به گزارش تحریریه، به نقل از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مقاله پژوهشی با عنوان «بررسی اثرات حذف تعرفه‌ تجاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در بخش‌های مختلف اقتصادی» به قلم یاسر بلاغی اینالو، مهدی نجاتی، مجتبی بهمنی و سیدعبدالمجید جلایی، منتشر شده در شماره ۱۱۲ فصلنامه مجلس و راهبرد، با بیان اینکه اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک سازمان نوظهور در بین سازمان‌های منطقه‌ای و در حال تبدیل شدن به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی و سیاسی جهان است، تصریح می‌کند که این اتحادیه یکی از مهمترین اتحادیه‌های اقتصادی در همسایگی ایران است که کشورهای عضو آن دارای نقاط مشترک فرهنگی و سیاسی با کشورمان است. با توجه به واقعیت‌های فعلی کشور، توسعه تجارت با کشورها و اتحادیه‌های مختلف اقتصادی به منظور دستیابی به رشد و توسعه، یک ضرورت است و می‌تواند باعث کاهش فشار تحریمی غرب شود. با توجه به استمرار تحریم‌های آمریکا علیه ایران و نیز روابط نه چندان مطلوب با اروپا ناشی از بحران سیاسی، یکی از گزینه‌های پیش روی ایران، می‌تواند توسعه تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و استفاده از پتانسیل آن باشد.

در این مقاله عنوان شده که اگرچه در بررسی اثرات موافقت‌نامه تجارت آزاد، تمام جنبه‌های مربوط به تجارت و سرمایه‌گذاری مورد بررسی قرار می‌گیرد، در این پژوهش فقط جنبه تجارت بررسی شده‌است، ازاین‌رو چندین سناریوی ممکن (کاهش ۲۵ درصدی، کاهش ۵۰ درصدی، کاهش ۷۵ درصدی و کاهش ۱۰۰ درصدی نرخ تعرفه‌ها)، در ارتباط با کاهش یا حذف موانع تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا بررسی شده است. داده‌های مورد نیاز برای انجام این تحقیق از نسخه ۱۰ پایگاه داده‌های پروژه تحلیل تجارت جهانی استخراج شده است، این داده‌ها شامل ماتریس حسابداری اجتماعی ۱۴۱ کشور (یا همان منطقه) و ۶۵ بخش، در سال ۲۰۱۴ است. داده‌ها در قالب چهار بخش (۱.کشاورزی، جنگل‌داری و ماهیگیری، ۲.نفت، گاز، زغال‌سنگ و موادمعدنی، ۳.صنعت، ۴.خدمات) و پنج عامل تولیدی (نیروی کار ماهر، نیروی کار غیر ماهر، منابع طبیعی، زمین و سرمایه) و سه منطقه ایران، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سایر کشورها تجمیع شده است.

نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی تأثیر مثبتی بر رفاه ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارد و هر چه درجه آزادسازی تجاری بیشتر باشد رفاه نیز افزایش می‌یابد،. همچنین کاهش تعرفه‌های بخش صنعت تأثیر منفی بر رفاه ایران و رفاه بقیه کشورهای دنیا (سایر مناطق) دارد و هر چه درجه آزادسازی تجاری بیشتر باشد رفاه نیز کاهش می‌یابد. گفتنی است که رفاه اتحادیه اقتصادی اوراسیا با کاهش تعرفه‌های بخش صنعت افزایش می‌یابد. کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی نیز تأثیر مثبتی بر تراز تجاری بخش صنعت و بخش خدمات و تأثیر منفی بر تراز تجاری بخش کشاورزی و بخش نفت و گاز در ایران دارد و نیز کاهش تعرفه‌های بخش صنعت تأثیر منفی بر تراز تجاری بخش صنعت در ایران دارد.

مهمترین توصیه سیاستی با توجه به نتایج پژوهش و براساس الگوی پروژه تحلیل تجارت جهانی این است که کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی بر صادرات ایران در این بخش اثر چندانی ندارد و فقط واردات ایران در این بخش افزایش می‌یابد و بیشترین آثار کاهش تعرفه‌های بخش کشاورزی بر بخش صنعت منعکس می‌شود. در مجموع پیشنهاد می‌شود تغییر در تعرفه‌های بخش کشاورزی و صنعت در موافقت‌نامه با دقت بالایی انجام ‌شود. براساس جداول ارائه شده در بخش حقایق آماری آشکار شده، حجم تجارت ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بسیار پایین است و می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح آن را افزایش داد که می‌تواند به عنوان یک فرصت استثنایی تلقی شود.

متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید.

پایان/