به گزارش تحریریه،  کابینه دولت سیزدهم دارای ۱۹ وزارتخانه است. دولت دهم و مجلس شورای اسلامی برای کاهش اعضای کابینه برنامه ریزی کردند و برخی وزارتخانه ها در هم ادغام شدند. اما چند سالی است که ایجاد وزارتخانه های تازه مورد توجه دولت ها قرار گرفته است. آخرین مورد آن نیز تبدیل معاونت تربیت بدنی رئیس جمهوری به وزارت ورزش و جوانان در دولت حسن روحانی بود که اگرچه انتقادهایی را به همراه داشت اما در نهایت اجرایی شد.

اما از دولت دوم حسن روحانی تشکیل وزارت بازرگانی که به نوعی صرفا می تواند وظیفه واردات برای تنظیم بازار را برعهده بگیرد در دستور کار قرار گرفت. مجلس در گذشته با این اقدام مخالفت کرد اما به تازگی با فشار از سوی برخی گروه ها و شبکه ها صاحب نفوذ و منافع، دولت ابراهیم رئیسی نیز موضوع تشکیل چنین وزارتخانه ای را دنبال می کند که نشان می دهد اسحاق جهانگیری و محمد مخبر یک دیدگاه درباره وزارت بازرگانی دارند. 

تعجب آور آنکه مجلس شورای اسلامی که تا سال گذشته در دولت روحانی مخالف سرسخت تشکیل این وزارتخانه بود اکنون نرمش نشان می دهد و پالس های مثبتی را در زمینه موافقت با این پیشنهاد دولت ارسال کرده است.

تنها موضوعی که موجب موفقیت یک کابینه و رضایت مردم می شود میزان کارآمدی و توانایی برای انجام درست امور است نه آنکه با نمایش و صحنه سازی وزرا خود را پرکار نشان دهند اما در نهایت هیچ دستاوردی برای مردم نداشته باشد

در بررسی موضوع میز سیاسی تحریریه به ارزیابی کابینه و وزارتخانه های ۷ کشور صنعتی پرداخته شده است. نتیجه حاصل آن است که هر یک از دولت ها با نام وزارتخانه ها بازی می کنند تا دامنه شمول کارکردی آن ها را مشخص کنند اما به هیچ عنوان تعداد بالای وزرا در کابینه تضمینی برای موفقیت یک کشور نیست. تعداد وزارتخانه در برخی از کشورهای پیشرفته به پانزده عدد هم نمی رسد و در برخی کشورها این تعداد به بالاتر از ۴۰ وزارتخانه رسمی بالغ می شود. 

نکته اصلی آن است که تنها موضوعی که موجب موفقیت یک کابینه و رضایت مردم می شود میزان کارآمدی و توانایی برای انجام درست امور است نه آنکه با نمایش و صحنه سازی وزرا خود را پرکار نشان دهند اما در نهایت هیچ دستاوردی برای مردم نداشته باشد.

این موضوع یادآور ضرب المثل «آفتابه لگن هفت دست است» که نشان می دهد به عمل کار برآید و به تعداد وزیر و وکیل نیست.

جناب سید ابراهیم رئیسی باید از وزرای خود در حوزه هایی که مسئولیت قبول کرده اند کار بخواهد و در این زمینه تعارف یا لابی گری نزدیکان را تاثیر ندهد. در صورتی هم که وزرا همچون حدود یک سال گذشته در انجام وظایف ناموفق بودند، بهانه گیری می کنند یا آنکه امور را به روندهای بوروکراتیک منوط و به نفع منتفعان طولانی می کنند با آنها به شدت و بدون رو دربایستی برخورد کند.

کانادا

تعداد وزرا در کابینه دولت کانادا که به نوعی الهام گرفته از انگلستان است حدود ۴۰  نفر است که البته برخی از آن ها به عنوان معاون و همکار در امور وزارتی خاص در کابینه حضور دارند.

