به گزارش تحریریه، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما و با اجرای قالیباف حاضر شد. در این برنامه هیچ یک از سوال های مبنایی طرح شده درباره عملکرد بانک مرکزی در دو سال اخیر مورد بررسی قرار نگرفت و همتی در یک مونولوگ تمام عیار به تکرار ادعاهایی پرداخت که بارها به وسیله اقتصاددانان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی رد شده است. در این گزارش تلاش می شود با هدف آگاه سازی مردم؛ موارد مغفول مانده در گفتگوی ضعیف مجری شبکه 2 با رئیس کل بانک مرکزی بررسی شده و به ارتقا فهم عمومی از مدیریت نهاد پولی کشور کمک شود.

چرا تورم در ماههای اخیر تشدید شد

همتی؛ دو دلیل دارد. دلیل عمده آن شوک ارزی است، بخشی دیگر نقدینگی متراکم شده در سالهای گذشته (دهه های گذشته) بود. ابعاد دیگر تحریم مانند به موقع نرسیدن کالا هم می تواند باعث تورم شود.

تحریریه: شوک ارزی مجدد که پس از شوک ارزی دوران سیف پیش آمد به دلیل سیاست غلط همتی در بانک مرکزی است و نباید با آن به مانند متغیر مستقل برخورد شود. چاپ گسترده پول به دلیل اختیارات مطلق بانک های خصوصی و عدم کنترل بر بازار ارز به وسیله نهاد پولی کشور باعث رسیدن نرخ دلار به قله 33 هزار تومان شد. نقدینگی متراکم شده در 10 سال پیش با هیچ تئوری اقتصادی نمی تواند باعث ایجاد تورم در سال 1399 شود. در ماجرای نرسیدن کالا هم که بانک مرکزی متهم ردیف اول است و متاسفانه مجری شبکه دو به هیچ یک از این موارد اشاره نکرد.

تورم 22 درصدی هدفگذاری شده محقق نمی شود

همتی؛ ما بر مبنای دلار نیمایی ١٧ هزار تومانی آن عدد را برای تورم پیش بینی کردیم که تورم متوسط یکساله منتهی به خرداد ١۴٠٠ را به ٢٢ تا ٢۴ درصد برسانیم که هنوز 6 ماه فرصت داریم.

ماه های آینده برای اقتصاد ماه های آرام تری است

تحریریه: چرا برآورد بانک مرکزی از دلار نیمایی حدود 100 درصد آنهم فقط در کمتر از 6 ماه انحراف داشته است؟ بانک مرکزی پیش بینی کرده است که دلار نیمایی به 17 هزار تومان می رسد، اما به 33 هزار تومان هم رسیده است. این توان کارشناسی ضعیف باعث نگرانی مردم و فعالان اقتصادی است و باید برای ترمیم توان کارشناسی بانک مرکزی فکری شود. اگر با همین توان علمی و کارشناسی برای ماههای آرام آینده پیش بین شده است که برای دلار نیمایی پیش بینی شد، مردم حق دارند احساس نگرانی کنند.

رسوب کالا در گمرک به دلیل سیاست بانک مرکزی نبود

همتی؛ رسوب کالا در گمرک آنگونه که در رسانه ها گفتند نبود! کسانیکه تصور کردند دولت 4200 را می خواهد بر دارد با جوسازی که کردند به بخشی از هدفشان رسیدند. من معتقدم اصلا اینگونه نبود؛ کالاهای اساسی داشت می آمد؛ الان هم دارد می آید بخاطر ارزی که ما تامین کردیم. بخشی اضافه بر برنامه آوردند و در گمرک گذاشتند و می گویند ارزش را بدهید. بانک مرکزی محدودیت دارد. دلار 4200 را باید بانک مرکزی دهد و از نیما نمی توان داد. از 8 میلیارد دلار 5.5 برای کالای اساسی بود و 2.5 میلیارد دلار هم برای واردات دارو. برای روغن و مرغ مشکل توزیع داریم. چرا کنجاله باید 12 – 13 هزار تومان باشد.(قیمت کنجاله در بازار 17 هزار تومان است و آمار همتی غلط است.) می گویند ریال و ارز بانک مرکزی نمی دهد، خب بانک مرکزی چاپ کند؟

تحریریه:

1- بحث به هیچ وجه حذف ارز 4200 تومانی نبود که اساسا در حوزه تصمیم گیری بانک مرکزی نیست. اگرچه همه کارشناسان ارز 4200 تومانی را باعث فساد و عاملی برای استفاده نزدیکان به رانت دولتی می  دانند که حتی یک سنت انهم به مردم نمی رسد و از اصرار برای ادامه پرداخت آن متعجب هستند.

2- هیچ کس به خاطر کالایی که به گمرک آورده از بانک مرکزی ارز درخواست نکرده است، زیرا ارز آن پیشتر به وسیله واردکننده ها پرداخت شده بود. فقط از بانک مرکزی می خواستند از سر راه واردکننده کنار رفته و در کار وزارت اقتصاد و وزارت صمت دخالت نکرده و باعث تحریم خودساخته نشود. هیچ تولیدکننده ای در دنیا قبول نمی کند که به یک تاجر ایرانی جنس بدهد تا اگر تاجر مربوطه توانست عبدالناصر همتی را راضی کند پول اجناس خود را دریافت کند و اگر هم موفق نشد قید پولش را بزند. مجری رسانه ملی در مقابل این مغلطه سکوت کرد!

