سناریوی سوم، تغییرات اساسی در سیستم است؛ به‌طوری‌که سبب دگرگونی شود. یکی از استراتژی‌هایی که دولت کانادا برای آینده نوآوری در بخش عمومی در نظر گرفته است، استراتژی خدمات دولت کاناداست که خدمات بخش عمومی در هر مرحله از زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دولت کانادا برای تقویت ارائه خدمات سه هدف تعیین کرده است که هدف اول، حصول اطمینان از طراحی و تحویل مشتری‌محور، بدون توجه به کانال ارتباط با مشتری، هدف دوم، بی‌دردسر کردن تجربه خدمات دیجیتال و هدف سوم تدارک تجربه‌ای برای خدمات یکپارچه است.

گزارش مرکز پژوهش‌ها بیان می‌کند که جهانی‌شدن، بحران‌های جهانی و سرعت تحولات که توجه دولت کانادا را به نوآوری بخش عمومی معطوف کرده، رخدادهایی است که همه کشورهای جهان را متأثر کرده است. بخش عمومی و نظام حاکمیت در ایران نیز باید رویکرد کلان خود را برای مواجهه با چالش‌های این جهان مشخص و شفاف کند. اگر بناست این مسیر پرچالش را با توسعه زیست‌بوم نوآوری بپیماید، طبعاً این حرکت با موانع و چالش‌هایی جدی مواجه است. با بهره‌گیری از تجربه کانادا این موانع را می‌توان از سطح فرهنگ سازمانی نهادهای بخش عمومی تا سطح زیرساخت‌ها و روال‌های تصمیم‌سازی و اجرا ردیابی کرد و داشتن طرحی کل‌نگرانه برای عبور از این موانع ضروری به‌نظر می‌رسد.

متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.

پایان/