به گزارش تحریریه، پس از قطعی گسترده برق در کشور، همه به دنبال دلیل این مسئله می‌گشتند. در همین رابطه صنعت برق برای اولین بار و بر خلاف بارهای قبل، استخراج رمز ارز در کشور را به عنوان یک عامل اصلی قطعی برق عنوان کرده و از غافلگیری خود در مواجهه با این مسئله خبر داد.

بر اساس اطلاعات وزارت نیرو، میزان مصرف برق مجاز و غیر مجاز استخراج رمز ارز در کشور معادل 2000 مگاوات برآورد شده است. در همین راستا معاون وزیر نیرو در امور برق در بیان برآورد انجام شده گفته است، بر اساس اطلاعات جهانی حد بالا و حد پایین مصرف برق برای استخراج رمز ارز در دنیا بین 15 هزار مگاوات تا 60 هزار مگاوات است. از سوی دیگر 10 درصد استخراج رمز ارز دنیا مرتبط با ایران است. با این وجود میزان مصرف برق بر اساس تخمین صورت گرفته معادل 2000 مگاوات برآورد می‌شود.

این استدلال وزارت نیرو به دلیل دقت حداقلی مورد پذیرش بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی قرار نگرفت و در این عده‌ای اطلاعات متفاوتی را پیرامون این مسئله مطرح کردند.

در همین راستا و به منظور پیگیری این مسئله به سراغ فاضل زیرکی، رئیس کار گروه استخراج رمز ارز کمیسیون بلاکچین و رمز ارز سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور رفتیم تا پیرامون این موضوع به گفتگو بنشینیم.

مشروح این گفتگو به شرح زیر است:

​
اخیر با مطرح شدن موضوع خاموشی‌ها در کشور، مسئله استخراج رمز ارز مطابق زمستان بار دیگر به صدر جدول سوژه‌های رسانه‌ای رسید. سوال اصلی را از شما به عنوان متولی صنفی استخراج رمز ارز در کشور بپرسیم، میزان مصرف صنعت استخراج رمز ارزها در ایران چند مگاوات است؟

زیرکی: مطابق محاسبات ما، کل زنجیره جهانی استخراج رمز ارز معادل 11 هزار مگاوات برآورد می‌شود. بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی جامعه جهانی این رشته معادل 5 درصد میزان استخراج کل جهان است که زمینه مصرف 500 تا 600 مگاواتی را به وجود می‌آورد. این بر اساس برآوردهای جهانی است اما باید در کشور هم با توجه به آمار وزارت ارتباطات و وزارت نیرو، پایش دقیق انجام داد.

به عبارت دیگر دولت به عنوان تنظیم‌گر باید هزینه کند و اطلاعات دقیقی از این صنعت به ما بدهد، زیرا استناد به آمار جهانی نمی‌تواند تصویر دقیقی برای تصمیم‌گیری کلان در کشور تلقی شود.

میزانی که شما مطرح می‌کنید با آمار وزارت نیرو اختلاف بسیار زیادی دارد، آیا باید به آمار شما به عنوان متولی صنفی اعتماد کرد یا آمار وزارت نیرو به عنوان بخشی از متولی دولتی تصویر دقیق‌تری به ما می‌دهد؟

زیرکی: وزارت نیرو می‌گوید، میزان مصرف برق مجاز استخراج رمز ارزها حدود 300 مگاوات است و آمار استخراج مجاز و غیرمجاز استخراج به 2000 مگاوات می‌رسد، این در حالیست ‌که مطابق آمار وزارت صنعت معدن تنها 20 مزرعه استخراج رمز ارز مجوز فعالیت دارند و میزان مصرف برق آن‌ها که 187 مگاوات مصرف برق دارند. همین تناقض شکل گرفته میان آمار دو وزارت‌خانه کشور می‌تواند صحت اطلاعات مرتبط با مزارع غیر مجاز را زیر سوال ببرد، زیرا در موارد مجاز شناسایی شده اختلاف وجود دارد، چگونه می‌توان صحت اطلاعات مزارع غیر مجاز را احصاء کرد.

