به گزارش تحریریه، فریدریش هایک اقتصاددان مشهوری بود که به خاطر آثار متعددش در زمینه‌ی اقتصاد و فلسفه‌ی سیاسی به شهرت رسید. رویکرد هایک بیشتر در مکتب اقتصاد اتریش ریشه دارد و بر ماهیت محدود دانش تأکید می‌کند. هایک بیش از هر چیز دیگری به خاطر دفاع از سرمایه‌داری بازار آزاد مشهور است و از او به‌عنوان یکی از بزرگترین منتقدان اجماع سوسیالیستی یاد می‌شود.

نکات کلیدی

۱- نظریه‌پرداز اجتماعی و فیلسوف سیاسی، فریدریش هایک و همکارش گونار میردال در سال ۱۹۷۴ برنده‌ی جایزه نوبل اقتصاد شدند.
۲- نظریه هایک درباره اینکه چگونه تغییر قیمت‌ها، اطلاعات را منتقل می‌کند و به مردم کمک می‌کند برنامه‌های اقتصادی خود را تعیین کنند، دستاورد بزرگ و شگفت‌انگیزی در حوزه‌ی اقتصاد بود.
۳- رویکرد هایک به اقتصاد عمدتاً در مکتب اقتصاد اتریش ریشه دارد.
۴- هایک مدافع سرسخت سرمایه‌داری بازار آزاد بود.
۵- اکثر کارشناسان، هایک را از بزرگترین منتقدان اجماع سوسیالیستی می‌دانند.

دوران کودکی و تحصیل

فریدریش هایک در تاریخ ۸ مه ۱۸۹۹ در وین اتریش به دنیا آمد. در دانشگاه اتریش تحصیل کرد و در آنجا دکترای حقوق و علوم سیاسی را به ترتیب در سال‌های ۱۹۲۱ و ۱۹۲۳ دریافت کرد. هایک در سال ۱۹۲۴ مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه نیویورک دریافت کرد.

هایک مؤسسه تحقیقات چرخه‌ی کسب‌وکار اتریش را تأسیس کرد و از ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۱ به‌عنوان مدیر این مؤسسه فعالیت کرد. در سال ۱۹۳۱ اتریش را برای پیوستن به مدرسه اقتصاد لندن (LSE) ترک کرد و تا سال ۱۹۵۰ در آنجا به‌عنوان استاد علوم اقتصادی و آمار توک فعالیت کرد. پس از مدرسه اقتصاد لندن، تا سال ۱۹۶۲ به‌عنوان استاد علوم اجتماعی و اخلاق در دانشگاه شیکاگو مشغول به کار شد و از سال ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۸ استاد دانشگاه فرایبورگ بود.

هایک که کهنه‌سرباز جنگ جهانی اول بود، بعدها گفت که تجربه‌ی جنگ و میل او برای کمک به اجتناب از اشتباهاتی که باعث وقوع جنگ شدند، او را به سمت اقتصاد کشاند. هایک در اتریش، بریتانیا، ایالات متحده و آلمان زندگی کرد و در سال ۱۹۳۸ تابعیت بریتانیایی گرفت.

دستاوردهای قابل‌توجه

فریدریش هایک و گونار میردال جایزه نوبل علوم اقتصادی سال ۱۹۷۴ را «به خاطر کار پیشگامانه‌ی خود در ارائه نظریه پول و نوسانات اقتصادی و تحلیل نافذِ وابستگی متقابلِ پدیده‌های اقتصادی، اجتماعی و نهادی» دریافت کردند.

آثار منتشرشده

یکی از آثار مهم هایک کتاب «راه بردگی» بود. هایک نگران نگاهی بود که در فضای دانشگاهی بریتانیا وجود داشت و فاشیسم را واکنشی سرمایه‌دارانه به سوسیالیسم می‌دانست و این کتاب را در پاسخ به این نگرانی نوشت. این کتاب بین سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۳ نوشته شد. عنوان کتاب از نوشته‌های الکسی دو توکویل ، متفکر لیبرال کلاسیک اهل فرانسه، الهام گرفته شده است که کتابی با عنوان «راه بندگی» نوشته است.

نکته مهم

مکتب اقتصاد اتریش اولین بار در اواخر قرن نوزدهم با تمرکز بر ایده‌ی استفاده از منطق برای کشف قوانین اقتصادی توسعه یافت.

این کتاب اولین بار در بریتانیا منتشر شد و بسیار محبوب شد. دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۴۴ آن را در ایالات متحده منتشر کرد که حتی محبوبیت بیشتری نسبت به بریتانیا به دست آورد. مجله‌ی آمریکایی «ریدرز دایجست» نیز به تشویق مکس ایستمن، سردبیر مجله، در آوریل ۱۹۴۵ نسخه‌ی خلاصه‌شده‌ای از این کتاب را منتشر کرد که به «راه بردگی» اجازه داد تا مخاطبان بسیار بیشتری داشته باشد و به دانشگاهیان محدود نشود.

راه بردگی در بین طرفداران فردگرایی و لیبرالیسم کلاسیک بسیار محبوب است.

از دیگر آثار منتشرشده‌ی هایک می‌توان به «فردگرایی و نظم اقتصادی»، «جان استوارت میل و هریت تیلور»، «نظریه محض سرمایه» و «نظم حسی» اشاره کرد.

افتخارات و جوایز

در سال ۱۹۸۴، هایک توسط ملکه الیزابت دوم و به توصیه نخست‌وزیر وقت، مارگارت تاچر، به خاطر «خدماتش در پژوهش اقتصاد» به عضویت نشان همراهان شوکت درآمد. هایک اولین دریافت‌کننده‌ی جایزه‌ی هانس مارتین اشلایر در سال ۱۹۸۴ بود. همچنین نشان افتخار آزادی ریاست‌جمهوری ایالات متحده را در سال ۱۹۹۱ از رئیس‌جمهور جورج اچ. دبلیو. بوش دریافت کرد.

جمع‌بندی

هایک از نظریه‌پردازان اجتماعی و فیلسوفان سیاسی بزرگ قرن بیستم به شمار می‌رود. نظریه او درباره اینکه چگونه تغییر قیمت‌ها، اطلاعات را منتقل می‌کند و به مردم کمک می‌کند برنامه‌های اقتصادی خود را تعیین کنند دستاورد بزرگ و شگفت‌انگیزی در حوزه‌ی اقتصاد بود. این نظریه به دریافت جایزه نوبل توسط هایک منجر شد.

منبع: کلینیک اقتصاد

پایان/