به گزارش تحریریه؛ کاشت درختان مثمر و میوه دار به جای درختان غیر مثمر و زینتی می تواند نقش موثری در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی داشته باشد که در این یادداشت با استناد به کتاب «اقتصاد مقاوم تر محیط سالم تر» نوشته نرگس سادات نجفی به این اثرات می پردازیم:

1- عرصه اقتصادی

کاشت درختان مثمر و گیاهان مزورعی در فضای سبز عمومی تأثیرات بسیار مهمی در تحقق جهش تولید، اقتصاد مقاومتی، جهاد اقتصادی، اقتصاد منهای نفت، رفع تحریم ها و حل مشکلات بیکاری دارد؛ زیرا که درختان و گیاهان غیر مثمر، نقشی در تولید ندارند و اجزای درختان و گیاهان بی ثمر بجز بسیار اندکی مورد استفاده قرار نمی گیرد. لذا عمدتا کاشت و داشت دارند. اما درختان و گیاهان مثمر علاوه بر کاشت و داشت، برداشت هم دارند و این مساله باعث ایجاد اشتغال فراوان خواهد شد.

یکی از جنبه های اقتصادی کاشتن درختان مثمر و گیاهان مزروعی، بهبود اقتصاد و امنیت غذایی در زمان بحران هایی مثل جنگ و تحریم است و بعضی کشور با کاشت درختان میوه و گیاهان خوراکی توانسته اند این گونه بحران ها را پشت سر بگذارند. جنبش باغ پیروزی و باغ جنگ و باغ های غذا برای دفاع در جنگ جهانی اول و دوم باعث پیروزی اروپا و آمریکا در جنگ شد و در این باره کاشت سبزیجات و میوه در خانه ها و پارک های عمومی ایالات متحده، انگلیس، کانادا، آلمان شروع شد و میلیون ها نفر استقبال کردند. در طول جنگ از همین باغ ها حدود 40 درصد محصولات آمریکا تولید شد.

نمونه موفق اعمال این سیاست در شرایط تحریم های اقتصادی، کوبا است؛ بعد از فروپاشی شوروی، کوبا (به عنوان متحد شوروری) دچار تحریم شدید شد و مشکلات فراوانی بر این کشور تحمیل شد، زیرا که 50 درصد نیازهای کشاورزی، صنعتی و مدرن کوبا از شوروی وارد می شد. در سال 1989 از 2900 کالری به 1500 کالری کاهش یافت. کوبا برای مقابله با این مشکل، به نوعی به سیستم باغ شهری ارگانیک رو آورد و زمین های خالی پارکینگ ها، تبدیل به باغ شهری شد. مردم در ظروف سبزی و میوه پرورش می دادند، تا اینکه در سال 2012 تلاش ها به ثمر رسید و کوبا از بحران گرسنگی و قحطی نجات یافت.

2- عرصه سیاسی و اجتماعی

کاشت درختان میوه و گیاهان خوراکی به لحاظ سیاسی دارای اهمیت فراوانی است؛ طبق یافته های تحقیقاتی، سیاست های استعماری باعث شده باغ های میوه و مزارع سبزی در داخل و حاشیه شهرها  به نابودی کشیده شده و جای آنها به نام پارک یا فضای سبز، چمن کاری شده یا درختان بی ثمر و گیاهان غیر خوراکی کشت شود.

در این باره اسرائیل و آمریکا و قدرت های غربی با سیاست های شیطانی و خطرناک نظامی خود، به کاشت درختان غیر مثمر و چمن، به عنوان سلاح بیولوژیک در جنگ بیولوژیک اقدام می کند تا زمین های حاصلخیز دنیا نابود شود و مردم جهان تولید ملی نداشته باشند و به آنها وابسته شوند. هلد فلورس مولف کتاب «چمن غذا نیست» می نویسد: «در قرن 18 با وجودی که کشاورزان فرانسه محتاج قطعه زمینی کوچک برای کشاورزی بودند، اشراف در زمین های زرعی خود چمن کاری می کردند. هدف آنها از این کار این بود که اعلام نمایند می توانند مقداری از زمین های خود را هدر بدهند تا قدرت و تسلط خود را بیشتر نشان دهند.»

در پایگاه جنبش جهانی جنگل، نه تنها ده ها بلکه صدها مقاله می توان یافت که به صراحت اعلام شده که قدرت ها و دست های مرموز با کاشت درختان بی ثمر مثل کاج و اوکالیپتوس باعث گرسنگی فقر و حتی گسترش فحشا در بسیاری از مناطق از جمله نیوزلند، شیلی، آرژانتین و کشورهای مختلف آفریقایی شده اند لذا در سراسر جهان اعتراض ها و تظاهرات زیادی علیه درختکاری انجام شده است. همچنین روز 21 سپتامبر روز جهانی مبارزه با درختکاری تک کاشتی مثل کاج، اوکالیپتوس نامگذاری شده است و صدها مقاله، عکس، فیلم و انمیشین علیه این نوع درختکاری در جهان در دسترس است.

3- عرصه زیست محیطی

از آثار و مزایای کاشتن درختان مثمر، آثار و مزایای زیست محیطی است؛ محیط سالم تر، غذای سالم، هوای پاک و خاک حاصلخیز و عاری از آلودگی، آب شیرین عاری از مواد شیمیایی ازدیاد تنوع زیستی با کاشت و درختان و گیاهان مثمر و خودداری از کاشت درختان بی ثمر و چمن تحقق خواهد یافت.

تحقیقات ثابت شده است درختان غیرمثمر باعث کاهش شدید ذخایر آبی و همچنین شور شدن آب شیرین می شوند؛ به طوری که در تحقیقات در آرژانتین و مناطقی از شیلی به اثبات رسیده است که در اثر کاشت اکالیپتوس، آب های شیرین شور شده است. همچنین طبق یافته های تحقیقاتی، درختان بی ثمر و چمن باعث نابودی خاک حاصلخیز که مهمترین سرمایه است می شوند تا جایی که درختان کهور که 80 سال قبل برای بیابان زدایی در کشور سودان کاشته شدند، باعث نابودی زمین های کشاورزی شده و اخیرا علیه این درخت مبارزه می شود و حتی رئیس جمهور سودان علیه این درخت اعلام مبارزه کرده است ولی هنوز نتوانسته اند به نتیجه برسند.

با این اوصاف، این سوال اساسی مطرح است که آیا اسراف نیست به خاطر تقلید از غرب آن هم از مطالب منسوخ غرب با وجود کمبودها، منابع آب و خاک را برای کشت محصولات بی ثمر به کار ببریم؛ آن غرب که ارمغان کلیسایش آن بود که برخی سبزیجات را ناپاک اعلام کند و اروپاییان تا 10 قرن بعد که اعراب مسلمان بادمجان را به اروپا بردند از خوردن آن درخت داشتند و آن را سیب دیوانه بنامند.

«عضو هسته فقه محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه امام صادق علیه السلام»

پایان/