به گزارش تحریریه، بررسی داده های جدید نشان می دهد که صنعت مس ایران در دورانی که این فلز در مرکز توجه جهانی قرار گرفته از بهره وری روز دنیا فاصله معنی داری دارد و نیازمند به روزرسانی جامع است.

درحالیکه تقاضای جهانی مس به دلیل نقش ممتاز آن در صنعت جهانی که هر روز بیش از گذشته به سمت محصولات الکتریسیته محور(به خصوص در صنعت خودرو) حرکت می کند در حال حرکت به سمت تولید سالانه ۱۰۰ میلیون تن در سال است، صنعت مس ایران دچار سردرگمی و بهره وری ناچیز شده، و علیرغم دارا بودن ششمین یا هفتمین ذخایر معدنی دنیا، جایگاه درخور توجهی ندارد.

اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران گفت که سرمایه گذاری معادن مس شیلی به ازای هر تن کاتد مس، ۲۲ هزار دلار و در ایران این رقم حدود ۸ هزار دلار است! و فملی طی ۵ سال آتی ۴ میلیارد دلار در این حوزه سرمایه گذاری می کند و ظرفیت خود را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش می دهد.

به نظر می رسد که برآوردهای مدیرعامل محترم شرکت ملی مس با واقعیات میدانی انطباق نداشته و بهره وری در فملی با ۸ هزار دلار ادعایی مدیرعامل صدها درصد فاصله دارد.

برای فهم بهره وری و هزینه تمام شده برای تولید هر تن کاتد می توان به وضعیت کنونی ملی مس و سرمایه گذاری های توسعه ای یک دهه گذشته توجه کرد تا به میزان واقعی بهره وری، شعاری بودن و یا برآوردهای اشتباه فنی دست یافت.

از سال ۱۳۹۱ تاکنون نزدیک به ۳ میلیارد دلار خرج طرح های توسعه ای در شرکت ملی مس شده است. نتیجه این سرمایه گذاری سنگین افزایش تولید کاتد به میزان کمتر از ۸۰ هزار تن بوده است که نشان می دهد برای تولید هر تن کاتد بیش از ۳۷ هزار دلار هزینه شده است. درحالیکه اگر هزینه تمام شده هر تن کاتد چنانچه سعدمحمدی ادعا کرد ۸ هزار دلار باشد، می بایست ۳۷۵ هزار تن کاتد به تولید کنونی اضافه می شد و تولید این شرکت بزرگ به بیش از ۶۰۰ هزار تن کاتد در سال می رسید، درحالیکه تا پایان سال ۱۳۹۹ میزان تولید حتی به رقم ۳۰۰ هزار تن هم نرسیده است.

باتوجه به اینکه کاتد تنها محصول تولیدی ملی مس نیست؛ اگرچه محصول به شدت غالب آن است؛ جا دارد مدیران محترم شرکت ملی مس اطلاعات تکمیلی را منتشر کنند و میز کسب و کار تحریریه آمادگی دارد در راستای عمل به وظیفه حرفه ای و شرعی خود، داده های آنها منتشر کرده و در اختیار مخاطبان قرار دهد.

چرا نباید برنامه کنونی ملی مس را باور کرد؟

شرکت ملی مس در ۹ سال گذشته با صرف ۳ میلیارد دلار حدود 60 هزار تن به تولید کاتد خود اضافه کرده است(تولید کاتد در سال 1390 235 هزار تن بوده است) و دلیلی ندارد با همان نوع مدیریت و دانش فنی بتواند با ۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری تولید کل را به ۵۵۵ هزار تن برساند. یعنی ۲۶۰ هزار تن به تولید کنونی اضافه کند.

طبق جدول هزینه ارائه شده به وسیله اردشیر سعدمحمدی؛ ۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری با هزینه تولید هر تن ۸ هزار دلار؛ باید بتواند حدود ۵۰۰ هزار تن اضافه تولید ایجاد کند و تولید کل را به حدود ۸۰۰ هزار تن برساند.

حال اگر با هزینه عملیاتی تولید هر تن کاتد در ۱۰ سال گذشته که 48000 دلار بوده است(با این فرض که تنها کاتد تولید شده باشد) برنامه فملی را تحلیل کنیم، در سال ۱۴۱۰ حداکثر 83 هزار تن اضافه تولید خواهد شد و تولید کل ملی مس کشور به حدود 380 هزار تن در سال خواهد رسید.

اگر شرکت ملی مس بهره وری مانند شیلی می داشت که مدیرعامل محترم ملی مس مثال زد و از آن به بدی یاد کرد، و هزینه استخراج هر تن کاتد آن حدود ۲۲ هزار دلار بود، با صرف تقریبا 3 میلیارد دلار در سال های 1391 تا 1399 می بایست بیش از 134 هزار تن به تولید ملی مس اضافه می شد و تولید کل آن باید به 369 هزار تن در سال جاری می رسید.

این امکان وجود دارد که ملی مس به انقلابی در مدیریت و فناوری رسیده باشد(برای سالهای آینده) که بتواند به ظرفیت های ادعا شده دست یابد، اما چنین اطلاعاتی در دسترس نیست و تاکنون اطلاع رسانی از این بابت اتفاق نیفتاده است.

نتیجه اینکه با فرض هزینه تولید 48 هزار دلار برای تولید هر تن کاتد، با 4 میلیارد دلار سرمایه گذاری آتی، به تولید ملی مس نهایتا 83 هزار تن افزوده می شود و به رقم نهایی کمتر از 380 هزار تن خواهد رسید که همچنان نسبت به ذخایر ارزشمندی که در اختیار دارد، ناچیز است. این نخستین بار نیست که اجرای سیاست انحصارگرایی باعث از بین رفتن بهره وی می شود و کشور را از میلیاردها دلار عایدی ارزی محروم می سازد.

پایان/