در کل در کابینه کانادا علاوه بر نخست وزیر و معاون وی، وزارتخانه های زیر وزیر مستقر دارند:

وزارت دارایی- وزارت دفاع ملی و امور کهنه سربازان - وزارت سلامت روان و اعتیاد – وزارت امور درون دولتی، وزارت زیرساخت و جوامع - وزارت بهداشت – وزارت کشاوری و غذا – وزارت امور خارجه-  وزارت درآمد ملی – وزارت توسعه بین المللی و مسئول آژانس توسعه اقتصادی پاسیفیک کانادا – وزارت اشتغال، توسعه نیروی کار و امور معلولان – وزارت خدمات بومی و مسئول آژانس توسعه اقتصادی فدرال برای شمال انتاریو – وزارت نوآوری، علوم و صنعت – وزارت خانواده، کودکان و توسعه اجتماعی- وزارت مسکن و تنوع - وزارت کار – وزارت زبان های رسمی – وزارت میراث کانادایی – وزارت تجارت بین المللی، ارتقای صادرات، کسب و کارهای کوچک و توسعه اقتصادی - وزارت خدمات عمومی و پشتیبانی – وزارت منابع طبیعی – وزارت دادگستری - وزارت شیلات، اقیانوس ها و گاردساحلی کانادا - وزارت دفاع ملی – وزارت محیط زیست و تغییر اقلیم – وزارت امنیت عمومی – وزارت روابط تاج و تخت – وزارت امور شمالی – وزارت گردشگری – وزارت مهاجرت، پناهندگان و شهروندی - وزارت توسعه اقتصاد روستایی – وزارت زنان و برابری جنسیتی و جوانان - وزارت توسعه اقتصاد فدرال- وزارت ورزش - وزیر ارشد.

فرانسه

در کاخ الیزه بعد از رئیس جمهوری و یک نخست وزیر که بیشتر جنبه تشریفاتی دارد، ۱۵ وزیر مدیریت وزارتخانه های این کشور را برعهده دارند.

وزارت خانه های دولت فرانسه عبارتند از: وزارت امور داخلی – وزارت دادگستری- وزارت امور اروپایی و خارجی – وزارت نیروهای مسلح – وزارت انسجام سرزمینی و روابط با حکومت های محلی – وزارت بهداشت – وزارت اقتصاد، دارایی - وزارت انتقال زیست محیطی – وزارت فرهنگ – وزارت کار و اشتغال – وزارت آموزش ملی، جوانان و ورزش – وزارت کشاورزی و غذا – وزارت تحول بخش عمومی و خدمات مدنی – وزارت آموزش عالی، تحقیقات و نوآوری – وزارت امور خارجه.  

آلمان

در آلمان نیز صدراعظم ریاست کابینه فدرال را برعهده دارد که در مسئولان ۱۴ وزارتخانه تصمیم گیری های کشوری را انجام می دهند.

دولت آلمان مشتمل بر وزارتخانه های فدرال زیر می باشد:

وزارت کشور و جامعه – وزارت خارجه – وزارت امور اقتصادی و اقدامات اقلیمی - وزارت دادگستری – وزارت کار و امور اجتماعی - وزارت دفاع – وزارت امور خانواده، سالخوردگان، زنان و جوانان – وزارت غذا و کشاورزی – وزارت دیجیتال و حمل و نقل –وزارت محیط زیست حفاظت از طبیعت، ایمنی هسته ای و حمایت از مصرف کنند – وزارت آموزش و تحقیقات – وزارت همکاری های اقتصادی و توسعه – وزارت ساختمان (عمران).

ژاپن

کابینه دولت ژاپن نیز مشتمل بر حدود 11 وزیر است که در کنار نخست وزیر به انجام وظیفه می پردازند.

وزارتخانه های دولت ژاپن عبارتند از:

وزارت مدیریت عمومی و امور داخلی، پست و مخابرات – وزارت دادگستری – وزارت امور خارجه – وزارت دارایی – وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش، علوم و فناوری – وزارت بهداشت، کار و رفاه – وزارت کشاورزی، جنگل و شیلات – وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت – وزارت زمین، زیرساخت و حمل و نقل – وزارت محیط زیست – وزارت دفاع.

البته در کابینه نمایندگان نهادهای گوناگون و حتی وزرای استان های مختلف هم حضور دارند و ممکن است تعداد کل کابینه در دولت به حدود ۵۰ تن برسد.

 ایالات متحده آمریکا

کابینه این کشور دارای ۱۴ وزارت اجرایی به همراه دادستان کل است و به همین دلیل تعداد نهادهای اجرایی را که در کابینه در واشنگتن انجام وظیفه می کنند ۱۵ مورد بیان می شود. 

