به گزارش تحریریه، مطلبی در روزنامه «حریت» ترکیه در تاریخ ۵ می توسط «سادات ارگین» سردبیر آن منتشر شد که در آن چشم انداز تصمیم‌های دولت «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا در آینده برای حذف بمب های هسته ای آمریکایی از ترکیه تجزیه و تحلیل شده است.

تخمین زده شده است که پنتاگون ۵۰ سلاح هسته ای تاکتیکی B۶۱ را در پایگاه هوایی «اینجیرلیک» ترکیه نگهداری می کند؛ حدود ۳۵۰ عدد از این سلاح ها که تحت نظارت توافق توزیع مسوولیت و وظایف ناتو قرار دارد، در اروپا نگهداری می شوند. گفته می شود که ۳۰۰ بمب دیگر در بلژیک، آلمان، ایتالیا و هلند است. مزیت بمب هایی که در ترکیه‌ قرار دارند این است که به روسیه و خاورمیانه نزدیک تر هستند. پایگاه هوایی اینجیرلیک در آدانا، فاصله زیادی از مرز ترکیه با سوریه ندارد.

در سال ۲۰۱۹ بود که به نظر می رسید یک مقام آمریکایی وجود بمب ها را تایید می کند. در جلسه ای که در دفتر «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا با رئیس جمهوری ایتالیا برگزار شد، یک خبرنگار از ترامپ سوال کرد که «در زمانی که ترکیه یک تهاجم بزرگ نظامی به سوریه را آغاز کرده و از گروه‌های شورشی ضددولت درگیر با کسانی که توسط نیروهای نظامی ایالات متحده حمایت می شوند، پشتیبانی می کند، آیا ترامپ نگران حدود ۵۰ سلاح هسته ای در پایگاه هوایی اینجیرلیک» نیست؟ در حالی که هیچ یک از دو کشور حق مستقر کردن نیروها در کشور مستقل سوریه را نداشته و ندارند».

ترامپ پاسخ غیرمستقیم داد و گفت: «ما اعتماد به نفس داریم. ما یک پایگاه هوایی عالی در آنجا داریم، یک پایگاه هوایی بسیار قدرتمند». وی اما این ادعا را انکار نکرد.

به دلیل مخالفت قاطع واشنگتن در آن زمان و اکنون با خرید سلاح های ضد هوایی S-۴۰۰ آنکارا از روسیه و سخنان اخیر بایدن و استفاده از کلمه نسل کشی در مورد رفتار ترکیه با ارامنه در طول جنگ جهانی اول، بسیاری از ناظران از جمله نویسنده مقاله ذکر شده در بالا، در حال بررسی این موضوع هستند که آیا واشنگتن سلاح های هسته ای خود را در ترکیه حفظ خواهد کرد یا خیر.

در اجلاس ناتو در ماه آینده در بروکسل، اتحادیه نظامی شامل ۳۰ کشور عضو در مورد یک مفهوم استراتژیک جدید برای جایگزینی آنچه در اجلاس لیسبون پرتقال در سال ۲۰۱۰ به تصویب رسید، رایزنی خواهد کرد. بخش ۱۶ نسخه فعلی بیان می‌کند که «بزرگ‌ترین مسئولیت ائتلاف، حفاظت و دفاع از قلمرو و جامعه در برابر حمله است، همانگونه که در ماده ۵ معاهده واشنگتن این موضوع مشخص شده است».

بخش ۱۷ به شرح این موارد می‌پردازد: بازدارندگی، براساس ترکیبی مناسب از قابلیت‌های هسته‌ای و متعارف، یک عنصر اساسی از استراتژی کلی ما باقی می‌ماند. تا زمانی که سلاح‌های هسته‌ای وجود دارند، ناتو همچنان یک اتحاد هسته‌ای باقی خواهد ماند». جمله آخر هم یک جمله استاندارد است و اخیرا در ویدئویی که ناتو پیش از نشست امسال منتشر کرده، استفاده شده است.

بخش ۱۸ تایید می کند: «تضمین عالی امنیت متفقین توسط نیروهای استراتژیک هسته‌ای متحد، به ویژه ایالات‌متحده تامین می‌شود؛ نیروهای مستقل استراتژیک هسته‌ای بریتانیا و فرانسه که خود نقش بازدارندگی دارند، به بازداری کلی و امنیت متفقین کمک می‌کنند».

علاوه بر برآورد ۳۵۰ سلاح هسته ای تاکتیکی آمریکایی در اروپا، فرانسه ۳۰۰ بمب هسته ای برای خود دارد و انگلیس اخیرا متعهد شده است که ذخایر خود را به اندازه ۲۸۰ عدد دیگر افزایش دهد تا در مجموع به ۹۳۰ بمب برسد. سلاح های انگلیس و فرانسه تحت هیچ معاهده ای که مورد تایید ایالات متحده و روسیه باشد، قرار ندارند.

از طرفی، بیانیه منتشر شده توسط ناتو در آخرین نشست خود در بروکسل در سال ۲۰۱۸، اصول فوق را تایید می کند و نشان می دهد که:

۱- ناتو به طور مشترک از هر عضو یا متحدی که در زمان درگیری مسلحانه به دنبال کمک است، حمایت خواهد کرد.

۲- نیروهای اعزامی حملات خود را در هر کجای دنیا که تصمیم بگیرد انجام می دهند.  

۳- ناتو در هر زمان که صلاح بداند از سلاح هسته ای استفاده خواهد کرد.

ستون نویس ترکیه ای، پس از تامل در مورد موارد فوق و اظهار نظر جو بایدن در سال ۲۰۱۹ مبنی بر اینکه وی نگران بمب های هسته ای ایالات متحده در ترکیه است، به این نتیجه می رسد  که اولویت سیاست خارجی بایدن برای تقویت ترانس- آتلانتیک بر نگرانی‌ها را در مورد ترکیه غلبه خواهد کرد، از این رو سلاح‌های هسته‌ای آمریکا در این کشور باقی خواهند ماند.

وی از بیانیه نشست بروکسل سه سال پیش در مورد سلاح های هسته ای ایالات متحده مستقر در اروپا به عنوان عامل اصلی بازدارنده در اقدامات روسیه یاد می کند.

در این زمینه، نویسنده درباره پایگاه هوایی ترکیه که در آن واشنگتن بمب‌های هسته‌ای خود را نگه می‌دارد، می‌گوید: «بدون شک، اینجیرلیک جایگاه بسیار اساسی در زیرساخت های سلاح های هسته ای ایالات متحده در اروپا دارد. با اجازه حضور سلاح هسته ای ایالات متحده در اینجیرلیک و تبدیل شدن این کشور به میزبان این سلاح ها، ترکیه نقش مهمی در بازدارندگی هسته ای ناتو برعهده گرفته است. از این نظر، پایگاه فوق یکی از مهمترین ستون های هسته ای ناتو در شرایط فعلی را تشکیل می دهد. البته نزدیکی این پایگاه نه تنها به روسیه بلکه به خاورمیانه نیز بدون شک عاملی است که باید مورد توجه قرار گیرد».

بنابراین ترکیه به دلیل موقعیت مکانی خود به اندازه هر عامل دیگری، برای برنامه های جنگی ایالات متحده و ناتو در رابطه با روسیه و کشورهایی مانند سوریه و ایران بسیار حیاتی است تا روابط استراتژیک بین دو کشور را به هر طریقی تضعیف کند.

پایان/