از نظر دولتمردان امریکا بهترین سیاست در مقابل ایران آن است که تا حد امکان همچنان به پشتوانه میراث به جا مانده از نظام تحریم های گسترده دولت ترامپ، سیاست فشار حداکثری و ایزوله کردن اقتصاد ایران را بدون برگشت به برجام و رفع تحریم ها ادامه دهند. برای این منظور آن ها ممکن است با رویکرد تعلیق تدریجی و مرحله¬ای تحریم ها، اجازۀ دسترسی محدود به منابع مالی و فروش محدود نفت را به ایران بدهند و در دوره چهارساله اول بایدن، اقتصاد ایران را همچنان گروگان بگیرد.
لازم به ذکر است که ترامپ در اعمال تحریم¬های ایران عملاً از دستاورد دولت اوباما- بایدن در پی ریزی ساختار تحریم های بر علیه ایران بهره برداری کرد و اقتصاد ایران را تحت فشار حداکثری قرار داد. حتی بعد از امضاء برجام نیز که محصول طراحی های دولت اوباما- بایدن بود، ساختار تحریمها بر علیه ایران همچنان حفظ شد و از همان روزهای اول اجرای برجام، افراد و نهادهای جدید به لیست تحریمها اضافه شدند. بعد از برجام به بانکهای بینالمللی اجازه داده نشد خدمات بانکی به ایران ارائه کنند. برجام نه تنها موجب از بین رفتن ساختار تحریمها نشد بلکه ضمن حفظ ساختار تحریم ها اثرگذاری آن ها به دلیل هوشمند شدن تحریمها افزایش یافت و در کنار این تحریمها، فشارهایی مضاعفی نیز برای اجرای دستوراتFATF شروع شد تا اثرگذاری تحریمها بیشتر شود.
به علاوه، بسیاری از تحریم های آمریکا بر علیه ایران از پیچیدگی تقنینی برخوردارند و توسط یک نظام قانون گذاری چند لایه وضع شده اند به طوری که بعید به نظر می رسد اراده ای برای برداشتن آنها حتی در میان دموکرات ها وجود داشته باشد؛ ضمن اینکه به زعم مقامات امریکا سیاست فشار حداکثری ثمربخش بوده است. آنها در سلسله مراتب تصمیم گیری خود هیچ گاه چنین دستاوردی را از دست نخواهند داد، هر چند با تغییر لحن و ادبیات سعی بر مخفی کردن آن داشته باشند.
بایدن سیاستهای رسمی خود در قبال ایران را در یادداشتی در 13 سپتامبر 2020 در CNN با عنوان "راه هوشمندانهتر در برابر ایران" منتشر کرد. آن چه از این یادداشت مستفاد می شود آن است که آمریکا تصمیم گیری در خصوص برگشت به برجام و رفع تحریم ها را منوط به مذاکره با دولت جدید ایران پس از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری در سال 1400 خواهد کرد. بر اساس این یادداشت، بایدن بر پیش شرط تایید بازگشت "کامل و دقیق" ایران به کلیه تعهدات برجامی خود از سوی سازمان بین المللی انرژی اتمی را برای برگشت آمریکا به برجام و تعلیق تحریمها تأکید خواهد داشت. این پیش شرط بار دیگر یادآور وعده نسیه آمریکا در برابر پرداخت نقد از سوی ایران است. بر اساس این یادداشت، دولت بایدن همچنین بر پیش شرط گسترش محدودیتها و تقویت مفاد برجام در موضوعاتی مانند حضور منطقه-ای ایران و توان موشک های بالستیک ایران تأکید خواهد داشت.
یکی دیگر از پیش شرط های احتمالی بایدن برای بازگشت به برجام، اصلاح بند غروب تحریمها (طولانی شدن مدت زمان لازم برای رفع تحریمها) خواهد بود. همچنین تیم بایدن احتمالاً بر حضور سایر شرکای بین المللی خود علاوه بر اعضای 1 + 5 از جمله عربستان، اسرائیل و سایر بازیگران خاورمیانه مانند امارات در مذاکرات تأکید خواهد ورزید. طبعاً، تمامی این پیش شرط ها، حداقل به معنای طولانی شدن مقدمات برگشت امریکا به برجام و کاهش تحریم ها خواهد بود.
در خاتمه باید توجه داشت در برنامه اقدامات ده روزه بایدن ردپایی از برگشت به برجام و برداشتن تحریم های نفتی ایران دیده نمی شود.
پایان/
نظر شما