به گزارش تحریریه، با توسعه دکترین نبرد نامتقارن، موشک های ضد زره بخش مهمی از توان رزم زمینی کشورمان را تشکیل داده‌اند. البته تجربیات سخت دوران دفاع مقدس باعث شد تا در دوره بازسازی پس از جنگ تا به امروز، بخش ضد زره از جمله حوزه های خاص مورد توجه بوده و طیف گسترده ای از محصولات در این بخش در صنایع دفاعی کشور ساخته و به نیروهای مسلح تحویل داده شود.

خانواده سلاح های ضدزره در کشورمان بسیار متنوع بوده و از شمار انگشتان دو دست نیز فراتر می رود اما در جریان نمایشگاه بزرگ صنعت دفاعی که به مناسب ۳۱ مردادماه با حضور رییس جمهور افتتاح شد، چند سلاح ضد زره خاص و جدید به نمایش درآمد که با ورود آنها به سازمان رزم نیروهای مسلح کشورمان، توان ضد زره این نیروها به شکل قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد و کلاس جدیدی از محصولات مدرن و فناورانه را پیش چشم دشمنان این مرز و بوم، نمایان می کند.

تاپ اتک؛ نسل مرگبار موشکهای ضدزره

موشک های ضد زره با قابلیت حمله از بالا و اصطلاحا "شلیک کن- فراموش کن"، امروز جزو پیشرفته ترین سلاح های موشکی ضد زره در جهان شناخته می شوند و در حدود ۱۰ کشور پیشرفته جهان، توانایی تولید بومی این نوع از سلاح ها را دارند. چند سالی است با توجه به ویژگی های اعلام شده از برخی محصولات تولیدی در صنایع دفاعی کشورمان، مشخص شده جمهوری اسلامی ایران نیز جدیدترین عضو باشگاه موشکی از نوع حمله از بالا یا اصطلاحا top attack weapon است.

"شلیک کن _ فراموش کن" نیز به معنای این است که بعد از شلیک کاربر نیازی به هدایت موشک به سمت هدف ندارد و اطمینان از اصابت به محل مورد نظر، به کاربران آن در زمان هر عملیات و اقدام نظامی، کمک شایانی می کند. اگرچه سالهاست خبرهای مربوط به دستیابی صنایع دفاعی کشورمان به فناوری طراحی و ساخت موشک ضدزره تاپ اتک مطرح می شود اما از اواسط دهه ۹۰ شمسی و اعلام جزییات و مشخصات برخی موشکهای خانواده "طوفان"، این موضوع عیان تر از قبل شد.

موشک ضدزره توفان ۳ ام

طبق توضیحات منتشره در خصوص "موشک ضد زره توفان ۳ ام" که نسل جدید موشک‌های ضدزره توفان ۳ محسوب می شود، مشخص شد این دو موشک، تاپ اتک هستند و به این شکل عمل می‌کنند که پس از شلیک، موشک بالاتر از خط دید مستقیم خود را به بالای سر هدف رسانده و از طریق حسگرهای مغناطیسی و لیزری، هدف را شناسایی کرده و سر جنگی خود را بالای هدف منفجر می‌کند. با رونمایی از توفان ۳ ام، مشخص شد در آن زمان جمهوری اسلامی حداقل دو نوع موشک تاپ اتک (حمله از بالا) در اختیار دارد. البته در مباحث مربوط به طراحی و ساخت موشک های حمله از بالا نیز، دو مدل محصول وجود دارد.

برخی مانند سری سوم موشک توفان، با پرواز مستقیم از روی هدف و استفاده از حسگرهای خود، حضور هدف را تشخیص داده و بالا سر آن منفجر می شوند و به آن آسیب می رسانند و برخی دیگر مانند موشکی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت با تغییر زاویه شلیک، از بالا به هدف حمله ور می شوند.

اولین الماس ایرانی با پهپادها می درخشد

در جریان یکی از مراسمات تحویل انبوه پهپادها به ارتش در فروردین ۱۳۹۹، فیلم شلیک یک سلاح جدید و متفاوت از یکی از پرنده های تحویل شده به نام ابابیل‌ــ‌۳ منتشر شد که نشان می داد این سلاح، یک موشک هواپرتاب دارای بالهای بازشونده از داخل بدنه به سبک موشک های ضد زره تاو است. دقت در شکل طراحی این موشک و فیلم پرواز و برخورد آن به هدف نشان می داد که یک سلاح جدید و پیشرفته به فهرست تسلیحات هواپرتاب پهپادهای سبک ایرانی افزوده شده است. این موشک که ظاهرا از جستجوگر تصویری حرارتی به عنوان سامانه هدایت خود بهره می برد شباهت هایی به یکی از نمونه های موشک ضد زره مشهور در دنیا به نام اسپایک داشت.