اخیرا وزیر نیرو عنوان کرد، افرادی که به صورت غیر مجاز رمز ارز استخراج می‌کنند، قاچاقچی هستند، به نظر شما نقش وزارت نیرو در شکل‌گیری مزارع غیر مجاز تا چه اندازه است؟

زیرکی: اگر وزارت نیرو می‌داند که 2000 مگاوات مصرف برق غیر مجاز اتفاق می‌افتد و از موقعیت این مزارع غیر مجاز خبر دارد، چرا برای توقف فعالیت این مزارع اقدامی نمی‌کند؟ زمانی که وزیر نیرو می‌گوید، افرادی که رمز ارز غیر مجاز استخراج می‌کنند، قاچاقچی هستند، خب جلوگیری نکردن از فعالیت این‌ها عملا به معنی حمایت از قاچاق است که توسط مجموعه صنعت برق انجام می‌شود.

ما در انجمن و کارگروه استخراج کمیسیون، هیچ حمایتی از فعالیت غیر مجاز نداریم و نسبت به آن معترض هستیم. ما همیشه به تعرفه نادرست وزارت نیرو اعتراض کردیم اما هیچ‌گاه از زیرزمینی و غیر مجاز شدن این فعالیت حمایتی نداریم و این کار را محکوم کردیم.

آیا وزارت نیرو الگوریتمی برای رسیدن به عدد 2000 مگاوات مصرف رمز ارز معرفی کرده است، به عبارت دیگر این برآورد 2000 مگاواتی از کجا نشات می‌گیرد؟

زیرکی: واقعا وزارت نیرو باید پاسخ دهد که عدد 2000 مگاوات را بر اساس چه الگوریتمی برآورد کرده است، از نظر ما تنها مرجعی که می‌تواند به صورت دقیق آمار فعالیت در این حوزه را بدهد، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، چراکه حتی نوع محتوای سیگنال‌ها قابل پیگیری است.

آمار وزارت نیرو هیچ مبنای دقیقی ندارد، برآورد میزان برق مصرفی استخراج رمز ارز در کشور روش علمی دارد که با همکاری بین بخشی میسر می‌شود و طبیعتا هزینه دارد، چرا وزارت نیرو بدون اینکه بخواهد هزینه کند به استناد یک سری آمار موهوم و غیر دقیق اقدام به بیان میزان مصرف می‌کند و عملکرد نامطلوب خود در حوزه صنعت برق را توجیه می‌کند؟

اینکه چرا وزارت نیرو و وزارت ارتباطات با امکاناتی که در اختیار دارد، مزارع غیر مجاز را شناسایی نمی‌کند، مسئله قابل تاملی است. آقای سخنگوی صنعت برق بارها اعلام کرده‌اند که ما می‌دانیم مزارع غیر مجاز چه افرادی هستند و از موقعیت آن‌ها با خبر هستیم. خب واقعا به مردم اعلام کنند اگر می‌دانند، چرا متوقف نمی‌کنند.

آیا شما مستنداتی دارید که آمار مصرف برق 2000 مگاواتی مزارع استخراج رمز ارز در سطح کشور را زیر سوال ببرد؟ به عبارت دیگر آیا گزاره‌ای مبنی بر غلط بودن آمار وزارت نیرو وجود دارد؟

زیرکی: براساس اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، 500 هزار دستگاه استخراج رمز ارز قاچاق وجود دارد که از این تعداد 203 هزار دستگاه از این تعداد قابلیت فعالیت دارد. این درحالی‌ست که مصرف 2000 مگاواتی در کشور نیاز به فعالیت 1.5 میلیون دستگاه استخراج رمز ارز دارد و این دو آمار هیچ تطبیقی با هم ندارند. بنابراین این یکی از مواردی است که آمار وزارت نیرو در این حوزه را زیر سوال می‌برد. یعنی اساسا تعداد دستگاه استخراج رمز ارز برای مصرف 2000 مگاوات اصلا در کشور وجود ندارد.

