به گزارش تحریریه، «آرتیون لوکین» کارشناس اقتصاد- سیاسی روس به تازگی فاش ساخت که با حضور در یک جلسه همکاری تجاری روسیه و چین دریافته است که پکنن اکنون در حال ایجاد زیرساخت شرکت‌ های (مالی، تجاری، بانکی، بیمه ای و غیره) است تا به صورت انحصاری برای معامله با کشورهای تحریم‌شده، به‌ویژه روسیه فعالیت کند.

البته این اقدام برای نخستین بار نیست که اتفاق می افتد زیرا چین بیشتر از یک دهه قبل هم برای تداوم تجارت با ایران به ویژه پس از تحریم های سخت دولت «باراک اوباما» علیه تهران، چنین ساختار مالی را ایجاد کرده بود. نمونه بارز و شناخته شده این اقدام سابق چین که بعدها در دوره «حسن روحانی» با هدف هموار کردن مسیر امضای توافق برجام فاش شد «بانک کونلون» چین بود که به صورت اختصاصی به تسهیل امور مالی تجارت بین تهران و پکن می پرداخت.

دولت جین پس از برخورد توهین آمیز حسن روحانی با شی جی پینگ در جریان سفر به تهران در روزهای امضای برجام، بانک کونلون را تعطیل کرد و به لطف به ایران پایان داد که باعث زمینگیر شدن دولت روحانی در آن ایام شد. 

اکنون خبرها حکایت از تکرار همان راهکار از سوی چین دارند. به نوشته رسانه های غربی از چند ماه قبل و پس از دیدار «شی جین پینگ» و «ولادیمیر پوتین» در حاشیه المپیک زمستانی پکن هماهنگی هایی از این دست صورت گرفت تا دو کشور پایه های ایجاد نظم نوین جهانی را در چارچوب مبارزه با قدرت پنهان ایالات متحده بنیانگذاری کنند.  

دقیقا چند هفته قبل از آغاز حمله روسیه به اوکراین، روسای جمهوری دو کشور در اوایل فوریه ۲۰۲۲ در بیانیه ای مشترک اعلام کردند که به دنبال نشان دادن یک جبهه مشترک در برابر افزایش فشار غرب هستند.

در این بیانیه آمد «دو طرف با گسترش بیشتر ناتو مخالف هستند و از پیمان آتلانتیک شمالی می‌خواهند که رویکردهای ایدئولوژیک جنگ سردی خود را کنار بگذارد».

در گزارش هایی که رسانه های غربی پیش از آغاز جنگ اوکراین و پس از این دیدار منتشر کردند، آمده است، در مواجهه با تحریم‌ های ویرانگر غرب پس از حمله احتمالی جدید روسیه، حمایت اقتصادی و سیاسی چین نشان‌ دهنده یک دگرگونی ژئوپلیتیکی است که می‌ تواند سیاست خارجی آمریکا را تغییر دهد و اثرات آن از اروپا تا آسیا احساس خواهد شد.

«هایون ما» استاد دانشگاه ایالتی فراستبورگ مریلند این روابط را تحت عنوان «پشتوانه هم در جست و جوی نظم نوین جهانی» تفسیر کرد و آورد: رقابت روسیه و چین با غرب، این دو کشور را بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک می کند.

چین و روسیه به صورت دفاعی «پشت به پشت» در برابر تهدیدها از یکدیگر حمایت می‌کنند

به اعتقاد وی، سفر پوتین به چین اساساً در مورد شکل دادن به نظم جهانی جدید بوده است که در آن منافع اصلی روسیه و چین - چه نگرانی‌های امنیتی و چه آرمان‌های سرزمینی - مورد توجه قرار می‌گیرد و می‌تواند از طریق حمایت متقابل و اقدامات هماهنگ فزاینده در واکنش به غرب بازتعریف شود.

این دو کشور برای تقویت قدرت چانه زنی خود و به چالش کشیدن برتری ایالات متحده، اروپا و ژاپن، روی موضوعاتی متمرکز شده اند که به اعتقاد آن ها در نظم جهانی کنونی برای مهار و تضعیف شان استفاده شده است.

برای چین، این موضوع در سیاست ها در استان سین کیانگ، هنگ کنگ، دریای چین جنوبی و تنگه تایوان اهمیت دارد و برای روسیه نیز ناتو و جهت گیری آن به سمت کشورهای شوروی سابق به ویژه اوکراین برجسته است.

به اعتقاد این تحلیلگر، ماهیت دقیق این پویایی در زمان واقعی آشکار می شود، اما می توان نکاتی را در نحوه تعریف مقامات چینی از رابطه مشاهده کرد. پکن اغلب می‌گوید که چین و روسیه به صورت دفاعی «پشت به پشت» در برابر تهدیدها از یکدیگر حمایت می‌کنند، نه شانه به شانه در برابر غرب می‌جنگند. در حالی که روسیه و چین برای این چالش‌ ها آماده می‌شوند، هرگونه مواضع متضاد بین خود را در مناطقی که سرمایه‌گذاری‌ها، منافع و نفوذ آنها همپوشانی دارد مانند آسیای مرکزی و دریای چین جنوبی، به حداقل می‌رسانند.

پایان/