تهران - تحریریه - بورس تهران و رشد سرسام آور قیمت سهام در سال های اخیر باعث شده است تا شاهد ارائه تحلیل های خیالی و بدون چندجانبه گرایی معنایی در رسانه ها باشیم.
پدیده بسیار مهمی در کشور در حال رخ دادن است : رشد روز افزون کدهای فعال بورسی. بر اساس آمار شرکت کنندگان عرضه اولیه، فعالین در بورس طی یکسال، 10 برابر شده است و به نظر می رسد این رشد سریع ادامه دارد.
این پدیده از جنبه های بسیاری قابل بررسی است و دوستان پژوهشگری که به دنبال موضوع پایان نامه ارشد و دکتری هستند، می توانند در حوزه خرد، کلان پولی، رفتاری، حاکمیت شرکتی و اقتصاد سیاسی به این شوک بزرگ توجه کنند.
در مورد این حوزه ها به خصوص حوزه خرد و رفتاری خانوار که بیشتر در حوزه تخصص و مورد توجه بنده هست، در زمان مناسب مطالبی را در کانال منتشر خواهم کرد. علی الحساب و کوتاه انتظار می رود این شوک موجب تغییرات جدی رفتار پس انداز و مصرف خانوارها شود و در مواردی آموزش دانش مالی ماندگار و بسیار مفیدی داشته باشد.
اما این رشد پیامدهای منفی را نیز به همراه دارد یکی از این پیامدها افزایش بی رویه کانال های تحلیل و سیگنال فروشی است که اگر اطلاع رسانی دقیق در موردشان نباشد، می توانند مانند موسسات کنکور در دهه هفتاد و هشتاد، موجب اتلاف منابع و سردرگمی بسیاری از خانوارهای بدون آگاهی شوند. در این پست چند باور رایج را که موجب زایش قارچ گونه کانال های تحلیل شده، از منظر علم اقتصاد مورد ارزیابی قرار می دهیم:
1. سیگنال وی آی پی تقریبا امکان وقوع ندارد: یکی از شاحه های اقتصاد خرد مدرن نظریه بازی هاست. به زبان ساده در این نظریه بهینه سازی رفتار آحاد اقتصادی، تابعی از رفتار دیگر بازیگران است نه صرفا یک مساله مستقل فردی. این نظریه می تواند توضیح دهد که چرا هرگز تعادلی به نام فروش سیگنال ارزشمند نمی تواند شکل بگیرد. به زبان ساده تر هنگامی که نفع شخصی در عدم همکاری در یک بازی، حتی اندکی بیشتر باشد، بازیگران به سمت خروج از تعادل همکاری می روند. برای اطلاع بیشتر می توانید "بازی معمای زندانی" را در گوگل جستجو کنید.
بگذارید با مثالی ملموس تر توضیح دهم: فرض کنید شخصی یک سیگنال بسیار ارزشمند خرید یک سهم را دارد. چنانچه آن را حتی به یک نفر بفروشد، شخص گیرنده سیگنال می تواند ساعت 8 و 30 دقیقه فردا با میلیاردها تومان در صف خرید آن سهم قرار بگیرد. در این حالت خود فروشنده سیگنال از کسب سود از این خبر باز می ماند و میلیاردها ضرر به خاطر فروش سیگنال به قیمتی پایین کرده است. بنابر این تعادلی که کسی سیگنال ارزشمند را درکانال های وی آی پی و غیره بفروشد، بسیار نا محتمل است. آنچه احتمالا به فروش میرسد اطلاعات سوخت شده است.
2. تحلیل تکنیکال روش علمی نیست: علم و دانش اقتصاد چارچوب دقیق و مشخصی دارد. نظریه عمومی در علم مالی و اقتصاد نظریه بازارهای کاراست و غیر قابل پیش بینی بودن آن. بنابر این چنانچه اطلاعات ارزشمندی از تاریخچه دارایی بتواند راهگشا باشد، خود را در قیمت های دارایی منعکس کرده است پس اساسا قیمت ها پیش بینی ناپذیرند و فقط به اخبار و اطلاعات جدیدو پیش بینی نشده واکنش می دهند.
حال بیاییم و فرض کارایی بازارها را هم حتی کنار بگذاریم و شهودی به قضیه نگاه کنیم: آنچه بدیهی است اینکه قیمت یک دارایی به عنوان یک سری زمانی، به متفییرهای متعددی از جمله نقدینگی، شرایط بازارهای موازی، نرخ تورم و ارز، اخبار پیرامون شرکت ها، سود انتظاری، گزارشات، محیط اقتصاد کلان، سیاست های دولت و غیره وابسته است. بنابر این فقط نگاه کردن به قیمت های گذشته نمی تواند چیزی را تعیین کند. بدیهی است نه!؟ پس چرا اینقدر متداول شده است؟ چون سنتی برجای مانده از قرن هفدهم است و سنتها معمولا طرفداران خود را دارند. مانند طب سنتی که هنوز هم طرفداران خود را دارد.
مدل های بسیار پیشرفته تر از تکنیکال مانند VAR یا ARDL تمامی متغییر های موثر را هم به همراه وقفه هایشان به مدل های تکنیکال کلاسیک اضافه کرده اند ولی باز هم قدرت پیش بینی بازار را ندارند. چرا که اگر داشتند امروزه با کامپیوترهای پیشرفته و متدهای ماشین لرنینگ می شد به سرعت مولتی میلیاردر شد و در لیست مولتی میلیاردهای دنیا باید چنین افرادی در صدر قرار می گرفتند. جان کلام اینکه کسی نمی تواند بازار را شکست دهد.
3. پس انداز ثروت زا است اما ثروتمند شدن کسی از بازار مالی، دلیل بر دانش بالای او نیست: شب گذشته یکی از اقوام با بنده تماس گرفت و از خوشحالی در پوست نمی گنجید. گویا 20 سال پیش مقداری سهام از محل کار به عنوان پاداش دریافت کرده بود ولی و در این بیست سال توجهی به آن نداشته است. چندی پیش یه یاد آن می افتد و پس از پرس و جو متوجه می شود این سهام ارزش چند صد میلیونی دارد. نه کانال وی آی پی میدانست و نه تحلیل تنیکال.
پایان/
نظر شما