به گزارش تحریریه، مبداء نهاده های دامی وارداتی به کشور و چرایی انحصار واردات آنها در دستان افرادی محدود، همواره محل بحث کارشناسان و صاحب نظران بوده است. اخیرا «امین شالچیان»، مدیرعامل شرکت بازرگانی تعاونی های کشاورزی ایران، پیرامون بحث واردات نهاده های دامی، پیشنهادی مطرح نموده است.

وی استفاده از مسیر شمال و ظرفیت کشورهای روسیه و قزاقستان را جایگزینی مناسب، برای مسیر جنوب و کشورهای آمریکای جنوبی می داند. چرا که کریدور شمالی مسیری امن تر بوده و قیمت محصولات وارداتی از روسیه و قزاقستان مناسب تر است. همچنین کارشناسان فراوانی معتقدند که توجه به شمال، قدم مهمی در شکست انحصار افراد محدود در واردات نهاده های دامی است.

از اینرو میز اقتصادی «تحریریه»، به بررسی مسئله واردات نهاده های دامی در گفتگو با صاحب نظران پرداخته است.

در این نوبت، خبرنگار ما به گفتگو با پروفسور «علی کرمی»، دارای مدرک فوق تخصص زیست مولکولی و مهندسی ژنتیک از ایالات متحده و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، پرداخته است.

علی کرمی در ابتدای سخنانش با اشاره به اهمیت توجه بیش از پیش مسئولان  به بحث امنیت غذایی کشور، بیان نمود: متاسفانه در چند سال گذشته، اشتباهی راهبردی در کشورمان صورت گرفته است. یعنی فکری برای جایگزینی نهاده های دامی وارداتی نشده و بدبختانه این غفلت، باعث ایجاد مشکلاتی برای کشور شده است. بحث انحصار واردات و خطراتی که برای امنیت غذایی مردم ایجاد می نماید؛ یکی از این مشکلات است. به بیان ساده تر و با کمال تاسف، براساس اظهار یکی از معاونین وزرا، انحصار واردات نهاده های دامی در اختیار 4 یا 5 فرد خاص است. معتقدم که قطعا شکل گیری چنین انحصاری از تبعات غفلت بزرگ مسئولان بوده و خطری بزرگ برای کشور است.

وی در ادامه با اشاره به خطر قرار گرفتن انحصار واردات نهاده های دامی در دست افرادی محدود، افزود: متاسفانه افراد خاصی که انحصار واردات نهاده ها را در اختیار دارند؛ در این موضوع به خوبی ریشه دوانده؛ نزد طرف های خارجی اعتمادسازی نموده و تمامی راه ها و تجربیات لازم برای تداوم انحصار موجود را آموخته اند. یعنی شرایط به قدری وخیم شده که حتی اگر دولت، قصد ورود به این قضیه و شکست انحصار را نماید؛ طرف خارجی اعلام می دارد که ما فقط به آن 4 یا 5 فرد خاص اعتماد داشته و تنها با آنها معامله می نماییم».

علی کرمی، در ادامه با اشاره به خطر محصولات تراریخته، اضافه نمود: درباره خطرات محصولات تراریخته برای انسان و دام، پژوهش های فراوانی صورت گرفته و شواهد محکمی موجود است. خوشبختانه کشت محصولات تراریخته در کشور ما ممنوع است. اما بنده سالیان سال است که درباره واردات این محصولات، هشدار داده ام. اکثریت نهاده های دامی و دانه های روغنی وارداتی از مبدا آمریکای جنوبی، به مقصد بنادر جنوبی کشورمان، تراریخته هستند. به عنوان مثال، درصد بسیار بالایی از ذرت، سویا، کلزا، روغن های خام و نباتی ما تراریخته هستند. البته خوشبختانه، آفتابگردان از این قاعده مستثنی است.

وی در ادامه بیان داشت: در دو سال اخیر، جلسات فراوانی را با صاحب نظران برگزار نموده ایم. خوشبختانه، اخیرا کمیسیون کشاورزی مجلس نیز به این موضوع ورود داشته است. همچنین پس از نامه گلایه آمیزم در همین رابطه، کمیسیون اصل 90 مجلس نیز با بنده تماس گرفته و برای ورود به موضوع، اعلام آمادگی نمود. حجت الاسلام پژمانفر نامه نگاری هایی در این زمینه داشته و جلسات خوبی نیز در مجلس برگزار شده است. جای خوشحالی است که نمایندگان مردم در این زمینه دچار حساسیت شده و در جستجوی راه حلی برای شکست انحصار افراد خاص و جلوگیری از واردات محصولات تراریخته به کشور هستند.  

این استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، افزود: این مسئله که  کشور ما 10 میلیون تن کمبود در برخی محصولات کشاورزی و به طور عمده نهاده های دامی دارد؛ یک فاجعه است. بخش بزرگی از مشکل افزایش قیمت مرغ و گوشت نیز به همین دلیل است. اما معتقدم راهکارهایی برای حل مسئله کمبودها وجود دارد. یعنی باید سه راهکار کوتاه مدت اورژانسی، میان مدت و بلندمدت را در نظر داشته باشیم. اما راهکار کوتاه مدت، توجه بیشتر به کشورهای شمالی خودمان است. زیرا این راهکار، امکان تامین سریع تر و سالم تر نهاده ها را برای ما میسر می نماید. چرا که وقتی کشتی حامل نهاده ها از آمریکای جنوبی به مقصد ایران، شروع به حرکت می نماید؛ پیش از رسیدن به مقصد، مدت طولانی و در حدود یک تا یک و نیم ماه بر روی آب است. در نتیجه، رطوبت دریا، باعث برخی مشکلات برای بار کشتی است. یعنی کیفیت آن را کاهش داده و سلامت آن را در معرض تهدید قرار می دهد. همچنین خوراک دام، پس از تخلیه در بنادر جنوبی ایران، برای چندین ماه در انبارهای گمرک قرار می گیرد تا فرآیند ترخیص آن کامل گردد. بنابراین، آنچه در نهایت به دست دامدار ایرانی به عنوان خوارک دام خواهد رسید؛ کبک زده و دارای آلودگی هایی بوده؛ لذا فاقد کیفیت و سلامت لازم است. بنابراین راه حل کوتاه مدت و اورژانسی که باعث افت کیفیت کمتری نیز در محصول وارداتی می گردد؛ توجه به کشورهای تولیدکننده ای چون روسیه، قزاقستان و اوکراین بوده که در مقایسه با آمریکای جنوبی، بسیار به ما نزدیک تر هستند. همچنین، محصولات کشورهایی چون روسیه، قزاقستان و اوکراین، غیرتراریخته است. در نتیجه، گزینه مناسبی در کوتاه مدت، برای جایگزینی محصولات تراریخته کشوری چون برزیل است.

علی کرمی، در ادامه بیان داشت: راهکار میان مدت، پایان دادن به انحصار برخی افراد در واردات نهاده های دامی است. قطعا برای کشورمان خطرناک است که افرادی بتوانند هر زمانی که اراده نمودند؛ کشتی های ایرانی حامل نهاده های دامی  را بر روی آب متوقف نموده و امنیت غذایی کشور را مختل نمایند. یعنی نباید اجازه داد که تامین پروتئین مردم، گروگان این افراد باشد. معتقدم می توان برای پایان انحصارطلبی ها در این عرصه، اقدامات موثری انجام داد. چرا ما شرکت های خوبی در زمینه حمل و نقل و تجارت بین المللی داریم که توانایی ایجاد اعتماد و معامله با طرف های خارجی را دارا هستند. لذا باید زمان لازم در اختیار چنین شرکت هایی قرار گرفته و به آن ها اعتماد کافی شود.

وی در ادامه اضافه نمود: اما راهکار بلند مدت که باید به جدیت دنبال نماییم؛ توجه به بحث کشت داخلی و بی نیاز نمودن کشور از واردات نهاده های دامی است. ما سرزمین پهناوری با ظرفیت های فراوان داریم. به عنوان مثال، خوزستان یکی از گزینه های مناسب جهت فراهم ساختن زمینه های خودکفایی کشور در تولیدات کشاورزی است. البته تاکنون تلاش هایی نیز صورت گرفته که البته بایستی بیشتر شود. مثلا در سال های اخیر، در زمینه تولید کلزا در کشورمان، رشد بسیار خوبی داشته ایم. اما کافی نبوده و همچنان توان افزایش چندین برابری تولید را دارا هستیم. همچنین برای افزایش تولید ذرت و سویا نیز باید برنامه مشخصی داشته باشیم. قطعا ما توانایی چنین اقداماتی را داشته و همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرموده اند باید 10 برابر، افزایش تولید در کشاورزی را محقق سازیم. چرا که ما هیچ چیزی در این زمینه کم نداشته و دارای موقعیت ممتازی برای ایجاد یک تحول بزرگ در بخش کشاورزی هستیم.

علی کرمی، در پایان افزود: ما توانایی های فراوانی داریم. اما اسیر سوءمدیریت های مکرر و انحصارطلبی عده ای محدود هستیم. افراد دارای انحصار، کاملا شناخته شده هستند. بدبختانه آن ها حتی در هیات وزیران و وزارت جهاد کشاورزی دارای نفوذ هستند. اما در نهایت و با توجه به راهکارهایی که ارائه شد؛ ان شاءالله دوران انحصار به پایان خواهد رسید.

پایان/