نرخ ارز همه را ادب می کند و می آورد سر خط؛ ادب کردن یعنی هزینه همه اشتباهات را می گذارد روی میز. کمی صریح تر؛ نرخ ارز هزینه همه اشتباهات ایرانیان را اعم از دولت یا ملت را از آنها گرفته است؛ نه اینکه هزینه اشتباهات آنها را در آینده از آنها می گیرد. 

سر خط آمدن یعنی فرد را آماده کرده است برای شنیدن حرف حساب؛ یعنی میشود با او دو کلمه حرف حساب زد.

همه اینها مشروط بر این است که بانک مرکزی در نرخ ارز دخالت نکند؛ که نمی کند.

استراتژی بانک مرکزی این است که نرخ ارز را بازار تعیین کند نرخ ارز قدرت خود تنظیمی دارد و اقتصاد را تنظیم می کند. 

فضای مجازی باعث شده جامعه با سرعت شگفت انگیز نسبت به نرخ ارز  واکنش نشان دهد. قبلاً جامعه نسبت به نرخ ارز با تأخیر واکنش نشان می داد. 

نظر به اینکه واکنش جامعه به نرخ ارز خیلی سریع شده است، دولت و ملت به سرعت هزینه اشتباهات خود را پرداخت می کنند. 

قبلاً اگر بانک ها سود غیر واقعی به سپرده پرداخت می کردند معمولا در سال هشتم ریاست جمهوری نرخ ارز واکنش نشان می داد؛ اکنون اگر بانکها سود غیر واقعی به سپرده پرداخت کنند ظرف صد روز نرخ ارز افزایش می یابد؛ یعنی هزینه اداره اشتباه بانکها،  با افزایش نرخ ارز ظرف ١٠٠ روز، از اقتصاد پس گرفته میشود. 

نرخ موجود ارز از جمله واکنشی است به سود سپرده غیر واقعی که بانکها به سپرده گذار پرداخت می کنند. 

ملاک پرداخت سود به سپرده نباید میزان تورم باشد. ملاک پرداخت سود به سپرده باید نسبت تسهیلات بانکی بدون معوقعه به سپرده بانکی باشد. نسبت تسهیلات بدون معوقه(آشکار و پنهان) به سپرده به حسب گزارش بانک مرکزی در شهریور ٣١ درصد است یعنی ۶٩ درصد سپرده ها نیست. این نشان می دهد نرخ بهره بالا بوده که وام گیرنده نتوانسته وام را پرداخت کند؛ علت بالا بودن معوقات، بالا بودن نرخ بهره است.

مردم ایران به شدت «دولت محور» هستند ‌و تصور می کنند دولت باید فاسد نباشد تا همه چیز درست شود. اما اول باید نرخ ارز را بازار تعیین کند. اگر نرخ ارز را بازار تعیین کند دولت فاسد نیز ادب میشود و این اتفاق افتاده است. 

دولت اکنون کل درآمد ماهانه اش را حقوق به شاغل و بازنشسته می دهد و علت آن نرخ موجود ارز است  و پول بیشتری جز پرداخت حقوق باقی نمی ماند؛ مگر اینکه استقراض کند. 

نرخ موجود ارز که عامل این ترکیب هزینه دولت است دیناری باقی نگذاشته که دولتیان بدزدند؛ نه اینکه دولت دیگر دزد نیست؛ پولی نیست که بدزدند به هر جهت نتیجه یکی است. 

تحلیل بالا نشان می دهد راه درست شدن دولت عدم دخالت دولت در نرخ ارز است. 

اگر تمیزترین دولت از نظر مالی روی کار بیاید و نرخ ارز را بازار تعیین نکند به فاسد ترین دولت تبدیل میشود. فاسدترین دولت روی کار بیاید و نرخ ارز را بازار تعیین کند ٩٠ درصد نمی تواند فاسد باشد. 

راه درست شدن امور از تعیین نرخ ارز بوسیله بازار می گذرد؛ اگر این درست شد، باید رفت سراغ بقیه فسادها. افکار عمومی ایران در باب جایگاه دولت با توجه به نرخ موجود ارز دچار نابینایی راهبردی شده است. 

ما به افکار عمومی باج نمی دهیم.

پایان/