به گزارش تحریریه روزنامه «الشرق الاوسط» وابسته به عربستان سعودی در گزارشی به قلم «ولید خدوری» نویسنده عراقی متخصص در امور انرژی نوشت، کشورهای اروپایی بیش از یک ماه است که امکان تحریم گاز روسیه را بررسی می کنند تا از این طریق مخالفت خود با حمله روسیه به اوکراین یا طرح پرداخت بهای گاز از طریق روبل را اعلام کنند.

این کشورها که حدود ۴۰ درصد از گاز مورد نیاز خود را از روسیه تامین می کنند با چالش بزرگی روبرو هستند. همزمان با این موضوع کشورهای اروپایی طرح «جو بایدن» برای ایجاد تغییرات اساسی و گسترده در منابع انرژی اروپا را بررسی می کنند. تصمیم تحریم گاز روسیه دارای پیامدهایی است که نخستین پیامد آن ضرر روزانه حدود یک میلیارد دلار کاخ کرملین در نتیجه تحریم صادرات گاز خود به اروپا است. در اینصورت شرکت های بزرگ آمریکایی جایگزین شرکت گاز پروم روسیه می شوند.

اما سوال این است که آیا بدون ایجاد اختلال در اقتصاد اروپا و جهان می توان رژیم انرژی جدیدی را جایگزین کرد؟ 
رئیس جمهوری آمریکا طرح جامعی را برای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در زمینه چگونگی جایگزین کردن انرژی روسیه در اروپا پیشنهاد کرده است. این طرح از سوی روزنامه «فایننشال تایمز» انگلیس منتشر شده است.

کلیات طرح بایدن دارای سه مرحله است. در کوتاه مدت آمریکا سالانه ۱۵ میلیارد متر مکعب گاز مایع به اروپا صادر می شود تا جایگزین کمبود انرژی روسیه شود. در میان مدت کشورهای اروپایی برای ایجاد بازار گسترده تا آغاز سال ۲۰۳۰ تلاش می کنند که این بازار به طور کلی بر روی گاز مایع آمریکا تکیه خواهد کرد. در بلند مدت هم آمریکا به کشورهای اروپایی کمک خواهد کرد که به سرعت به سوی انرژی های پاک گام بردارند و از تکیه خود به گاز بکاهند.

این روزنامه عربستانی درباره چالش های اروپا در این زمینه و تفاوت گاز روسیه و آمریکا برای اروپا نوشت، اروپا سالانه حدود ۱۵۵ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی وارد می کند که بیشتر آنها از طریق لوله های گاز صورت می گیرد. این در حالی است که آمریکا در کوتاه مدت تنها می تواند ۱۵ میلیارد متر مکعب گاز به اروپا صادر کند. از این رو، کشورهای اروپایی در کوتاه مدت در تامین ۱۴۰ میلیارد متر مکعب باقی مانده با چالش روبرو خواهند بود.

حتی اگر گاز کشورهای قطر، الجزائر، نروژ، نیجریه ، استرالیا، مصر و ... هم در نظر گرفته شود این اختلاف زیاد است و این کشورها به راحتی نمی توانند خلاء صادرات گاز روسیه به اروپا را پر کنند؛ کشورهای اروپایی هم نخواهند توانست خود را با این کمبود سازگار سازند.

با چشم پوشی از این آمار و ارقام، طرح بایدن با سختی های لجستیکی هم روبرو است. بندرهای واردات گاز مایع در مناطق جنوبی اروپا قرار دارند در حالی که صادرات گاز طبیعی روسیه از طریق خطوط لوله به کشورهای اروپای شمالی، شرقی و مرکزی به ویژه آلمان صورت می گیرد.

همچنین به طور دقیق مشخص نیست که آمریکا چه سهمی از بازار اروپا را می خواهد و آیا این کشور می تواند به طور گسترده صادرات گاز مایع به اروپا را افزایش دهد و آیا دارای زیر ساخت های لازم و شرکت های اختصاصی در این زمینه است؟ از این رو، بایدن در افزایش تولید گاز با چالش روبرو خواهد بود. 

در بخشی از گزارش روزنامه الشرق الاوسط می خوانیم: خوش شانس ترین ابزار برای تامین انرژی بیشتر اروپا، فراهم کردن سازوکارهای مالی برای صادر کنندگان گاز به اروپا است. این موضوع به معنی پذیریش قیمت بالا و رقابتی برای قیمت کنونی گاز و رقابت با قیمت گاز در بازارهای آسیایی است. اما رقابت درباره قیمت ها مشکلات بزرگی را برای اروپا به وجود خواهد آورد.

افزایش بهای گاز طی سال های آینده هزینه تولیدات صنعتی و کشاورزی را در اروپا افزایش خواهد داد و این موضوع مصرف کنندگان را زیر فشار قرار خواهد داد. همچنین این موضوع هزینه صادارات را نیز افزایش می دهد و از قدرت رقابت صنایع اروپایی می کاهد.

 روزنامه «وال استریت ژورنال» نیز آورده است که جنگ اوکراین هزینه انرژی های خورشیدی و بادی را هم افزایش داده است. افزایش هزینه انرژی های تجدیدپذیر در شرایطی صورت گرفته است که بایدن خواستار گام برداشتن سریع کشورهای اروپایی به سوی انرژی های پایدار با هدف کاهش اتکا به انرژی روسیه است.

این در حالی است که بسیاری از تحلیلگران بازارهای انرژی بر این باورند که در کوتاه مدت نمی توان به سرعت در این مسیر گام نهاد. افزایش هزینه ها و پایین بودن سرعت انتقال به سوی انرژی های پاک هم سبب می شود طرح بایدن برای اجرایی شدن با موانعی روبرو شود.

پایان/