به گزارش تحریریه، روزنامه ایران نوشت، ظرفیت ایران در میزان عبور بار از کشور بیش از ۲۰ میلیون تن است، این میزان بار ۲۰ میلیارد دلار درآمد برای کشور در پی دارد.

جواد هدایتی، مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری در گفت‌وگو با «ایران» با اشاره به اینکه حجم ترانزیت جاده‌ای در سال گذشته به ۹,۳ میلیون تن رسید که افزایش 2برابری را نسبت به سال قبل از آن نشان می‌دهد، از پیش‌بینی جذب 10میلیون تن بار روسیه در مسیر کریدور شمال-جنوب خبر داد و گفت: اگر این پیش‌بینی محقق شود، ترانزیت کشور به 20 میلیون تن در سال می‌رسد.

رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، اعلام کرده است که ترانزیت 20میلیون تن بار، درآمد 20میلیارد دلاری برای کشور در پی خواهد داشت. با توجه به پیش‌بینی افزایش ترانزیت از مسیر شمال-جنوب، تحقق این درآمد ارزی برای ایران دور از دسترس نیست.

افزایش ترانزیت به 20میلیون تن، یعنی افزایش 2برابری ترانزیت از کشور، که شورای عالی ترابری برای دست یافتن به آن، برنامه‌ریزی کرده است. آمار 2ماهه ترانزیت کشور نشان می‌هد ترانزیت در این مدت رشد 50درصدی نسبت به‌مدت مشابه سال قبل دارد.

افزایش ترانزیت در 2ماه امسال

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری با اشاره به نقش مهم مرزهای بین‌المللی در افزایش حجم ترانزیت کشور و جذب بار کشورهای همسایه گفت: رشد 50درصدی ترانزیت در 2ماهه امسال به دست آمده است.

هدایتی گفت: این افزایش در حالی رخ داد که مرزهای ترکمنستان بسته بود و مسیر اصلی ترکیه به آسیای میانه در دسترس نبود، همچنین میزان ترانزیت افغانستان به‌دلیل شرایط سیاسی و اقتصادی کاهش یافته بود، اگر این دو اتفاق رخ نمی‌داد قطعاً سال گذشته رکورد سال ۹۳ که معادل ۱۲,۳ میلیون تن بود، شکسته می‌شد.

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری اظهار کرد: طی 2ماه ابتدای سال‌جاری نیز شاهد رشد ۵۰ درصدی ترانزیت جاده‌ای بودیم که عمده آن در حوزه کریدور شمال_جنوب رخ داده یعنی این ترانزیت بیشتر از کشورهای امارات، عراق، افغانستان، آسیای میانه و قفقاز انجام شده است. با توجه به سفر اخیر مقامات ایرانی به روسیه و در صورت باز شدن این مسیر جذب ۱۰ میلیون تن بار روسیه طی سال جاری پیش‌بینی می‌شود.

در این خصوص امین ترفع، دبیر کارگروه روانسازی و توسعه ترانزیت با اشاره به اثرگذاری شرایط جنگ روسیه با اوکراین در فعالسازی کریدور شمال- جنوب اظهار داشته که «امروز شرایطی که از روز اول انعقاد توافق کریدور- شمال به‌دنبال آن بودیم، ایجاد شده و کریدور شمال-جنوب به مسیر جایگزین برای کشورهای اوراسیا تبدیل شده که از این طریق به آب‌های آزاد و ماورای آن دسترسی داشته باشند. با توجه به اینکه سایر مسیر و گذرگاه‌های بین‌المللی محدود و مسدود شده‌اند، کریدور شمال- جنوب که سال‌ها پیش برای همین گذرها به توافق رسیده، مورد توجه قرار گرفته‌است.»

کل ترانزیت کشور در سال گذشته (جاده‌ای و ریلی) برابر با 11.5میلیون تن بود. بنابراین با توجه به رشد 50درصدی ترانزیت کشور در 2 ماهه ابتدایی امسال، به نظر می‌رسد بخشی از برنامه جذب 10میلیون تنی بار روسیه به‌دست آمده است. در 2ماهه ابتدایی سال 1400، میزان ترانزیت یک میلیون و 230هزار تن بود که این عدد در 2ماهه امسال به یک میلیون 860هزار تن افزایش یافت.

به اعتقاد فعالان بخش حمل و نقل، محدودیت مسیرهای شمالی در افزایش ترانزیت ایران اثرگذار بوده‌ است.

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری نیز با اشاره به تفاهمنامه‌های میان ایران و روسیه با هدف افزایش روابط حمل‌ونقلی گفت: این تفاهمنامه‌ها به منظور ترانزیت بار ازمناطق تجاری و صنعتی روسیه به سمت کشورهای غربی و شرقی دریای خزر، ترکیه، عراق، افغانستان، پاکستان و همچنین حمل بار به سمت هند و کشورهای جنوبی است.