این اقدام وزارت نیرو مبنی بر معرفی کردن صنعت استخراج رمز ارز به عنوان عامل اصلی قطعی برق چه تاثیر بر فعالیت‌های این بخش اقتصادی دارد؟

زیرکی: ما به عنوان یک  نظام صنفی معتبر در کشور از صنعت برق شکایت داریم که چرا با انتشار آمار نادرست، فضای روانی کشور نسبت به این پدیده اقتصادی را به فضایی منفی بدل کرده است. به هر حال اسخراج رمز ارز در کشور یک فعالیت اقتصادی پذیرفته شده است، زیرا وزارت صنعت دارد مجوز این کار را صادر می‌کند. اینکه با انتشار آماری نادرست یک پدیده نامطلوب مثل خاموشی را به گردن این بخش صنفی بیندازیم، مسئله‌‎ای است که ما از بالاترین مراجع قانونی در این حوزه پیگیری خواهیم کرد.

آیا بازخورد و نمونه ای از این واکنش روانی مردم نسبت به صنعت استخراج رمز ارز دارید؟

زیرکی: بعد از خبری که صنعت برق داد و رمزارزها را مقصر قطعی برق عنوان کرد: گزارش‌های بسیاری منفی از سوی مراکز مجاز استخراج رمز ارز به دست ما رسیده که این صنعت نزد مردم یک وجهه بسیار منفی گرفته است. خب این مصداق آسیب به یک بخش فعال صنفی است که بر اساس ادعایی واهی مطرح شده و ما حق خود می‌دانیم که به صورت قانونی این اقدام را پیگیری کنیم.

اخیرا وزیر نیرو عنوان کرد که توافقاتی مبنی بر احداث نیروگاه تولید برق تجدیدپذیر برای فعالیت مزارع استخراج رمز ارز صورت پذیرفته است، ممکن است پیرامون این توافقات بیشتر توضیح دهید؟

زیرکی: ما با بخش خصوصی فعال در حوزه نیروگاه‌های تجدیدپذیر وارد بحث شدیم و حتی به توافق‌های بسیار خوبی دست پیدا کردیم، در همین رابطه نماینده وزارت نیرو به عنوان یک عنصر دولتی به توافق بین 2 بخش خصوصی وارد شد و ادعا کرد که قیمت‌های مورد توافق طرفین قیمت‌های کمی است. بعد از 2 سال وزارت نیرو وارد شد و قیمت خرید تضمینی بخش تجدیدپذیر را 40 درصد افزایش داد.

این یعنی وزارت نیرو مانع توافق شما و بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر شد؟

زیرکی: ما به عنوان بخش مجاز هرجایی که می‌رویم تا با توافق نسبت به تامین برق خود اقدام کنیم، شاهد ورود دولت به نمایندگی وزارت نیرو هستیم. در این شرایط واقعا کار بسیار دشوار می‌شود و این مسئله مصداق بارز دخالت و تصدی‌گری دولتی است. خب این مسئله دقیقا حمایت نکردن از بخش مجاز فعالیت در حوزه استخراج رمز ارز و حمایت از بخش غیر مجاز است که توسط دولت انجام می‌شود. این‌ها علامت سوال بزرگی است که وجود دارد و علت آن بررسی شود.

اساسا تعرفه قانونی برق شما چقدر است و بر چه مبنایی تعیین شده است، آیا قیمت برق شما در بازه‌های متفاوت زمانی اختلاف دارد؟

زیرکی: برقی که در تابستان به دست ما می‌رسد با قیمت 3900 تومان محاسبه می‌شود و در 8 ماه دیگر سال هم قیمت برق حدود 800 تومان است. به عبارت دیگر میانگین قیمت فروش سالانه برق 1657 تومان است. این تعرفه‌ای که به شما گفتم تعرفه برق صادراتی است. خب شما بگویید کدام بخش صنعت کشور چنین هزینه‌ای را برای برق پرداخت می‌کند؟ به عبارت دیگر صنعت استخراج رمز ارز برای صنعت برق کشور سودآوری کلانی دارد اما متاسفانه همواره شاهد تخریب گسترده این بخش هستیم.

