موقعیت مهدی عنوان اولین تجربه هادی حجازی فر در مقام کارگردانی سینما است. فیلمی در گونه دفاع مقدس که به ترسیم شمایل یکی فرماندهان دفاع مقدس می پردازد. فیلم ساختاری پرده ای (اپیزودیک) دارد و در 6 پرده (اپیزود) تلاش دارد بخش هایی از زندگی فرمانده لشکر 31 عاشورا، شهید مهدی باکری و برادرش حمید را ترسیم کند.
داستان فیلم از زمان حضور مهدی باکری در سمت شهردار ارومیه و با خواستگاری و ازدواج ساده او آغاز می شود و بعد از یک مراسم ساده، این فرمانده جنگ راهی جبهه می شود. فیلم در پرده دوم با معرفی حمید باکری، برادر مهدی، ادامه می یابد. حمید به درخواست برادرش توبه نامه ای برای برائت از سازمان مجاهدین خلق می نویسد و در مقام جانشین فرمانده،راهی میدان جنگ می شود. چندی بعد حمید به علت پشتیبانی ضعیف، در عملیات خیبر شهید شده و مهدی، در مقام فرمانده جنگ، اجازه بازگشت پیکر برادر خود را مشروط بر برگرداندن همه شهدا اعلام می کند.خسرو یکی از نوجوانان حاضر در جبهه است که به همراه دوست صمیمی اش، محمد گل تپه،به عملیات خیبر اعزام شده اند. پرده چهارم فیلم روایت این دو نوجوان است.محمد در عملیات شهید شده و خسرو تنها بازمانده این عملیات، اصرار زیادی بر بازگرداندن پیکر دوستش دارد و علی رغم سرزنش ها، این کار را انجام می دهد. مهدی باکری در پرده پنجم بدون برادرش حمید، به خانه برمی گردد و به امور خانه برادرش رسیدگی می کند. پرده آخر با حضور مهدی باکری در جلسه فرماندهی عملیات بدر و گلایه های او از پشتیبانی ضعیف جنگ، آغاز می شود. او همراه دیگر رزمندگان در میدان عملیات بدر به انتظار رسیدن مهمات و نیروهای پشتیبانی می ماند و به شهادت می رسد.
هادی حجازی فر همزمان با ساخت مینی سریالی با نام عاشورا ل 31 که در هفت قسمت تلویزیونی زندگی شهیدان مهدی و حمید باکری را در دوران دفاع مقدس روایت می کند به تهیه این نسخه سینمایی از سریال و شرکت در چهلمین جشنواره فیلم فجر اقدام نموده است. حجازی فر با دست گذاشتن روی یکی از موضوعات مهم و مغفول مانده دفاع مقدس، شروع قابل تحسینی را رقم زده است. تجربه ای که اگر چه با کم و کاستی هایی در فرم و محتوا همراه شده اما سرانجام فیلم را به اثری قابل تقدیر در گونه دفاع مقدس مبدل ساخته است.
این نسخه سینمایی در ساختار پرده ای (اپیزودیک) خود بیش تر بر حضور این دو برادر در خانه و روابطشان با اعضای خانواده تمرکز داشته و فرصت کمی را به نمایش وجوه نظامی ایشان و حضورشان در میدان جنگ اختصاص داده است. انتخابی که با پرداخت درست سینمایی آن، وجهی از زندگی فرماندهان جنگی را به تصویر کشیده که تا کنون کم تر مورد توجه فیلمسازان بوده است. حجازی فر با خلق موقعیت های سینمایی به زیبایی روابط خانوادگی و وجوه عاطفی و اخلاقی این دو شهید بزرگوار را ترسیم کرده است.
خلق موقعیت های طنز در زندگی روزمره مردمی که درگیر جنگ هستند، چای درست کردن نوجوانان شجاع و ترسیم بی باکی آن ها در اصابت خمپاره در میدان جنگ، چینش میزانسنی خاطره انگیز از سادگی و زیبایی مراسم عقد آن دوران، تنها بخش هایی از موقعیت های دراماتیک فیلم است که نشان می دهد هادی حجازی فر مفهوم جذابیت سینمایی را به خوبی فهم کرده است. مفهومی که با ترکیب رئالیسم شهودی می تواند به تولید اثری قابل تحسین بینجامد.
نقطه قوت دیگر فیلم اختصاص یک پرده آن به حضور نوجوانان در میدان دفاع مقدس است. حضوری که در فیلم های دفاع مقدس کم تر شاهد آن هستیم. این پرده از فیلم حکایت از حضور کنشگرانه و شجاعانه نوجوانان رزمنده در عملیات های دفاع مقدس دارد. نوجوانانی که در رفتارشان نشانه های پررنگی از رشد معنوی و سلوک آن ها در بستر دفاع مقدس وجود دارد.
نخستین ساخته سینمایی هادی حجازی فر با تمام موفقیت هایش کمبودهایی دارد که توجه به آن ها می توانست اثر را برجسته تر سازد. فقدان پراخت وجوه معنوی این شهید بزرگوار در فیلم موجب شده که ترسیم کاملی از شخصیت ایشان انجام نگرفته باشد. علاوه بر این وجوه نظامی و قهرمانی های حماسی این فرمانده جنگ در فیلم کم تر مورد توجه واقع شده که علت آن را می توان فرصت کوتاه نسخه سینمایی در پرداخت این شخصیت قلمداد نمود. کمبودی که انتظار می رود در نسخه سریالی این فیلم رفع شده باشد و شاهد ترسیم کامل تری از ایشان باشیم.
فیلم موقعیت مهدی در دسته فیلم های پرتره جای می گیرد. سینمای پرتره ای که انتخاب ساختار پرده ای (اپیزودیک) موجب شده بخش های زیادی از فیلم بدون حضور مهدی باکری و از نگاه شخصیت های پیرامونی ایشان روایت شده و پرتره این شهید بزرگوار با این زوایا تراشیده شود.علاوه بر این سنگینی گزینش و چینش صحنه ها از یک مینی سریال در جهتی است که قصد دارد، عظمت تصمیم مهدی باکری در نیاوردن پیکر برادر شهیدش را ترسیم کند و در این امر موفق ظاهر شده است. اما اپیزود آخر فیلم خارج از این پیرنگ روایت می شود و بر کم کاری و ضعف نیروهای پشتیبانی تمرکز دارد. تمرکزی که نقطه منفی فیلم به حساب آمده و نشان می دهد که کارگردانان ما هنوز در ترسیم حماسه حقیقی از یک شکست ظاهری عاجزند.
با این حال نخستین تلاش هادی حجازی فر در ساخت فیلمی در گونه دفاع مقدس، اثری قابل تقدیر است و توانسته بیننده را مشتاق رسیدن نسخه تلویزیونی آن بکند. برای قضاوت درست تر درباره محتوای این فیلم نیز، باید منتظر نسخه سریالی آن ماند.نسخه ای که انتظار می رود در فرصتی بیش تر ترسیم دقیق تری از پرتره فرمانده شهید، سردار مهدی باکری داشته باشد.
پایان/
نظر شما