به گزارش تحریریه، نشریه اروپایی «مدرن دیپلماسی» در تارنمای خود در تحلیلی در زمینه کاهش اعتبار جهانی دلار  نوشت: دلار ایالات متحده آمریکا از زمان پایان جنگ جهانی دوم  ارز اصلی جهان بوده است. همچنین دلار برای چندین دهه بیشترین ارز ذخیره شده بود، به این معنی که مقدار قابل توجهی از آن در اختیار بانک های مرکزی سراسر جهان قرار داشته است. این ارز همچنین در معاملات برون مرزی توسط کشورها و مشاغل استفاده می شود.

بدون تردید، تسلط دلار آمریکا دلیل اصلی نفوذ ایالات متحده بر نهادهای دولتی و خصوصی در سراسر جهان محسوب می شود. این موقعیت منحصر به فرد نه تنها ایالات متحده را به کشوری پیشرو در سیستم مالی و پولی تبدیل می کند، بلکه در مورد توانایی آن برای اعمال اجبار در تصمیم گیری دولت ها، مشاغل و موسسات نیز اهرم بی نظیری را به واشنگتن ارائه می دهد.

با این حال، این پویایی با ظهور چین در حال تغییر تدریجی و قابل مشاهده است. کند شدن رشد اقتصاد ایالات متحده، ادعای سیاست مستقل اتحادیه اروپا، جدایی روسیه و آمریکا و افزایش صداها از سراسر جهان برای ایجاد یک جهان و سیستم مالی چند مرکزی موضوع هایی هستند که با آنها می توان ظرفیت های هژمونیک کاخ سفید را خاموش کرد. امروزه جهان شاهد سرعت فزاینده تلاش ها و بلندپروازی ها در زمینه کاهش ارزش دلار و همچنین افزایش ارزش ارزهای دیجیتال یا رمزنگاری شده است.

با پیشرو بودن روسیه، چین و اتحادیه اروپا در روند دلار زدایی، باید دید آیا هند که در حال حاضر در بین کشورهای با بیشترین استفاده از دلار (در صورتحساب) قرار دارد، از روندهای جهانی پیروی کرده و به سمت دلار زدایی پیش خواهد رفت؟

پویایی اقتصاد هند با دلار متفاوت از سایر اقتصادهای بزرگ امروز در جهان است. برخلاف چین یا روسیه (یا اتحادیه اروپا و ژاپن) که دارای مقدار قابل توجهی دلار هستند، ذخیره هند ناشی از مازاد صادرات نیست. در حالی که دیگران از درآمد مازاد تجاری خود دلار جمع می کنند، در هند با وجود اینکه میزان صادرات بیشتر از واردات است، ذخایر ارزی عمده ای دارد. در مورد هند، ذخایر دلار از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) و سرمایه گذاری در سبد خارجی (FPI) تامین می شود که نشان دهنده اعتماد سرمایه گذاران خارجی به چشم اندازهای رشد هند است. با این حال، انباشت ذخایر دلار از طریق این مسیر که به جبران کسری فعلی موجود در تجارت کمک می کند، هند را در برابر تغییرات سیاست های پولی سایر کشورها که خارج از کنترل هند است، آسیب پذیر می کند. به عنوان مثال، اغلب تاکید شده است که تشدید سیاست پولی ایالات متحده منجر به خروج سرمایه یا فرار سرمایه از هند می شود، بنابراین هند را تحت تاثیر منفی قرار می دهد.

دهلی نو برای مدت طولانی در برابر دلار زدایی مقاومت کرده است. در سال ۲۰۰۹ و زمانی که روسیه و چین فشار را از طریق مکانیسم BRIC (گروه برزیل ، روسیه ، هند ، چین) آغاز کرده بودند، استدلال می شد که دهلی نو نمی خواهد واشنگتن را ناراحت کند؛ به ویژه پس از توافق هسته ای غیرنظامی تاریخی آمریکا و هند درست یک سال قبل در سال ۲۰۰۸  که برای همکاری کامل هسته ای غیرنظامی بین دو کشور -امضا شد.

علاوه بر این، قابلیت تبدیل ارز بخش مهمی از تجارت جهانی است زیرا تجارت با سایر کشورها را تسهیل می کند و به دولت اجازه می دهد تا کالاها و خدمات را به ارزهایی پرداخت کند که ممکن است متعلق به خریدار نباشد. ارز غیرقابل تبدیل برای مشارکت در بازارهای بین المللی مشکل ایجاد می کند زیرا معاملات مسیرهای طولانی تری را برای پردازش طی می کند و در صورت معاملات دلاری توسط سیستم های ایالات متحده کنترل می شود.

 روپیه هند درست مانند ریمینبی چینی، هنوز در بازارهای مبادله به طور کامل قابل تبدیل نیست. این بدان مفهوم است که هند می‌ تواند فشار بدهی خارجی و ورود سرمایه برای اهداف سرمایه‌گذاری در اقتصاد خود را کنترل کند، همچنین به معنی دسترسی محدود به سرمایه، نقدینگی کم‌تر در بازار مالی و فرصت‌های تجاری کم‌تر است.

می توان استدلال کرد که مانند مورد چین و روسیه، هند نیز می تواند در آینده نزدیک به دنبال داشتن ارز دیجیتالی باشد و برخی نشانه ها برای آن در حال حاضر قابل مشاهده است. هند همچنین می تواند به دنبال افزایش سهم یورو و طلا در ذخایر ارزی خود باشد ، روشی که در حال حاضر هم توسط چین و هم از روسیه استفاده می شود.

امروزه تعداد فزاینده ای از صداها به ورود عصر (یا قرن) آسیایی اشاره می کنند. با توجه به اینکه چین در حال حاضر قدرت اقتصادی پیشرو در جهان است، اقتصاد آمریکا در حال کند شدن است و با ظهور یک ساختار چند مرکزی در اقتصاد جهانی، تسلط دلار شاهد یک تحول خواهد بود.

با توجه به افزایش تعداد زیادی از کشورها که در حال حاضر به دنبال ارزهای دیجیتالی هستند و تغییر در ترکیب ذخایر ارزی خود را در نظر گرفته اند، یک روند کلی در حال حاضر قابل مشاهده است؛ حتی اگر به معنای پایان سلطه دلار در آینده نزدیک نباشد. از آنجا که تجارت نفت و گاز در بازارهای بین المللی نیز از دلار تغییر می کند ، انتظار می رود تعادل قدرت ژئوپلیتیک قدرت پس از چند دهه تسلط ایالات متحده شاهد تغییر باشد.

هند چندین گزینه برای آغاز فرایند دلارزدایی خود دارد. مبادلات روسیه و هند، تجارت با ایران، اتحادیه اروپا، گروه برزیل، روسیه، هند، چین و اعضای سازمان همکاری‌های شانگهای با ارزهای ملی یا دیجیتالی نیز می تواند در آینده نزدیک به واقعیت تبدیل شود. با توجه به وابستگی فعلی هند به دلار، آیا ایالات متحده حرکت هند به سمت دلارزدایی را به عنوان یک چالش مستقیم برای روابط ایالات متحده و هند می داند یا آن را به عنوان تغییری در واقعیت های جهانی می پذیرد؛ باید منتظر بود و دید.

پایان/