اورکا داستان زندگی الهام اصغری، شناگری است که فیلم ادعا می کند رکوردار گینس می باشد. طبق ادعای فیلم اصغری اگرچه توانست رکورد گینس را جابجا کند، اما برای ثبت آن در ایران با مشکلاتی مواجه می شود.

فیلم اورکا یک فیلم زندگی نامه ای است با محوریت الهام اصغری. در همان ابتدای فیلم در یک سکانس بسیار خوب و تدوین عالی ورود جسم مجروح الهام به بیمارستان و همزمان درگیری وی با شخصی نامعلومی را داریم که گویای این مطلب است که الهام مورد ضرب و شتم قرار گرفته تا جایی که ممکن است جانش را از دست بدهد. این سکانس نقطه اوج فیلم و حتی می توان گفت نقطه پایان تمام جذابیت فیلم است. چون عملا بعد از این سکانس هیجان فیلم فرود آمده و در ادامه با فیلمی فاقد جذابیت روبرو هستیم. دلیل اصلی آن هم پرداخت بد فیلمساز از کلیت وقایع و ارتباط آن با شخصیت اصلی و بدتر از آن شخصیت پردازی افتضاح است.

فیلم با یک سکانس ضرب و شتم شروع می شود. ولی این سکانس چه ارتباطی با سیر تحولی شخصیت دارد؛ در اجرا تقریبا هیچ. ما در فیلم یک الهام اصغری داریم که از شوهرش بشدت کتک خورده است. در ادامه نیز الهام اصغری را داریم که به شنا علاقه دارد. ارتباط این دو با هم چیست؛ هیچ.

در همان ادامه مشکلات الهام را داریم که به او اجازه داده نمی شود تا رکورد جهانی ثبت کند. در حقیقت الهام با دو مشکل خانوادگی (درونی) و اجتماعی (بیرونی) روبرو است. ولی فیلمساز نمی تواند بین این دو پیوند برقرار کنند؛ گویی الهامی که شوهرش او را کتک زده و الهامی که مشکلات اجتماعی دارد دو شخصیت مجزا هستند. در کل می توان گفت یک سوم ابتدایی فیلم هیچ ارتباط اورگانیکی با بقیه فیلم ندارد و اساسا معلوم نیست چرا فیلمساز فیلم را با سکانس پرتنش کتک خوردن شروع می کند.

مشکل بعدی و مهمتر فیلم شخصیت پردازی است. ما اساسا سیر تحولی شخصیت را در فیلم نداریم؛ الهام اول فیلم با الهام آخر فیلم هیچ فرقی نکرده است. با آنکه از ابتدای فیلم تا انتها چندسال می گذرد مسیر تحول شخصیت الهام از خامی به پختگی دیده نمی شود؛ نه در بعد درونی شخصیت نه بعد بیرونی و اجتماعی.

متاسفانه باید گفت فیلمساز انقدر در دنیای فمینیستی خود غرق شده، فراموش کرده است شخصیت باید باور پذیر باشد و همانند بسیاری از مردم عادی باید از یک شخصیت ناآگاه و خام در فراز و فرودهای زندگی به شخصی آگاه و پخته تبدیل شود. حتی به عنوان یک ورزشکار نیز ما تحولی در وی نمی بینیم. ابتدای فیلم رکورد می زند و انتهای فیلم نیز رکورد می زند و هیچ شکستی در طی این چندسال ندارد. فیلمساز برای تاکید بر این مساله نیز در اوایل فیلم از زبان پدر الهام ماجرای دوسالگی الهام را نقل می کند که در آب افتاده و در همان دوسالگی شناگری را بدون آموزش بلد بوده است. از منظر فیلمساز الهام ذاتا قهرمان به دنیا آمده، فقط کسی نیست قدر او را بداند!

البته فیلمساز ما چون میداند باید این قهرمان ذاتی را نیز مثلا باور پذیر کند در یک تناقض آشکار ناگهان برای‌ش از آسمان مربی می فرستد؛

خب اینجا این سوال بوجود می آید که اگر او ذاتا قهرمان است و رکورد جهانی میزند، چه نیازی به مربی دارد؟ حالا بماند که در هیچ کجای فیلم آموزش های این مربی و الهام دید نمی شود!

انتخاب بازیگر فیلم نیز به شخصیت پردازی افتضاح فیلم ضریب داده؛ واقعا فیلمساز پیش خود چگونه فکر کرده است که ترانه علیدوستی را با آن هیکل عریض برای نقش آفرینی یک ورزشکار انتخاب کرده است. در بخشهایی از فیلم با هوشمندی، ما صحنه های شناکردن در تاریکی را داریم ولی عملا فیلمساز با برخی صحنه های دویدن علیدوستی در کنار سواحل جنوبی ایران آن هم در نمای روز کار را خراب کرده است.

در مجموع می توان گفت فیلم اورکا تلاش یک فمینیست برای ساخت یک قرمان زن است؛ که البته به شکست می انجامد.

پایان/