به گزارش تحریریه، مجید شاکری کارشناس نزدیک به عبدالناصر همتی عضو برجسته حزب کارگزاران و رئیس کل بانک مرکزی در نقدی بر بودجه 1400 نکاتی را مطرح کرد که به نوعی آدرس غلط به مجلس و افکار عمومی محسوب می شود.

وی با ارجاع به تجربه ترکیه در 20 سال پیش که به اصلاحات کمال درویش معروف شده است، نوشت؛ نقطه آغاز تغییر بنیادین اقتصاد ترکیه وقتی بود که در بحران ارزی گسترده و تورم ٦٨.٥ درصد سال 2001، کارکنان دولت با تلاش کمال درویش برای کنترل  رشد حقوق و دستمزد همکاری کردند. ایرانیها در 1400 چه انتخابی خواهند کرد؟

‏شاکری با اشاره به اینکه، مسئله مرکزی  لایحه بودجه 1400 رشد ٧٦ درصدی ردیف "جبران خدمات کارکنان" است. معتقد است، با علم به تغییرات اعمال شده بعنوان همسان سازی در نیمه سال ٩٩، برای جلوگیری از ورود به دور جدید تورمهای بالا، باید روش متفاوتی برای افزایش این ردیف (مثلا اعمال ترجیحی) اندیشیده شود. مشکل این لایحه از سمت مصارف(بخصوص افزایش بی منطق حقوق و دستمزد) آغاز می‌شود و به سمت منابع (غیر واقعی/ سیاسی) کشیده می‌شود. این بودجه بیشتر انتخاباتی است تا چیز دیگر.

در واقع این کارشناس نزدیک به رئیس کل بانک مرکزی معتقد است که تورم یک پدیده مرتبط با حقوق کارکنان دولت است و ارتباطی با "پول" و از آن مهمتر "پول به عنوان یک عنصر پویا" ندارد و تورم در ترکیه صرفا با کاهش حقوق کارکنان دولت مهار شده است.

در این دیدگاه، صدها میلیارد دلار سرمایه خارجی که بخش عمده آن پول های خلق شده به وسیله فدرال رزرو بود و مستقیم به سمت ترکیه سرازیر شد، نقشی در گسترش افقی و عمقی اقتصادی ترکیه نداشته و تورم را کنترل نکرده است و صرفا دلیل کاهش تورم؛ کاهش حقوق کارکنان دولت بوده است.

در این منظر، اثر تضعیف جانب تقاضا نادیده گرفته شده و تقلیل گرایانه ترین روایت ممکن انتخاب شده است و البته پاسخی به این سوال نمی دهد که در عمده سال های پس از احرای سیاست های تعدیل اقتصادی؛ ارزش واقعی دستمزد کارکنان دولت کمتر از تورم افزایش یافته، اما تورم راه خود را رفته است.

مشکلی اصلی این است که نگاه ایدئولوژیک به اقتصاد باعث شده است تا پول به عنوان یک متغیر خنثی تحلیل شده و شیوه تزریق آن به اقتصاد نادیده گرفته شود. به همین دلیل است که عمده کارشناسان اقتصادی نزدیک به حزب کارگزاران سازندگی از خلق پول برای تقدیم شدن به بانک ها جهت میزان کردن ناترازی ها استقبال کرده و در برابر خلق پول با هدف ترکیب با بخش واقعی اقتصاد فریاد سر می دهند.

تحلیل مجید شاکری یک آدرس غلط به مجلس برای حفظ بدی های لایحه بودجه سال 1400 و از بین بردن خوبی های آن است و معنای دیگری ندارد.

پایان/