به گزارش تحریریه، چهارمین دور از مذاکرات هسته ای از ظهر جمعه ۱۷ اردیبهشت ماه در وین پایتخت اتریش آغاز شد تا در واپسین هفته های باقی مانده به انتخابات ریاست جمهوری ایران، سرنوشت برجام مشخص شود؛ توافقی که برخی معتقدند با اصرار دولتمردان ایران برای دست پر ظاهر شدن در رقابت های انتخاباتی با سرعت به پیش می رود و شماری هم بر این باورند که نگرانی از بن بست با دولت آتی ایران، اروپا و امریکا را به تکاپو واداشته تا توافق هسته ای در همین دولت کنونی ایران تعیین تکلیف شود.

موضوع تازه ای که در روزهای اخیر و همزمان با دور چهارم مذاکرات توجه رسانه ها و عموم مردم جهان را به خود جلب کرده، همنوایی دموکرات های کنگره به ویژه سناتورها با مقامات رژیم صهیونیستی است. به عنوان نمونه «چاک شومر» رهبر فراکسیون دموکرات‌ها در مجلس سنای آمریکا اخیرا در نشست شورای یهودیان نیوریورک خواستار گسترش دامنه توافق با جمهوری اسلامی ایران شد. به باور او، توافق احتمالی با ایران صرف‌نظر از مناقشه هسته‌ای باید مسائل مربوط به حقوق‌بشر، برنامه موشکی و تروریسم را نیز شامل شود.

اظهارات شومر در نشست شورای یهودیان نیویورک در شرایطی به زبان رانده شد که شماری از سناتورهای جمهوریخواه نیز با رفع تحریم‌ها و رفع انسداد از دارایی‌های بلوکه شده ایران مخالفت ورزیده‌اند. البته این اظهارات ضدبرجامی بی ارتباط با نفوذ لابی ایپک و نیز سفرهای مداوم نمایندگان رژیم صهیونیستی به آمریکا و دیدار با مقامات بلندپایه کشور میزبان نیست.

در حین برگزاری دور سوم مذاکرات وین بود که هیاتی از مقامات امنیتی رژیم صهیونیستی عازم واشنگتن شدند و با مقامات دولت بایدن و نیز نمایندگان کنگره به گفت و گو پرداختند به آن امید که شاید بتوانند دیدگاه بایدن را نسبت به احیای برجام تغییر دهند؛ تلاشی که تاکنون به تغییر نگاه دولت بایدن نسبت به ایران و برجام منجر نشده اما گویی بر نمایندگان کنگره و حتی سناتورهای دموکرات نیز اثرگذاشته است.

نشریه «فارن ‌پالیسی» در مقاله‌ای به نوشته «جان هانا» تحلیلگر ارشد موسسه یهودی برای امنیت ملی آمریکا و مشاور امنیت ملی سابق «دیک چینی» معاون ریاست جمهوری در دولت «جرج بوش»، ضمن اشاره به سفر اخیر مقام‌های امنیتی اسرائیل به واشنگتن می‌نویسد که این اولین مشورت حضوری آنان با دولت جو بایدن بر سر بازگشت آمریکا به برجام بود. اسرائیل می‌گوید که توافق اتمی با ایران، تنها در برنامه اتمی تهران وقفه می‌اندازد و در نهایت تضمین می‌کند که ایران در ۲۰۳۰ و انقضای توافق، به آستانه اتمی‌شدن برسد، در عین حال میلیاردها دلار را روانه خزانه جمهوری اسلامی ایران می‌کند که نه‌تنها به دنبال ویرانی اسرائیل است، بلکه می‌خواهد تروریسم و تهاجم را در منطقه گسترش دهد.

نگارنده تاکید می کند اسرائیل صراحتا گفته که حاضر به پذیرش این خطر نیست. اگر استراتژی واشنگتن اسرائیل را متقاعد سازد که باید میان جنگ الان با ایران به مراتب ضعیف‌تر و جنگ با ایرانی در مسیر داشتن سلاح اتمی در چند سال آینده انتخاب کند، تعجبی ندارد اگر گزینه اول را برگزیند. 

