به گزارش تحریریه، چند روز قبل خبرگزاری «شینهوا» چین در گزارشی نوشت که پکن در چارچوب کوریدور اقتصادی چین – پاکستان (CPEC) قرار است میلیاردها دلار سرمایه گذاری جدید در خاک همسایه شرقی ایران انجام دهد. یک مقام ارشد در حوزه برنامه ریزی اقتصادی چین اظهار داشت که پکن برای انجام این کورویدور در ۸ سال گذشته ۲۵.۴ میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم را برای پاکستان انجام داده است.

«نینگ جی ژه» اظهار داشت این مسیر اقتصادی بخشی از پروژه شاخص کمربند- جاده چین (BRI) است که فرصت های اقتصادی و شغلی بسیاری را ایجاد خواهد کرد. نینگ به عنوان رئیس کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی در دهمین نشست کمیته همکاری مشترک کوریدور چین و پاکستان اظهار داشت که در هفتادمین سالگرد ایجاد روابط دیپلماتیک اسلام آباد و پکن، وزارتخانه او بر روی ساخت کوریدور فوق متمرکز است و اقدامات لازم را برای بهبود میزان بهره برداری از زیرساخت های موجود و افزایش همکاری های دوجانبه در زمینه فناوری و کشاورزی و دیگر موضوعات انجام می دهد.

نینگ افزود: تلاش می شود تا این کوریدور به عنوان یک پروژه منتخب و الگو برای توسعه با کیفیت ابرپروژه جاده و کمربند مورد توجه قرار گیرد و دو جامعه چین و پاکستان را به هم نزدیک تر نماید.

درحالی که چین در راستای برنامه های راهبردی خود بیشتر از ۲۵ میلیارد دلار را در پاکستان و بندر گوادر این کشور سرمایه گذاری کرده است اما هندوستان که همکاری خود با تهران را دو سال بعد از ورود چین به پاکستان شروع کرد، حتی نتوانسته است ۵۰۰ میلون دلار را در توسعه بندر چابهار و پروژه های وابسته به آن انجام دهد.

به تازگی هندی ها تحرک خود را افزایش داده و امیدوار شده اند بتوانند پس از اخراج از این پروژه، دوباره زمام مدیریت و اجرای آن را بر عهده بگیرند. به نظر می رسد نگاه به شرق دولت رئیسی به ویژه روشن تر شدن آینده همکاری راهبردی ۲۵ ساله تهران و پکن دهلی نو را برای این کار تحریک کرده است.

خبرگزاری «بلومبرگ» چند روز قبل در گزارشی نوشت «نارندرا مودی» نخست وزیر هند به دنبال آن است دسترسی دهلی نو به کشورهای آسیای مرکزی را با اتصال هند به بندر چابهار در ایران عملیاتی سازد. وی معتقد است پتانسیل اقتصادی وسیع منطقه آسیای مرکزی کشورش را ملزم به ایجاد روابط تجاری قوی تر در منطقه ای می کند که شاهد سرمایه گذاری چین است.

طبق این گزارش ساخت بندر چابهار از سوی هندی ها سالها به طول انجامید؛ قرار بود این بندر مسیر مهمی را برای اتصال هندوستان به افغانستان و آسیای میانه ایجاد کند. با این پروژه رقیب اصلی هند یعنی پاکستان دور زده می شد اما کم کاری هند در کنار قدرت گرفتن طالبان، اوضاع را برای دهلی نو و چابهار پیچیده تر از قبل کرد. با اینحال این گروه شبه نظامی گفته است که می خواهد روابط اقتصادی و سیاسی خود را با هند ادامه دهد.

طبق این گزارش، نخست وزیر هند چشم امیدزیادی را به ظرفیت های آسیای میانه دارد زیرا اعتقاد دارد این منطقه به دلیل افراط گرایی و تندروها دست نخورده باقی مانده و می تواند برای اقتصاد گسترده هند مفید باشد.

با اینحال چابهار در حدود ۱۰۰ کیلومتری بندر گوادر پاکستان قرار دارد که چینی ها از چند سال قبل میلیاردها دلار در آن سرمایه گذاری کردند. از طرف دیگر به نوشته بلومبرگ، طالبان از پیوستن به مذاکرات با هند، ایران و ازبکستان در چارچوب کوریدور حمل و نقل شمال - جنوب خودداری کرد و همین امر باعث شد تا ابهام در مورد آینده برنامه های اقتصادی این منطقه بیشتر شود.

هند مدافع این مسیر ارتباطی است که می تواند مسیر راه آهن را از روسیه تا چابهار متصل سازد. اگرچه هند ظرفیت تجارت در این کوریور را تا ۴۰۰ میلیارد دلار ارزیابی می کند اما پروژه های آن با تاخیرهای بسیاری روبرو شده است. ظرفیت تجارت دهلی با آسیای مرکزی در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۶ میلیارد دلار و تنها معادل ۲ درصد ظرفیت آن بوده است.  

هند در ساخت و بهره برداری از بندر چابهار با تاخیری بیشتر از ۵ ساله کار را نیمه تمام رها کرد و حتی از سرمایه گذاری در پروژه های ریلی در خاک ایران سرباز زد. حال با توجه به توافق راهبردی ایران و چین و احتمال لغو تحریم های آمریکا، امیدوار است با بهبود اوضاع از افغانستان بتواند این مسیر را احیا کند و بر سر سفره آماده ای که ایران بخش هایی را به سرانجام رسانده است شریک شود.  

پایان/