به گزارش تحریریه، «شورای امور بین الملل روسیه» اعلام کرد که افزایش استفاده از ارزهای ملی در معاملات تجاری بین روسیه و هند از سال ۲۰۱۴، زمانی که تحریم ها علیه روسیه در ارتباط با بحران اوکراین وضع شد، آغاز گردید.

آمارها نشان می دهند که درسال ۲۰۱۳ میلادی ۱.۱ درصد از کل صادرات روسیه به هند با روبل پرداخت می شد، اما تا سال ۲۰۲۱ این رقم به ۵۳.۴ درصد افزایش یافت که بدون احتساب بلاروس (۷۹.۸درصد) و قزاقستان (۶۴.۳ درصد) نسبت به سایر کشورها بیشتر است.

این آمار در معاملات تجاری روسیه با سایر کشورها نیز به این شرح است:

۸.۵ درصد معاملات با چین،

۷.۹ درصد با کشورهای اتحادیه اروپا ،

۶.۲ درصد با ترکیه،

با ارمنستان ۴۳.۹ درصد و قرقیزستان ۴۸.۱ با روبل پرداخت شده است.

اوج استفاده دهلی نو از روبل در سال ۲۰۱۹ رخ داد که مربوط به تامین سامانه های پدافند هوایی اس-۴۰۰ برای هند است.

لازم به ذکر است که صادرات نفت روسیه در آن سال همچنان به دلار پرداخت می شد.

بنابراین، مسکو و دهلی هر دو علاقه مند به گسترش تدریجی تسویه حساب های مالی و تجاری از طریق ارزهای ملی بوده اند.

برخی از تحلیلگران هندی در همین ارتباط مدعی شده اند که هند از سال ۲۰۱۹ در تجارت برخی از کالاهای روسیه از روپیه استفاده کرده است، اما این شواهد نشان می دهند که این ادعاها صحت ندارند؛ چرا که اولا، آمار بانک روسیه چنین داده هایی را تایید نمی کند و دوما تا سال ۲۰۲۲، هیچ ساز و کار کاملی برای شرکت‌های روسی در جهت دریافت و یا پرداخت به روپیه وجود نداشته است. سوم اینکه تسویه حساب به روپیه در آن دوران به نفع هر دو کشور نبوده است، بدین معنی که در همان زمان، در هند، ایده بین المللی کردن روپیه هنوز مورد حمایت گسترده قرار نگرفته بود. از طرفی نیز دلارزدایی در روسیه پیش از هر چیز، با هدف کنارگذاشتن دلار به نفع روبل و یورو برنامه ریزی شده است.

استفاده از ارزهای ملی در سال های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴

وضعیت در سال ۲۰۲۲ و پس از اعمال تعداد بی سابقه تحریم ها علیه روسیه به شدت تغییر کرد، به طوری که مسکو مجبور شد مسیر تجارت خود را به سمت شرق تغییر دهد و همچنین تا حد زیادی از سیستم سوئیفت حذف شد.

موضوع کنار گذاشتن دلار و سایر ارزهای «سمّی» در طی این مدت اهمیت زیادی پیدا کرد. تحریم‌ها علیه روسیه هند را مجبور کرد که به تنوع ارزی فکر کند و موفقیت چین نیز در بین‌المللی کردن «یوان» به معیاری برای افزایش استفاده از روپیه تبدیل شد و همین امر بر تجارت روسیه و هند تأثیر گذاشت.

آمارها نشان می دهند که حجم و ساختار تجارت میان این دو کشور به طور قابل توجهی تغییر کرده است. در سال های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ صادرات روسیه به هند از ۹.۱۳ به ۶۰.۹ میلیارد دلار افزایش داشت و در همین حال سهم مبادلات نفت خام نیز از ۲۵ درصد به ۷۴ درصد افزایش یافت.

دنیس مانتوروف، معاون اول نخست وزیر روسیه نیز در همین ارتباط خاطر نشان کرد که درحال حاضر ۹۰ درصد از تسویه حساب های تجاری بین روسیه و هند با ارزهای ملی انجام می شود.

استفاده از روبل در تجارت بین روسیه و هند

بررسی ها نشان می دهند که در حال حاضر در معامله نیمی از کالاهای هندی از روبل استفاده می شوند در حالی که این آمار در سال ۲۰۲۱ تنها در مورد معاملات حدود ۱۶ درصد بوده است.

استفاده از روپیه در تجارت بین روسیه و هند

استفاده از روپیه در تسویه حساب های تجاری بین این دو کشور در تابستان ۲۰۲۲ آغاز شد. در آن زمان بانک مرکزی هند به بانک های این کشور مجوز داد تا حساب های ویژه ای را برای بانک های روسی باز کنند.

از آن زمان تا کنون فعالیت بانک های روسی در هند، تعداد و حجم معاملات اشخاص حقیقی و حقوقی به طور قابل توجهی افزایش یافته است، به طوری که هیچ تاخیری در پرداخت ها وجود ندارد.

گزارش هایی وجود دارند که نشان می دهند استفاده از روپیه در تجارت های میان این دو کشور باعث بروز مشکلاتی هم چون انباشت روپیه در بانک های روسیه نیز شده، اما اقتصاددان ها و کارشناسان روسی معتقدند که در وصف این مشکلات اغراق شده است.

تعدادی از کارشناسان خارجی نیز نظر مشابهی دارند. بنابراین، روپیه در حال حاضر در پرداخت های تجاری برای واردات روسیه از هند و به هند استفاده محدودی دارد.

برخی منابع همچنین گزارش داده اند که این دو کشور از یوان چین و درهم امارات متحده عربی نیز در معاملات خود استفاده می کنند که البته نسبت به روبل سهم کمتری دارند.

بنابراین، روسیه و هند در تلاش برای توسعه پرداخت با ارزهای ملی هستند. برای دهلی نو، این اقدام فرصتی برای کاهش کسری دلار، گسترش استفاده از روپیه و کسب تخفیف بیشتر بر روی کالاهای وارداتی است.

برای مسکو نیز این راهی برای حل مشکل پرداخت های بینالمللی است.

پایان/