به گزارش تحریریه، به گزارش وال‌استریت ژورنال کارخانه تولید پهپاد روسیه در منطقه ویژه اقتصادی «آلابوگا» از تکنولوژی ایرانی، نیروی کار شرق آفریقا و قطعات چینی برای تولید انبوه و ارزان پهپادها استفاده می‌کند. اگرچه این کارخانه در تیررس اوکراین قرار گرفته، اما به نظر می‌رسد سرنوشت جنگ بسیار به آن گره خورده است.

ارتش اوکراین در اوایل ماه آوریل مجموعه دانشگاهی و تولیدی روسیه را در منطقه ویژه اقتصادی «آلابوگا» هدف حمله پهپادی قرار داد و در نتیجه این حمله حدود ۲۰ نفر مجروح شدند. بسیاری از این افراد دانشجویان جوان اهل شرق آفریقا بودند که در این کارخانه تولید پهپاد به کار گرفته شدند. مقامات روسیه در آن زمان گفتند که خسارت جزئی به کارخانه وارد شده است، با این حال سرویس امنیتی اوکراین مدعی شد که خسارات چشمگیری به این مجموعه تولیدی زده است.

با این حمله جنبه جدید و مهمی از جنگ اوکراین مطرح شد و آن‌هم توانایی روسیه در افزایش سرعت پهپادهای تهاجمی و جاسوسی طراحی‌ شده توسط ایران، با استفاده از قطعات چینی، به‌کارگیری نیروی کار آفریقایی و شبکه لجستیکی که جمهوری اسلامی ایران طی سال‌ها جدال با غرب آن را تقویت کرده، بود.

پهپادها نقش فزاینده‌ای در درگیری‌های کنونی، به ویژه در اوکراین دارند. روسیه با استفاده از پهپادهای شاهد ایران انجام ده‌ها بار به مواضع اوکراین حمله کرده است. اوکراینی‌ها این پهپادها را به دلیل صدای بلند و وزوز کنانشان «موتورگازی» لقب داده‌اند.

قیمت ارزان این پهپادها در مقایسه با موشک‌های گران‌قیمتی که کی‌یف از آن‌ها استفاده می‌کند، باعث شده تا واحدهای پدافند هوایی اوکراین در برخی موارد از مسلسل برای سرنگونی آن‌ها استفاده کنند.

اوکراین در حال حاضر دست به تولید پهپاد زده و با استفاده از آن‌ها پالایشگاه‌های نفتی و بسیاری از زیرساخت‌های حیاتی را در خاک روسیه هدف قرار داده است. در نتیجه به نظر می‌رسد در این جنگ که اکنون بیش از دو سال از آغاز آن می‌گذرد، نوعی رقابت در دستیابی به برتری در «جنگ پهپادی» به وجود آمده است.

بلافاصله پس از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲، کی‌یف از پهپادهای «بیرقدار تی بی۲» ساخت ترکیه برای مقابله با سرعت پیشروی روسیه استفاده کرد. همین موضوع به تغییر عمده در طرح جنگ مسکو انجامید. روسیه از ایران برای فراهم کردن پهپادها کمک گرفت و همین موضوع باعث رشد روابط تجاری و امنیتی بین دو کشور شد.

بنابر اعلام ارتش اوکراین، روسیه از آن زمان تاکنون از بیش از چهارهزار پهپاد طراحی ایران در نبرد با اوکراین استفاده کرده است. اگرچه نمونه‌های نخستین این پهپادها از ایران به روسیه فرستاده شد، اما پهپادهایی که اکنون مسکو برای حمله به اوکراین استفاده می‌کند، در خاک روسیه تولید شده‌اند.

مسکو از آن زمان تاکنون از متحدان کلیدی خود برای تقویت قابلیت‌های دفاعی بهره جسته است.

چین قطعات را تامین می‌کند

مقامات ارشد دولت بایدن در اوایل آوریل اعلام کردند که چین بسیاری از ابزار با کاربرد دوگانه را در اختیار روسیه قرار داده که می‌توانند در تولید پهپاد به کار گرفته شوند. به گفته بخش پژوهشی ارتش اوکراین، روسیه موتورهای پهپادهای تهاجمی شاهد را از شرکتی به نام Beijing MicroPilot UAV Flight Control Systems در چین تامین می‌کند.

ایران و متحدانش فناوری، آموزش و شبکه لجستیکی را فراهم می‌کنند

نکته کلیدی دیگر روابط عمیق روسیه با ایران و کشورهای آفریقایی است.

فعالان تجاری روسیه در اواخر سال ۲۰۲۲ برای مذاکرات حول ساخت کارخانه پهپاد با یک پیشنهاد پرسود ۱.۷ میلیارد دلاری که بخشی از آن به صورت شمش طلا پرداخت می‌شد، به تهران سفر کردند.

این اطلاعات در ماه فوریه سال جاری توسط گروهی از هکرها به نام شبکه پرانا که ادعا کردند به سرورهای ایمیل ایران نفوذ کرده‌اند، فاش شد.

بنابر این اطلاعات، براساس قراردادی که بین مدیران روسی کارخانه و شرکای ایرانی آن‌ها منعقد شده، برنامه این است که تاسیسات آلابوگا سالانه شش هزار پهپاد تهاجمی شاهد و پهپاد جاسوسی تولید کند. کارخانه مزبور در ماه آوریل جلوتر از برنامه تولید خود بود و تاکنون چهار هزار و ۵۰۰ پهپاد شاهد از تعداد وعده داده شده را تحویل داده است.