به باور بسیاری از کارشناسان، تهدید به جنگ علیه ایران از سوی رژیم صهیونیستی بیش از آنکه واقعی به نظر برسد، جنبه تبلیغاتی و هراس افکنی دارد. این رژیم اقدام به ترور دانشمندان هسته ای ایران، عملیات خرابکارانه سایبری و بمب گذاری در تاسیسات هسته ای را بارها در دستور کار قرار داده اما جنگ تمام عیار با جمهوری اسلامی ایران دور از ذهن به نظر می رسد.

در پاسخ به تهدید مقامات اسراییل، حجت الاسلام «علی شیرازی» نماینده رهبر معظم انقلاب در قرارگاه ثارالله و نماینده پیشین ایشان در نیروی قدس، تهدید کرد که سپاه پاسداران می‌تواند اسرائیل با خاک یکسان کند و گفت: «اگر اسرائیل دنبال ماجراجویی باشد در کمتر از ۲۴ ساعت می‌توانیم این رژیم را نابود کنیم». همچنین «حسین سلامی» فرمانده کل سپاه چهارشنبه شب،‌ ۱۵ اردیبهشت در یک مصاحبه اسرائیل را تهدید کرد و هشدار داد که «اولین ضربه می‌تواند آخرین ضربه باشد».

هراس اسراییل از آن جهت است که مقامات این رژیم پس از مذاکره با دولتمردان جدید آمریکا از جمله شخص بایدن، احیای برجام را بسیار نزدیک می بیند و دیپلمات های حاضر در وین نیز هر از گاهی اظهارات خوشبینانه خود را رسانه ای می کنند.

در واقعیت اما باید پذیرفت که مشکلات زیادی در مسیر احیای توافق قرار دارد و صرف نزدیک شدن به موعد انتخابات ریاست جمهوری در ایران و همچنین نگرانی بابت پایان توافق تهران و آژانس به آن سرعت بخشیده است.

 در پیوند با گره های موجود بر سر راه توافق، پایگاه خبری آمریکایی «اکسیوس» یکی از این گره ها را سانتریفیوژهای پیشرفته ایران دانست و نوشت: محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران و بازگرداندن آن به مقطع زمانی ۲۰۱۵ مانعی جدی در برابر گفت وگوهای وین است. برنامه هسته‌ای ایران نسبت به آن زمان پیشرفت زیادی کرده است. سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته‌ای که ایران نصب کرده به جمهوری اسلامی امکان می دهند با سرعت بیشتری اورانیوم را غنی‌سازی کند.

این گزارش اضافه کرد که تاکنون عمده اختلاف‌نظرها بر سر این بود آمریکا کدامیک از تحریم‌ها را باید بردارد و در این رابطه پیشرفت خوبی شده است. اما کارگروهی که مسئول پیشبرد گفت ‌وگوها بر سر بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای خود است، تقریبا پیشرفتی نداشته است.

از طرفی خبرگزاری «آسوشیتدپرس» روز پنجشنبه ۱۶ اردیبهشت از قول یک مقام آمریکایی که نامی از او برده نشده، نوشت «امکان رسیدن به توافق برای بازگشت و پایبندی همزمان ایران و آمریکا به برجام در هفته‌های آتی وجود دارد اما این موضوع به تصمیم سیاسی ایران بستگی دارد.»

در مجموع طرف غربی از طریق بازی با کلمات و تردیدافکنی با منوط کردن احیای برجام به «اراده ایران»، «جدیت ایران»، «تصمیم سیاسی ایران» و غیره در صدد گریز از تعهدات خود است. بنابراین در دور چهارم مذاکرات، طرف غربی در پی بازگرداندن کامل تهران به تعهدات برجامی برآمده است. این در حالی است که آنها تنها به رفع «تحریم‌ های موضوعی» (نفت، گاز، خودرو، مالی، بانکی و بنادر) بسنده کرده اما از پذیرش لغو «تحریم های خاص» (افراد و نهادها) شانه خالی کرده اند.

پایان/