او گفت: این برنامه هنوز به‌صورت کامل به مرحله اجرایی نرسیده است و زمانبندی آن بیشتر برای 6ماهه دوم سال است. مذاکرات بخش‌های دولتی و خصوصی 2کشور در حال انجام است و چندین کشتی در این مدت در مسیر کریدور شمال -جنوب بار روسیه به سمت ایران را به‌صورت آزمایشی حمل کرده‌اند تا مشکلات و موانع مسیر مشخص و برطرف و هزینه مسیر نیز تعیین شود.

هدایتی گفت: با بازگشایی و راه‌اندازی کامل مسیر، هماهنگی‌ها در سیستم حمل‌ونقل و گمرک ایجاد می‌شود. ما مزایای مسیر را برای کشورهای ذی‌نفع تبیین کرده‌ایم و تشریفات مرزی و گمرکی در حال تعریف است.

کریدور تجاری فعال می‌شود

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری افزود: کریدور شمال-جنوب در قالب کریدوری تجاری است و باید نگاه بین‌المللی به آن داشته باشیم. تلاش ما این است که کشورهای ماورای این مسیر نیز به‌عنوان بخشی از زنجیره تأمین و لجستیک در این مسیر فعالیت داشته باشند تا ارائه خدمات ترانزیتی و لجستیکی به صاحبان بار تسریع شود.

به گفته هدایتی برنامه ترانزیتی ایران، جذب حداقل 5 و حداکثر 10میلیون تن بار تا پایان امسال از سمت روسیه است که اگر حداکثر این بار جذب شود ترانزیت کشور تا پایان سال به 20میلیون تن می‌رسد.

وی گفت: هر 100 تن بار 10 شغل مستقیم و حدود 50شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند بنابراین افزیش ترانزیت علاوه بر رشد درآمدهای ارزی مزایای زیادی برای بخش‌های مختلف اقتصادی خواهد داشت. علاوه بر آن با فعالیت کریدور شمال-جنوب، ایران در کوران مسیرهای تجاری بین‌المللی قرار می‌گیرد که این هدف اصلی ما از راه‌انداری کریدور شمالی -جنوبی روسیه و ایران است.

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری افزود: بنادر شمالی ما در خزر ظرفیت جذب این حجم بار را دارند اما باید زیرساخت‌های آن مانند حمل بار از دریا به ریل و جاده فراهم شود. در بخش جاده‌ای در حال حاضر 400کامیون در روز در این مسیر تردد دارد که باید به هزار کامیون برسد، از سوی دیگر در بخش ریلی نیاز به لکوموتیو و ارتقای خطوط ریلی شمالی کشور داریم. از پیش‌بینی۲۰ میلیون تنی ترانزیت، ۱۵ تا ۲۰ درصد مربوط به سهم حمل‌ونقل ریلی و مابقی سهم حمل‌ونقل جاده‌ای است.

وی ادامه داد: در حال حاضر بیشترین افزایش ترانزیت بار در مسیر عراق به امارات است، بنابراین وضعیت ترانزیت عراق در حال حاضر برای ما اهمیت زیادی دارد و خبرها نیز حاکی از آن است که مقررات ترانزیت مسیر عراق به‌زودی ابلاغ می‌شود. این فرصت طلایی است که بتوانیم مسیر شرق و غرب یعنی سوریه و دریای مدیترانه را نیز بازگشایی کنیم که به‌عنوان جایگزین کانال سوئز، مسیری حساس و بااهمیت خواهد بود و می‌تواند جایگزین مسیر ترکیه نیز بوده و دسترسی ایران را به مدیترانه و برخی کشورهای اروپایی تسهیل کند تا مستقیم به بنادر ایتالیا، فرانسه و آلمان متصل شویم.

هدایتی گفت: علاوه بر تجهیز زیرساخت‌ها برای افزایش ترانزیت، به حمایت سیاسی از برنامه‌های حمل و نقلی و رشد ارتباطات بین‌المللی بویژه ارتباط با کشورهای همسایه نیاز داریم.

نکات ترانزیتی

سال گذشته حجم ترانزیت 11,5میلیون تن بود.

امسال ترانزیت 20میلیون تن پیش‌بینی شده که حدود 10 میلیون تن آن مربوط به جذب بار از روسیه است.

در 2ماهه اول امسال ترانزیت از 1,2میلیون تن در مدت مشابه سال قبل به 1,8میلیون تن رسیده است که حدود 50درصد رشد را نشان می‌دهد.

با تحقق ترانزیت 20میلیون تنی، درآمدهای ترانزیتی نیز به 20میلیارد دلار می‌رسد.

پایان/