به گزارش تحریریه، در ادامه پیگیری های «تحریریه» در موضوع مشکلات صنعت مس ایران و راه حل های پیش رو، در این نوبت، خبرنگار «تحریریه» به سراغ «علیرضا کلاهی صمدی»، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران رفته و به گفتگوی اختصاصی با این فعال صنعت و معدن کشورمان پرداخته است:

علیرضا کلاهی صمدی در ابتدا با اشاره به سیاست گذاری های غلط در صنعت و معدن کشور بیان داشت: معتقدم که نباید بحث مس، فولاد و پتروشیمی را به صورت جدا از یکدیگر دید. متاسفانه به دلیل سیاست گذاری های غلط در کشور ما، یارانه های فراوانی به بخش ابتدایی زنجیره این صنایع پرداخت شده و در نتیجه ما خود را از تولید ارزش افزوده بیشتر بی بهره ساخته ایم. بدون شک حاشیه سودی که با این سیاست گذاری غلط برای بخش ابتدایی زنجیره این صنایع ایجاد شده؛ هیچ مشابهی در صنایع جهانی ندارد و باعث تاسف است. تاسف از این جهت که نتیجه این سیاست گذاری ها جز تشویق خام فروشی و جلوگیری از تکمیل زنجیره خلق ارزش افزوده نیست. به بیان ساده تر، در نمونه مس ما شاهد هستیم که عمده پالایش تاکنون در اختیار شرکت ملی مس بوده و از آنجایی که این شرکت دولتی است؛ انگیزه کافی در جهت توسعه صنعت مس نداشته است. ایران پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به قطب مس جهان دارد اما در این زمنیه انگیزه کافی وجود نداشته و غفلت های فراوانی صورت گرفته است. چرا که اگر ما انگیزه کافی برای توسعه صنعت مس و تبدیل شدن به قطب مس جهان را داشتیم ؛ قطعا نه تنها وضعیت توسعه معادن کشورمان به شکل فعلی نبود؛ بلکه برخی معادن مس افغانستان و پاکستان که بعضا در فواصل بسیار نزدیک به مرز ایران قرار گرفته اند را ما به جای چین توسعه داده بودیم. قطعا توسعه معادن مذکور خوراک پالایش و تولید کاتد در صنعت مس را بیش از پیش تامین نموده و به تکمیل زنجیره مس کشور کمک کننده بود.

وی در ادامه با اشاره به ضعف های مدیریت دولتی کشورمان، افزود: البته در همه زمینه ها ما دچار مشکلات مهمی در سیاست گذاری و مدیریت هستیم. بحث مخابرات مثال آشکار دیگری برای این مبحث است. با ودیعه هایی که مخابرات ایران در دهه 70 و به قیمت آن روزها حدود 1000 دلار از هر مشترکی دریافت نموده بود؛ شرکت مخابرات و مجموعه همراه اول توانایی تبدیل به قطب مخابرات و تلفن همراه منطقه خاورمیانه را داشتند. اما با غفلت هایی که انجام شد؛ نه تنها ایران به قطب منطقه تبدیل نگردید؛ بلکه مجبور شدیم دست به دامن شرکتی چون ام تی ان آفریقای جنوبی شویم تا تحولی در بحث تلفن همراه کشورمان رخ دهد. یعنی ساختار دولتی ایران نه تنها در بحث صنعت مس، بلکه در همه زمینه ها مرتکب خرابکاری های مدیریتی است.  

عضو اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در ادامه با اشاره به اهمیت مالکیت زنجیره کامل مس برای کشور، اضافه نمود: یک سوال مهم برای بنده و همه فعالان صنعت مس ایران وجود دارد. آن سوال این است که ترکیه کشور همسایه ما، هنگامی که هیچ معدن مسی نداشته و از طرفی بازیگر مطرحی نیز در زمینه پتروشیمی نیست؛ چگونه سالانه 2 میلیارد دلار از صادرات کابل درآمد دارد؟ یعنی ترکیه با وجود نداشتن مزیت های ایران، سهم 1 درصدی از بازار کابل جهان را به خود اختصاص داده است. اما کشور ایران با دارا بودن حدود 6 درصد از ذخایر مس جهان و امتیاز صنعت پتروشیمی، تنها سهم 0.33 درصدی از بازار کابل جهان را داراست. نکته مهم این است که اصلی ترین مصرف کننده مس در جهان همین صنعت کابل است. لذا کم کاری و غفلت ایران در این زمینه کاملا در مقایسه با نمونه ترکیه مشهود است. پاسخ به چرایی این وضعیت و دلایل این عقب ماندگی های کشور در صنعت مس و تکمیل زنجیره ارزش افزوده آن، بسیار مهم است. متاسفانه کشور ما در زمینه هایی چون مس، پتروشیمی و فولاد به خام فروشی عادت کرده است. یعنی ما حمایت از تولیدکنندگان ارزش افزوده در صنایع خود را به درستی انجام نداده ایم. به عنوان مثال، هنگامی که تولیدکننده ایرانی با زحمت فراوان به تولید محصول با ارزش افزوده در صنعتی چون مس دست زده و به دنبال صادرات آن با برندسازی و بازاریابی مناسب است؛ متاسفانه عدم ثبات اقتصادی کشور، باعث ضربه به او است. اخیرا یک شرکت ایرانی که موفق به کسب جایگاهی مناسب در بازار کابل عراق شده بود؛ به دلیل بی ثباتی نرخ ارز و اجبار به تهیه مواد اولیه با قیمتی گران تر از نرخ جهانی آن،  بازار مذکور را به رقیب عربستانی واگذار نمود. در چنین مواردی نه تنها تولیدکننده و تولید کشور دچار آسیب شده ؛ بلکه در صحنه استراتژیک منطقه خاورمیانه، کشور ایران دچار آسیب گردیده است. چرا که بازار هدف را به یک رقیب منطقه ای باخته است.

وی در پایان افزود: مدیران کشور نباید سلیقه ای عمل نمایند. این که در مقطعی تولیدکننده ایرانی به یکباره مجبور گردید تا آلومینیوم را تا 50 درصد و مس را تا 30 درصد گرانتر از قیمت جهانی خریداری نماید؛ ضربه مهلکی به بدنه تولید کشور وارد نمود. این بی ثباتی ها و تصمیمات خلق الساعه، نتیجه ای جز بی اعتمادی تولید کننده ایرانی نداشته است. در چنین شرایطی توقع ریشه دواندن صنعت ایران، کسب جایگاه در بازارهای هدف و تولید ارزش افزوده بیشتر برای کشورمان کاملا نابجاست. نگاه ما به مباحث خام فروشی و صادرات محصول دارای ارزش افزوده باید به کلی تغییر نماید. چرا که ما نیازمند خلق ارزش افزوده در صنایع کشورمان هستیم.

پایان/