3- باتوجه به اینکه 97 درصد از داروهای موردنیاز کشور در داخل تولید می شود، پرداخت 2.5 میلیارد دلار به دارو به این معنا است که کشور سالانه به 100 میلیارد دلار دارو نیاز دارد! آیا مسئولان بانک مرکزی به این سوالهای بدیهی فکر نمی کنند؟ شواهد میدانی نشان می دهد که بخش عمده ارزی که به اسم دارو پرداخت شده صرف واردات تجهیزات پزشکی و کالاهای لوکسی مانند دستگاههای بدنسازی، فیتنس و غیره شده است.

4- بحث توزیع مرغ و روغن هم که اساسا مسائلی فراتر از وظایف بانک مرکزی است و طرح موضوعات بی ربط باعث سوتفاهم و نشانی بر فرافکنی رئیس کل بانک مرکزی قلمداد می شود.

5- بانک مرکزی در چاپ ریال برای پر کردن بدحسابی بانکها مشکلی ندارد، اما به بخش واقعی اقتصاد که می رسد خود را کنار کشیده و می پرسد، آیا پول چاپ کنیم؟ درحالیکه سوال این نیست که پول چاپ کند یا نکند، بلکه سوال این است که پول چاپ شده را صرف چه کاری کند. که بانک مرکزی فقط برای اهداف سفته بازانه مانند وام به کارگزاری ها برای بورس بازی و پر کردن بدحسابی بانک ها پول چاپ کرده است.

6- ارائه آمار غلط درباره قیمت کنجاله با نرخ 12 هزار تومان(درحالیکه در بازار بیش از 17 هزار تومان است) نشان داد که همتی از بدیهیات اقتصادی کشور بی اطلاع است.

اجازه خروج سرمایه از کشور نمی دهم

همتی؛ با واردات بدون انتقال ارز مخالفم، منشا ارز را بیاورند نشان دهند آنوقت برای واردات مشکلی ندارد. من اجازه خروج سرمایه از کشور را نمی دهم. بدون انتقال ارز یعنی اجازه خروج ارز و آوردن و کالاهایی که در اولویت کشور ممکن است نباشد.

تحریریه: اصرار بانک مرکزی بر تامین منشا ارز گیج کننده و سوتفاهم برانگیز است. ایرانیان از دو قرن قبل با سایر کشور در دنیای جدید مراوده اقتصادی دارند و در نظام های بسیار قانونمندتر غربی در حوزه نظام بانکی برخلاف نظام بانکی خارج از حداقل قوانین ایران؛ اجناسی خریداری کرده و می خواهند در دوران تحریم به کشور وارد کنند. چرا بانک مرکزی از آنها شرط نشان دادن منشا ارز می خواهد؟ اگر یک ایرانی 2 میلیون دلار در حساب خود داشته باشد و کالایی خریداری کرده و بخواهد به کشور وارد کند، باید چه چیزی به بانک مرکزی ارائه دهد؟ به نظر می رسد که گمانه اجرای پنهان دستورات FATF بوسیله بانک مرکزی را مجلس باید جدی گرفته و بررسی کند.

چرا بانک مرکزی جلوی خروج 1.6 میلیارد دلار ارز از کشور به مقصد ترکیه با هدف خرید ملک را نمی گیرد؟ چند میلیارد دلار از دارایی های ملی صرف خرید ملک در سایر کشورها شده است؟ آیا بانک مرکزی فقط در مقابل خروج ارز و واردات کالا حساس بوده و نسبت به خروج بی بازگشت ارز با هدف خرید دارایی در سایر کشورها حساسیتی ندارد؟

چاپ پول برای کارگزاری ها

همتی: من باید هوای بازرا سرمایه را داشته باشم. یک مقطعی تاکید شده بود که بانکها به کارگزاری ها وام ندهند ولی من سخت گیری نکردم. اگر سخت گیری می کردم به بورس لطمه می خورد. میزان وامی که به کارگزاری ها داده شده رقم بسیار قابل توجهی بوده است. کشوری که منابع عظیم نفت دارد از این بدهی ها نباید بترسد(اوراق نفت فروشی).

تحریریه: بانکها وظیفه واسطه گری مالی دارند تا بتوانند به کسانی که توان ایجاد کار و یا مردمی که قصد خرید دارایی مانند مسکن و یا خودرو دارند وام داده و سود دریافت کنند و البته به کسانی که سپرده گذاری بانکی کرده اند نیز سود پرداخت کنند. اما بانک مرکزی اختراعی جدید کرده و به کارگزاری ها برای سفته بازی وام داده است تا با پول مردم اقدام به خرید سهام کنند. نتیجه این سیاست باد کردن بورس تا عدد 2 میلیون و 200 هزار واحد در شاخص کل و سقوط آزاد و از دست رفتن دارایی ها و پس اندازهای خرد میلیون ها نفر از مردم شده است. کار بانک مرکزی حمایت از بورس نبوده بلکه ضربه زدن به بورس بوده است. دقیقا چه مقدار وام از طرف بانک ها به کارگزاری ها وام داده شده است؟

در مورد بدهی ها هم باید گفت که اگر این ایجاد بدهی برای ایجاد ظرفیت های جدید باشد می تواند امری پذیرفته شده باشد، اما اگر خرج ریخت و پاش در بودجه و سومدیریت مدیران هزینه زای دولتی باشد، که هست، ثمره ای جز بدهکار کردن مردم، بستن دست دولت بعد و آینده فروشی ندارد.

حضور همتی در برنامه گفتگوی ویژه خبری کمکی به رفع ابهام ها درباره عملکرد بانک مرکزی نکرد و به دلیل ضعف مفرط مجری رسانه ملی؛ انتقادهای کارشناسی از عملکرد همتی در بانک مرکزی بررسی نشد و به نظر می رسد که برگزاری نشست هایی بین رئیس بانک مرکزی و اقتصاددانان در حضور افکار عمومی یک ضرورت باشد.

پایان/