به گزارش تحریریه، نشریه Global Security Review در تحلیلی به بررسی پهپادهای دوربرد شاهد ۱۳۶ ایران و ظرفیت های آن در درگیری احتمالی ایران و آمریکا پرداخته و آورده است تسلیحات پروازی شاهد-۱۳۶ توجه جهانی را به دلیل استفاده آن در جنگ روسیه با اوکراین جلب کرده است. این پهپاد نسبتاً ارزان است، قابلیت کار در دسته‌های بزرگ را دارد و توانایی ضربه‌زنی دقیق در بردهای طولانی را داراست. شاهد-۱۳۶ خود را به عنوان یک سلاح مؤثر برای روس‌ها اثبات کرد.

نسخه جدیدی از این پهپاد با نام شاهد-۱۳۶B، برای استفاده در درگیری‌ها با بردی بیشتر به میزان ۴۰۰۰ کیلومتر و افزایش توانمندی پهپادهای دوربرد ایران در دسترس قرار گرفته است.

این دستاورد جدید سؤالات راهبردی مهمی را به وجود می‌آورد زیرا استفاده‌های احتمالی این سلاح فراتر از اوکراین نیز مطرح شده است. به‌ویژه در صورتی که ایالات متحده و ایران نتوانند به توافقی در مورد برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران برسند، این پهپادها در زمینه پاسخ احتمالی ایران به حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای‌اش مورد توجه قرار می گیرند.

شاهد-۱۳۶ در جنگ روسیه-اوکراین

ایران شاهد ۱۳۶ را به روسیه عرضه کرده و روسیه اغلب از این پهپاد برای هدف قرار دادن زیرساخت های انرژی و مواضع نظامی اوکراین استفاده می کند. نوع طراحی پهپاد شاهد-۱۳۶ به آن اجازه می دهد تا سامانه های پدافند هوایی سنتی را به دلیل سطح مقطع راداری پایین و توانایی استقرار در دسته های پرتعداد دور بزند و اطمینان حاصل کند که حداقل بخشی از پهپادها همیشه عبور می کنند.

مقامات نظامی در اوکراین و غرب شاهد-۱۳۶ را به عنوان یک تهدید پایدار و کم هزینه می شناسند که می تواند سیستم های پدافند هوایی پیشرفته آن ها را تحت الشعاع قرار دهد. در مورد شاهد-۱۳۶، تعداد بالا به خودی خود یک ویژگی محسوب می شود.علاوه بر این استفاده روسیه از این پهپاد داده های ارزشمندی را از میدان نبرد در اختیار ایران قرار داده است و به طراحان اجازه می دهد تا قابلیت های شاهد-۱۳۶B را اصلاح و بهبود بخشند، تا آن را به سلاحی حتی مرگبارتر تبدیل کنند.

پیامدهای راهبردی در مناقشه آمریکا-ایران

اگر تنش ها بین ایالات متحده و ایران تشدید شود به ویژه اگر ایالات متحده به سایت های هسته ای ایران حمله کند، پهپاد شاهد می تواند به یکی از اجزای کلیدی استراتژی تلافی جویانه ایران تبدیل شود. شاهد-۱۳۶B با برد ۴۰۰۰ کیلومتری این پتانسیل را دارد که به دارایی های استراتژیک آمریکا در سراسر منطقه حمله کند. با حضور گسترده آمریکا در سراسر خاورمیانه، تعداد زیادی آمریکایی و پایگاه نظامی وجود دارند که می توانند اهداف جذابی برای این پرنده ها باشند. اگرچه شاهد-۱۳۶B قادر به حمله به اهداف فراتر از جنوب اروپا و خاورمیانه نیست، اما تعداد پایگاه‌ها و دارایی‌های آمریکایی در محدوده برد این پهپاد قابل توجه است.

ایران همچنین ممکن است سعی کند از سوی کشورهای غیردوست آمریکا در نیمکره غربی مانند کوبا یا ونزوئلا حملاتی را انجام دهد یا حتی با کارتل های مواد مخدر مکزیک همکاری کند. این مجاورت، در صورت اجرا، می تواند امکان حمله به اهداف حیاتی در خاک ایالات متحده را هم فراهم کند. ایران معتقد است که ایالات متحده به دنبال تغییر رژیم است و همین امر باعث می شود حکومتش هر جنگی را به عنوان مبارزه برای بقا ببیند.

در حالی که تحلیلگران نظامی می توانند در مورد اثربخشی و تأثیر چنین پاسخی بحث کنند، تأثیر روانی به دست آمده قابل توجه است. به عنوان مثال، اسرائیلی ها در ترس دائمی از حمله هوایی زندگی می کنند. حمله آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران یا سایر دارایی های آن، مطمئنا حمله ایران را با استفاده از پیشرفته ترین توانمندی های ایران به دنبال خواهد داشت.

ایران دارای شبکه پیچیده ای از قابلیت های نامتقارن است که در سراسر خاورمیانه و اروپا گسترش یافته است. این بدان معناست که هرگونه رویارویی مستقیم با تهران می تواند پیامدهای شدید و غیرقابل پیش بینی برای امنیت آمریکا به همراه داشته باشد. اطمینان از اینکه ایران سلاح هسته‌ای نمی‌سازد ممکن است ارزش خطر پاسخ ایران را داشته باشد، اما قطعاً نمی‌توان پیش‌بینی کرد که ایران چگونه پاسخ خواهد داد و ایالات متحده و متحدانش چقدر می‌توانند اثرات واکنش های ایران را محدود کنند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، که خود را به عنوان یک مذاکره کننده عملگرا معرفی می کند، به جای سوق دادن منطقه به سمت جنگ، باید درگیر کردن ایران در گفت وگوی سازنده را مد نظر قرار دهد. باتوجه به وجود مشکلاتی در تلاش های اخیر ترامپ برای همکاری با حکومت ایران، بازگشت به دیپلماسی می تواند از یک درگیری ویرانگر جلوگیری کند که هیچ یک از طرفین نمی توانند از عهده آن برآیند.

به خاطر داشته باشید که حکومت تهران احساس می کند که ایالات متحده در تلاش برای پایان دادن به رژیم است. تمایل به کسب سلاح هسته ای پس از حضور نیروهای آمریکایی در عراق، همسایه غربی ایران، و افغانستان، همسایه شرقی آن، تحریک شده است. کاهش تنش ها مستلزم تلاش آمریکا برای ایجاد حس امنیت در رهبری ایران است.

در حالی که شاهد-۱۳۶B تنها ابزار موجود در جعبه ابزار ایران نیست، اما نمونه ای از توانایی رو به رشد آن است که همچنین حاوی یک ملاحظه استراتژیک برای ایالات متحده می باشد. لذا بعید است که ایران اجازه دهد هیچ حمله ای بی پاسخ بماند.

پایان/