تهران - تحریریه - جزئیات طرح نجات ۲ تریلیون دلاری آمریکا برای اقتصاد دوران کرونا نشان می دهد که با طرحی خاص مواجه هستیم که می تواند برای ایران هم درس هایی داشته باشد.

پرداخت‌های مستقیم انگیزه‌های نیروی کار را چندان کاهش نمی‌دهد اما هدفمند نیست و به بسیاری از افرادی می‌رسد که آسیبی از کرونا نخوردند. پرداخت‌های مستقیم برای افراد با درآمد زیر ۷۵ هزار دلار عدد ثابت است و این مبلغ برای درآمدهای بالاتر به مرور کم می‌شود تا به صفر برسد. (⬅ ای کاش ما هم به جای نگاه صفر و یکی به دادن یارانه این حذف تدریجی را یاد می‌گرفتیم. ) افزایش مبلغ و مدت (و تسهیل شرایط دریافت) بیمه‌ بیکاری به صورت هدفمند‌تر به اقشار آسیب‌دیده از کرونا کمک می‌کند اما نرخ جایگزینی نزدیک به ۱۰۰٪ و زمان ۳۹ هفته‌ای بیمه‌ی بیکاری دوره‌ی ریکاوری را بسیار طولانی‌تر خواهد کرد. ⬅ به سختی می‌توان کمک‌های هدفمندی داشت که تاثیر بر انگیزه‌ی نیروی کار نگذارد. برای اولین بار پلتفرم‌های آنلاین مانند اوبر مشمول بیمه‌ بیکاری شدند. دارا خسروشاهی نقش مهمی در این اتفاق داشت. مساله‌ای که در کوتاه‌مدت به نفع این پلتفرم‌ها شد. اما در میان‌مدت منجر به قانون‌گذاری بیشتر اشتغال در این پلتفرم‌ها خواهد شد. هرگونه تسهیلات به شرکت‌های بزرگ به شرط محدودیت بر پرداخت سود به سهامداران و بازخرید سهام است. از همه مهم‌تر دریافت این تسهیلات موجب محدودیت بر پرداخت‌ها به مدیران و افراد با درآمد بیش از ۴۵۰ هزار دلار می‌شود. این ایده‌ را از بحران ۲۰۰۸ یاد گرفتند. ایده‌ای که منجر به بازپرداخت سریع وام‌ها شد. وام به شرکت‌های کوچک و متوسط (زیر پانصد نفر) تنها به شرط حفظ حداقل نود درصد نیروی کار تا انتهای سپتامبر است و حداکثر مبلغ آن ده میلیون دلار است. وام‌ها دوره تنفس شش ماهه دارد. هزینه‌ی بنگاه‌های کوچک برای حقوق،‌ اجاره و بهره به مدت ۸ هفته (به شرط عدم تعدیل و برخی شرایط دیگر) از اصل وام کم می‌شود. در واقع به نوعی به شرط پرداخت حقوق و هزینه‌های نه ماه،‌ این وام هزینه‌های دو‌ ماه فعالیت بنگاه‌های زیر پانصد نفر را می‌دهد. این وام‌ها در چهارچوب فعالیت‌های Small Business Administration است و به صورت کامل توسط دولت ضمانت شده ‌است. ⬅ اگر می‌خواهیم از طریق وام به شرکت‌ها کمک کنیم اولا باید نهاد دولتی مخصوص آن را داشته باشیم،‌ ثانیا هزینه‌ی آن را خود دولت و از طریق بودجه می‌دهد. نه اینکه باری به نظام بانکی تحمیل کنیم. *دانشیار دانشگاه برکلی پایان خبر/