وزارتخانه های دولت آمریکا عبارتند از وزارت کشاورزی – وزارت بازرگانی – وزارت دفاع – وزارت آموزش – وزارت انرژی – وزارت بهداشت و خدمات انسانی – وزارت امنیت سرزمین -  وزارت کار – وزارت مسکن و توسعه شهری – وزارت خزانه داری – وزارت امور خارجه – وزارت حمل و نقل – وزارت نیرو – وزارت امورکهنه سربازان – وزرات کشور.

ایتالیا

این کشور اروپایی نیز در کابینه خود ۱۵ وزارتخانه را دارد.

وزارتخانه ها در دولت ایتالیا عبارتند از

وزارت امور خارجه – وزارت محیط زیست و حفاظت از دریا و سرزمین – وزارت میراث فرهنگ – وزارت گردشگری – وزارت دفاع – وزارت اقتصاد و دارایی – وزارت دادگستری – وزارت زیرساخت و حمل و نقل – وزارت کشور – وزارت دانشگاه و پژوهش – وزارت کار و رفاه – وزارت غذا و سیاست جنگلداری – وزارت سلامت –وزارت توسعه اقتصادی – وزارت تحول زیست محیطی – وزارت آموزش عمومی.

(در برخی دسته بندی ها نیز وزارتخانه ها به صورت ترکیبی آمده است همچون وزارت آموزش و دانشگاه یا وزارت فرهنگ و گردشگری)

همچنین تعداد دیگری از وزیران بدون وزارت خانه هم در کابینه حضور دارند که برخی از آن ها نقش سازمانی دارند همچون روابط با پارلمان، امور منطقه ای، فرصت های برابر، سیاستگذاری برای جوانان و ...

انگلستان

کابینه دولت انگلیس دارای بیش از ۲۰ وزارتخانه است که در کنار نخست وزیر به اداره امور انگلستان و کشورهای تابعه می پردازند. تعدادی از نمایندگان ادارات غیروزارتی نیز در این کابینه حضور دارند.

وزارتخانه های اصلی دولت انگلیس عبارتند از وزارت تجارت، انرژی و استراتژی صنعتی – وزارت دیجیتال، فرهنگ، رسانه و ورزش – وزارت آموزش - وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی – وزارت تجارت بین الملل – وزارت بهبود سطح زندگی، مسکن و جوامع – وزارت حمل و نقل – وزارت کار و بازنشستگی – وزارت بهداشت و مراقبت اجتماعی – وزارت خزانه داری – وزارت دفتر توسعه و مشترک المنافع – وزات امور داخلی – وزارت دفاع – وزارت دادگستری – اداره ایرلند شمالی – دفنر دادستان کل اسکاتلند – دفتر رهبر مجلس عوام – دفتر رهبر مجلس اعیان – دفتر وزیر امور خارجه اسکاتلند – دفتر وزیر امور خارجه ولز – وزارت تامین مالی صادرات.

6 وزارتخانه سیاسی و قومی است و کار اجرایی ندارد و در واقع انگلیس هم دارای 14 وزارتخانه اجرایی است. 

منبع:

https://easydiplomacy.com/en/info-directory/factsheets/italy/ministries/

https://en.wikipedia.org/wiki/Ministry_of_the_Republic_of_Italy#:~:text=sections%۲۰(sezioni).-,Ministries%۲۰of%۲۰the%۲۰Republic%۲۰of%۲۰Italy,Esteri%۲۰e%۲۰della%۲۰Cooperazione%۲۰Internazionale)

https://en.wikipedia.org/wiki/Government_of_France

https://www.usa.gov/branches-of-government

https://en.wikipedia.org/wiki/United_States_federal_executive_departments#:~:text=There%۲۰are%۲۰currently%۲۰۱۵%۲۰executive%۲۰departments.

https://www.mofa.go.jp/about/hq/central_gov/list.html

https://www.japan.go.jp/directory/index.html

https://pm.gc.ca/en/cabinet

https://en.wikipedia.org/wiki/Departments_of_the_Government_of_the_United_Kingdom#Ministerial_departments

https://www.tatsachen-ueber-deutschland.de/en/politics-germany/federal-government