«مجنون» فیلمی در ژانر بیوگرافی و دفاع مقدس است که به‌عنوان نخستین ساخته مهدی شاه‌محمدی مستندساز در چهل و دومین جشنواره فجر حضور دارد. این فیلم تلاش دارد گوشه‌ای از رشادت‌های رزمندگان دوران دفاع مقدس را در طی عملیات بزرگ خیبر پیش چشم مخاطب قرار دهد. «مجنون» برش کوتاهی از زندگی مجید و مهدی زین‌الدین و رزم‌آوران لشگر 17 علی بن ابی‌طالب(علیه‌السلام) قم، در آزادسازی جزیره مجنون طی عملیات خیبر است. داستان فیلم از زمان حضور زین‌الدین در جبهه‌های جنگ آغاز می‌شود و تا پایان عملیات خیبر و پیروزی رزمندگان در این عملیات ادامه می‌یابد.

«مجنون» قطعاً یکی از آثار برجسته در سینمای دفاع مقدس است. از معدود فیلم‌های که با روایت پیروزی دریکی از بزرگ‌ترین عملیات دوران دفاع مقدس به پایان می‌رسد. شاه‌محمدی تجربه مستندسازی در حوزه دفاع مقدس را به‌خوبی در این فیلم به کار گرفته است و توانسته روایت خویش را در سینمای دفاع مقدس به سبک «روایت فتح» شهید آوینی نزدیک کند. او می کوشد دوربین را میان رزمندگان ببرد و فاصله میان مخاطب و رزمندگان را از بین ببرد به همین سبب می‌تواند شرایط بهتری برای هم ذات پنداری مخاطب با فیلم را ایجاد کند. «مجنون» روایتی عاشقانه از جان‌فشانی رزمندگان برای بازپس‌گیری جزیره مجنون است که در دل خود داستان‌های فرعی را گنجانده است.

فیلم تنها به بازنمایی دوران دفاع مقدس نمی‌پردازد بلکه ردپای از مسائل و نکات روز را می‌توان در آن به‌خوبی مشاهده کرد. تکریم و احترام به جایگاه مادر، ضرورت پیش‌قدم بودن مسئولان و اعتماد به جوانان، جایگاه پرچم و شهدا از نکات قابل‌تأمل فیلم است که می‌تواند نشان‌دهنده مقام والایی باورها و ارزش‌ها در میان مردم باشد. فرماندهان تنها در صورتی از جایگاه و احترام میان رزمندگان برخوردارند که خود پیش‌قدم مسائل باشند و در میدان عمل حضورداشته باشند. حضور درست و به‌موقع که می‌تواند الگوی برای سایرین حتی در دوران اخیر باشند. سربازان عادی که با دیدن نمونه عملی از سبک درست زندگی و کاری می‌توانند در مسیر درست سیر و سلوک قرار بگیرند و هم پای فرماندهان خود رشد کنند. تکریم و احترام تنها به فرماندهان ختم نمی‌شود. در سکانسی پرچم جمهوری اسلامی ایران بر تن شهیدی بسته می‌شود تا به پشت جبهه آورده شود. پرچمی که برای سرفرازی آن شهدای زیادی تقدیم شده است حال‌آنکه در فتنه‌های سال‌های گذشته شاهد بی‌احترامی‌های نسبت به این نماد ملی بوده‌ایم. در فیلم نکات ظریفی چون این موارد کم نیست که مخاطب را به تأمل وامی‌دارد که بار دیگر به ارزش‌ها و شعائر ملی خود توجه داشته باشد و برای پاسداشت آن بیشتر بی اندیشد..

اما «مجنون» خالی از اشتباه نیست. شاید مهم‌ترین نقطه‌ضعف فیلم سرگردانی میان روایت زندگی شهید مهدی زین‌الدین و عملیات خیبر است. تا نیمه فیلم، شاه‌محمدی می‌کوشد گوشه‌ای از زندگی شهید زین‌الدین را نشان دهد اما از اواسط فیلم، «مجنون» به یک فیلم جنگی بدل می‌شود که تنها به دنبال نمایش عملیات، تجهیزات، مسائل و مشکلات جنگ است. گویی شاه‌محمدی تا آخر هم نتوانسته تصمیم خود را مبنی بر روایت عملیات خیبر یا زندگی شهید زین‌الدین بگیرد چراکه در طی داستان جز با چند داستان فرعی جزئی، مخاطب به شخصیت شهید نزدیک نمی‌شود و چندان اطلاعات خاصی از او به دست نمی‌آورد. در طی داستان مخاطب از سیر و سلوک این شهید 25 ساله، تبدیل‌شدنش به یکی از فرماندهان بزرگ جبهه و.. چیز زیادی نمی‌بیند.حتی شاه‌محمدی از ضرورت عملیات خیبر و بازپس‌گیری جزیره مجنون اطلاعات چندانی هم به مخاطب نمی‌دهد. در برخی از موارد فیلم، مخاطب را با این شبهه مواجه می‌کند که دلیل تأخیر در عملیات کوتاهی سایر فرماندهان جنگ بوده است درحالی‌که بر طبق اسناد موجود یکی از دلیل تأخیر در عملیات، گم‌شدن لشگر 17 علی بن ابی‌طالب(علیه‌السلام) قم بوده است. شاید بهتر بود شاه‌محمدی تنها موضوع عملیات خیبر را پی‌رنگ اصلی کار خود قرار می‌داد تا بدین طریق حضور و نقش‌آفرینی شهیدان همت، برادران باکری و .. برای بازپس‌گیری جزیره مجنون به‌روشنی مشخص می‌شد.

«مجنون» از آثار خوب دفاع مقدس است و روایت سرراستی از شهید زین‌الدین و عملیات خیبر به ما می‌دهد. این اثر با تلفیق سینمای داستانی و مستند توانست روایتی عاشقانه از رزمندگان دفاع مقدس از خود برجای بگذارد اما گویی اجحافی در حق سایر لشکرها و نیروهای حاضر در جبهه‌های نبرد شده است. بااین‌حال به‌عنوان نخستین ساخته شاه‌محمدی «مجنون» قطعاً یکی از آثار قابل‌تقدیر و ماندگار در سینمای دفاع مقدس است که به‌خوبی نشان‌دهنده نیاز به شناساندن قهرمانان گمنام این سرزمین را آشکار می‌کند.

پایان/