اولین تصاویر از موشک الماس در سال ۹۹

خانواده موشک‌های اسپایک ساخت رژیم صهیونیستی دارای انواع مختلفی هستند که قابلیت نفوذ تا بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر، هدایت به کمک فیبر نوری، امکان حمله از بالا، قابلیت "شلیک کن ــ فراموش کن" و گستره وسیعی از برد در نمونه های مختلف آنها وجود دارد اما در ادامه خواهید دید که محصول تولید شده در کشورمان، تا چه حد از این نوع مشهور در دنیا، پیشرفته تر و دارای کاربری های متنوع تر است.

دقت اصابت موشک الماس به هدف به صورت تاپ اتک

تصاویر اصابت این موشک نشان می داد دقت بسیار بالایی داشته و دقیقا به مرکز هدف اصابت کرد و نکته مهم دیگر زاویه اصابت آن به هدف بود که نشان می داد سامانه های هدایت و کنترل این موشک توانایی پرواز با زاویه شیرجه زیاد را به آن داده اند. قابلیت حمله از بالا یا تاپ اتک این مزیت را دارد که برخلاف روش مرسوم موشک های ضد زره در حمله از رو به رو، از سمت بالای وسیله زرهی به آن حمله کنند. حمله از قسمت فوقانی از آن جهت اهمیت دارد که تانک‌ها و خودروهای زرهی معمولا در قسمت فوقانی خود از حفاظت زرهی ضعیف‌تری برخوردار هستند و حمله از بالا آنها را در برابر موشک‌های ضدزره آسیب پذیر خواهد کرد.

الماس به جنگ اهداف دریایی می رود

پس از این تست های موفقیت آمیز علیه اهداف زمینی، به نظر می رسد گام بعدی صنایع دفاعی، استفاده از این موشک Fire-and-forget یا همان "شلیک کن _ فراموش کن" برای انهدام اهداف دریایی بوده است چراکه در چند رزمایش، شاهد استفاده از این موشک روی پهپادهای متعلق به نیروی دریایی سپاه و ارتش بوده ایم. به عنوان مثال، رزمایش پیامبر اعظم ۱۷ در دی ماه سال ۱۴۰۰، یکی از نقاط اوج فعالیت و عملیات پهپاد مهاجر ۶ در آبهای جنوب کشورمان بود چراکه در این رزمایش، پهپادهای انتحاری ابابیل ۲ و پهپاد شناسایی-رزمی مهاجر ۶ در کنار سایر پرنده ها به کارگرفته شدند و مهاجر ۶ علاوه بر بمب های قائم که کم کم در حال کسب شهرت بالایی هستند، از موشک الماس هم برای انهدام هدف استفاده کرد.

پهپاد مهاجر ۶ و درگیری همزمان با دو هدف

دومین مهاجر ۶ در تصویر مجهز به موشک الماس (متعلق به نیروی دریایی سپاه)

همچنین طبق بخشی از سناریو عملیاتی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش جمهوری اسلامی ایران که دی ماه سال گذشته برگزار شد، پهپاد تهاجمی ابابیل ۵ که به تازگی به یگان پهپادی نیروی دریایی پیوسته، برای اولین بار در رزمایش سالانه ارتش شرکت کرد. این پرنده در جریان رژه روز ۲۹ فروردین سال گذشته، در معرض دید قرار گرفت که سه عدد از آن، بر پشت یک کشنده سوار شده بودند. حداقل در یکی از پهپادها و در زیر یک بال، دو تیر موشک الماس مشاهد می شد.

ابابیل ۵ از رو به رو مجهز به دو تیر الماس

به خدمت گیری یک موشک ضد زره با قابلیت حمله از بالا و "شلیک کن و فراموش کن"، یک پاسخ موثر به هرگونه اقدام شناورهای بیگانه بخصوص نسل جدید قایق های تندرو خارجی، در اطراف مرزهای آبی ایران است. در سالهای اخیر برخی نیروهای فرامنطقه ای خصوصا توسط نیروی دریایی آمریکا، تعدادی شناورهای سبک، سریع و مسلح را در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز به حرکت درآورده اند که مشخصا هزینه کردن تسلیحاتی مثل موشک های کروز یا بالستیک ضد کشتی سنگین برای این اهداف فاقد توجیه اقتصادی و منطق رزمی است اما موشک الماس یک گزینه ارزان در حوزه نبردهای دریایی و یک پاسخ خوب به افزایش سطح تهدیدات سبک دریایی به حساب می آید.

به نظر می رسد با انجام ارتقاء های مذکور، خانواده پهپادهای ایرانی همچون مهاجر ۴ و ۶ و همچنین ابابیل ۵، همچنان تا سالها بعد در نقشی جدید به خدمت در نیروهای مسلح کشور ادامه داده و در وضعیت ماموریت دریایی به سلاحی جدید مجهز شده که توان آن را برای مقابله با کلاس خاصی از تهدیدات، افزایش می دهد.

رونمایی از نسل دوم الماس با برد ۸ کیلومتر