یکی دیگر از مسائلی که در فضای رسانه کمتر به آن پرداخته شد، درخواست شما برای ایجاد نیروگاه حرارتی تولید برق با توافق با صنعت نفت است، این مسئله به کجا رسید و آیا با وزارت نفت به توافق رسیدید؟

زیرکی: ما با وزارت نفت وارد مذاکره شدیم تا خودمان نیروگاه بزنیم و برق تولید کنیم و این برق را برای استخراج رمز ارز مورد استفاده قرار دهیم. در این شرایط باز هم شاهد سنگ‌اندازی تیم دولتی بودیم که کمبود گاز را مطرح کردند، خب ما باید در این شرایط چه کنیم؟ تعرفه گاز برای فروش به مزارع را بالا بردند. با این شرایط ما راضی هستیم با همان تعرفه صادراتی گاز را خریداری کنیم اما انگار مسائلی بالاتر از مسائل اقتصادی وجود دارد که اجازه فعالیت به این حوزه در کشور نمی‌دهد.

آیا می‌توان این ادعا را مطرح کرد که کنش وزارت نیرو سبب شد تا شاهد افزایش مزارع غیر مجاز استخراج رمز ارز باشیم؟

زیرکی: اگر وزارت نیرو چنین رفتاری با استخراج مزارع رمزارز نداشت، با تعرفه صادراتی می‌شد صنعت برق را زنده کرد و قطعا مزارع اسخراج رمز ارز هم در مواقع بحران از طرح‌های مدیریت مصرف استقبال می‌کردند و قطعا شاهد چنین مواردی نبودیم. در حقیقت باید گفت، نوع کنش وزارت نیرو سبب شد تا شاهد چنین بحران‌هایی در این سطح باشیم.

در حال حاضر وضعیت مراکز مجاز استخراج رمز ارز به چه ترتیب بوده و قطعی برق چه پیامدی برای فعالین مجاز این حوزه داشته است؟

زیرکی: الان وزارت نیرو تمامی مزارع مجاز استخراج رمز راز را با مصرف 187 مگاوات از مدار خارج کرده است. خب ما سوال داریم چرا باید کمتر از 0.3 درصد از مصرف برق کشور چنین برخوردی شود. واقعا سوالات ما در ارتباط با کنش وزارت نیرو و صنعت استخراج رمز ارز بسیار زیاد است و وزارت نیرو هم هیچ اقدامی در جهت پاسخگویی انجام نمی‌دهد. الان بسیار از فعالین مجاز این حوزه دارند بیمه بیکاری پرداخت می‌کنند و شرایط به طور عمومی مناسب نیست.

با توجه به مجموع عوامل مطرح شد، به عنوان عملکرد بخش دولتی در حوزه مقابله با رمز ارزها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

زیرکی: بر اساس برنامه ششم توسعه میزان تولید برق کشور باید باید به بیشتر از 100 هزار مگاوات برسد. در حال حاضر ما 15 هزار مگاوات از ظرفیت مطرح شده کمتر برق تولید می‌کنیم. خب آیا این ضعف عملکرد وزارت نیرو در استقرار ظرفیت نصب شده عامل قطعی برق است یا فعالیت استخراج رمز ارز که کمتر از 1 درصد میزان مصرف برق است. از سوی دیگر وزارت نیرو فارغ از مصرف در بخش صنعت، وظیفه تامین برق را دارد، ما حاضر بودیم در توسعه این زیرساخت به وزارت نیرو کمک کنیم اما عملکرد وزارت نیرو سبب شد که هم شاهد قطعی برق و هم شاهد کمبود عرضه به بخش صنایع مرتبط موجود باشیم.

منبع: فارس

پایان/