بنابر اطلاعات نظامی اوکراین، سربازان روس در سوریه زیر نظر مربیانی از ایران و حزب‌الله لبنان برای استفاده از این پهپادها آموزش می‌بینند.

بنابر اطلاعات ارتش روسیه، مسکو به کمک پهپادهای جاسوسی «ام ۳ آلباتروس» خود که در کارخانه آلابوگا تولید می‌شوند توانست تصاویر و اطلاعات بسیار مهمی را از موضع و تحرکات نیروهای اوکراینی در خط مقدم نبرد بدست بیاورد.

ایران علاوه بر فناوری و آموزش، شبکه لجستیکی خود را نیز در اختیار روسیه می‌گذارد. جمهوری اسلامی طی سال‌ها با استفاده از شرکت‌های صوری که در جاهایی چون هونگ‌کونگ و دبی ثبت شده‌اند توانسته است تحریم‌های غرب را دور بزند.

بنابر اعلام وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، بخشی از پروژه تولید پهپادهای روسیه شامل یک شرکت ایرانی مستقر در امارات عربی متحده به نام Generation Trading FZE بود. این شرکت نقشه‌های پهپاد، لوازم یدکی و سیستم‌های کنترل زمینی را به روسیه می‌فروشد. با این حال، بر اساس قراردادی که میان پارک صنعتی روسیه و توفان صحرا، دیگر نهاد ایرانی تحت تحریم آمریکا در ماه آوریل منعقد کرده‌اند، این شرکت قرار است قایق تولید کند.

آفریقا نیروی انسانی فراهم می‌کند؛ «ماهیانه هزار دلار»

یکی دیگر از ملزومات گسترش برنامه پهپادی، در اختیار داشتن کارگران ماهر برای مونتاژ پهپادها است.

مدل‌های نخستین پهپادهای جاسوسی آلباتروس توسط دانشجویان موسسات آموزشی در درون روسیه ساخته شده بود. اما مسکو برای تحقق اهداف بلند پروازانه‌اش به نیروی کار بیشتری نیاز داشت. در نتیجه تولیدکنندگان این نیروی کار را از آفریقا وارد کردند.

فعالان اقتصادی آلابوگا، اوایل سال گذشته با اجاره یک سالن مجلل در کامپالا، پایتخت اوگاندا، جمعی از دانشجویان دختر جوان را برای شنیدن پیشنهادهایشان گردهم آوردند. بنابر ‌ویدیوهای رویداد و گفته‌های شرکت‌کنندگان، این پیشنهادها شامل یک شغل حرفه‌ای با پرداختی سه برابر دستمزد در اوگاندا، بلیت هواپیما، اقامت رایگان و مدرک دانشگاهی برای پیوستن به برنامه کار و تحصیل بود.

لحن صحبت‌ها به طور حساب‌شده‌ای ضد استعماری و بازتابی از زبان جنگ سرد و تلاش‌های روسیه برای استفاده از قدرت نرم برای کاهش نفوذ غرب در شرق آفریقا بود.

یکی از فعالان اقتصادی روسیه در این رویداد گفت: «آنها [غربی‌ها] روان ما را می‌شکنند». او تاکید کرد: «با مسکو، شما هرگز چنین چیزی را تجربه نمی‌کنید.»

برخی از کسانی که وظیفه استخدام‌ نیروها برای روسیه را برعهده دارند، معلمان، مدیران و رهبران تشکل‌های دانشجویی اوگاندایی هستند که به صورت مخفیانه با دانشجویان سابق که مهارت‌های مناسبی دارند، تماس می‌گیرند.

جوزف کازیبوه، یکی از استخدام‌کنندگان که همچنین معاون مدیر یک دبیرستان در لوبیری است، می‌گوید که روس‌ها به دختران جوانی که در دبیرستان در دروس علمی ممتاز بودند، علاقه‌مند هستند. کازیبوه گفت که او نمی‌دانست آنها در ساخت پهپادها دخیل خواهند بود.

او گفت: «وظیفه ما شناسایی و تماس با کاندیداهای مناسب است. روس‌ها پس از آن کنترل کامل فرآیند را به عهده می‌گیرند. آنها معیارهای استخدام خود را با ما به اشتراک نمی‌گذارند و ما نمی‌دانیم که در نهایت چه کسی را انتخاب می‌کنند.»

از آن زمان بیش از هزار زن از سراسر آفریقا به منطقه آزاد آلابوگا رفته‌اند و به گفته مقامات اوگاندایی، احتمالا هزار دانشجوی دیگر نیز به گروه ورودی‌های امسال می‌پیوندند.

ویدیوهای تبلیغاتی منتشر شده از سوی منطقه آزاد آلابوگا دانشجویانی را نشان می‌دهند که در راهروها با اسکیت‌بورد با موسیقی تکنو می‌رقصند. حقوق ماهیانه نزدیک به هزار دلار و تقریبا دوبرابر متوسط دستمزد در روسیه است.

بنابر ویدیوی دیگری که توسط منطقه آزاد منتشر شده، یک زن آفریقایی با لباس‌های حفاظتی و ماسک بر صورت، دو بال را به بدنه مجهز به موتور یکی از پهپادهای جاسوسی «آلباتروس» می‌چسباند.

مقامات کامپالا تایید کردند که استخدام‌شدگان برای مونتاژ پهپاد به «آلابوگا» فرستاده می‌شوند.

منبع: انتخاب

پایان/