به گزارش تحریریه،روسیه از راهبرد جدید سیاست خارجی خود رونمایی کرده است.
مفهوم سیاست خارجی فدراسیون روسیه
تصویب شده توسط فرمان
رئیس جمهور فدراسیون روسیه
شماره ۲۲۹، ۳۱ مارس ۲۰۲۳
I. مقررات عمومی
۱٫ این مفهوم یک سند برنامهریزی استراتژیک است که چشماندازی سیستمی از منافع ملی فدراسیون روسیه در حوزه سیاست خارجی، اصول اساسی، اهداف استراتژیک، اهداف اصلی و حوزههای اولویت دار سیاست خارجی روسیه ارائه میدهد.
۲٫ این مفهوم مبتنی بر قانون اساسی فدراسیون روسیه، اصول و هنجارهای عمومی شناخته شده حقوق بینالملل، معاهدات بینالمللی فدراسیون روسیه، قوانین فدرال، سایر قوانین و مقررات فدراسیون روسیه است که بر فعالیتهای سیاست خارجی مقامات فدرال حاکم است.
۳٫ این مفهوم مفاد خاصی از استراتژی امنیت ملی فدراسیون روسیه را مشخص میکند و مفاد اساسی سایر اسناد برنامهریزی استراتژیک مربوط به روابط بینالملل را در نظر میگیرد.
۴٫ بیش از هزار سال دولت مستقل، میراث فرهنگی دوران قبل، پیوندهای عمیق تاریخی با فرهنگ سنتی اروپا و سایر فرهنگهای اوراسیا، و توانایی تضمین همزیستی هماهنگ اقوام مختلف، گروههای قومی، مذهبی و زبانی در یک قلمرو مشترک، که طی قرنهای متمادی توسعه یافته است، موقعیت ویژه روسیه را بهعنوان یک کشور-تمدن منحصربهفرد و یک قدرت وسیع اوراسیا و اروپا-اقیانوسیه تعیین میکند که مردم روسیه و سایر مردمان متعلق به جامعه فرهنگی و تمدنی جهان روسی را گرد هم میآورد.
۵٫ جایگاه روسیه در جهان با منابع قابل توجه آن در همه زمینههای زندگی، وضعیت عضویت دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد، شرکت کننده در سازمانها و انجمنهای پیشرو بین دولتی، یکی از دو قدرت هستهای بزرگ و جانشینی (شخصیت حقوقی مستمر) اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (شوروی) تعیین میشود. روسیه با در نظر گرفتن سهم تعیین کننده خود در پیروزی در جنگ جهانی دوم و نقش فعال خود در شکل دادن به نظام معاصر روابط بینالملل و حذف نظام جهانی استعمار، یکی از مراکز مستقل توسعه جهانی است که ماموریت منحصر به فرد تاریخی را با هدف حفظ توازن قدرت جهانی و ایجاد یک سیستم بینالمللی چند قطبی و همچنین تضمین شرایط برای توسعه مترقی صلح آمیز بشریت بر اساس یک دستور کار وحدت بخش و سازنده دنبال میکند.
۶٫ روسیه سیاست خارجی مستقل و چندجانبهای را دنبال میکند که بر اساس منافع ملی خود و آگاهی از مسئولیت ویژه خود برای حفظ صلح و امنیت در سطوح جهانی و منطقهای هدایت میشود. سیاست خارجی روسیه مسالمتآمیز، باز، قابل پیشبینی، نامتناقض و عملگرایانه است و بر اساس احترام به اصول و هنجارهای شناخته شده جهانی حقوق بینالملل و تمایل به همکاری عادلانه بینالمللی به منظور حل مشکلات مشترک و ارتقای منافع مشترک استوار است. نگرش روسیه نسبت به سایر دولتها و انجمنهای بین دولتی منوط به ویژگی سازنده، خنثی یا غیردوستانه سیاستهای آنها در قبال فدراسیون روسیه است.
II. دنیای امروز: روندهای اصلی و چشمانداز توسعه
۷٫ بشریت در حال حاضر دچار تغییرات انقلابی میشود. شکل گیری نظم جهانی چندقطبی عادلانهتر در حال انجام است. الگوی نامتعادل توسعه جهانی که قرنها رشد اقتصادی پیشرفته قدرتهای استعماری را از طریق تصاحب منابع سرزمینها و دولتهای وابسته در آسیا، آفریقا و غرب تضمین کرده است، به طور غیرقابل برگشتی در حال محو شدن در گذشته است. حاکمیت و فرصتهای رقابتی قدرتهای جهانی غیر غربی و کشورهای پیشرو منطقه در حال تقویت است. دگرگونی ساختاری اقتصاد جهان، انتقال آن به یک پایه فناوری جدید (شامل معرفی فناوریهای هوش مصنوعی، آخرین اطلاعات و ارتباطات، انرژی، فناوریهای بیولوژیکی و فناوریهای نانو)، رشد آگاهی ملی، تنوع فرهنگی و تمدنی و اهداف دیگر باعث تسریع روند انتقال ظرفیت توسعه به مراکز جدید رشد اقتصادی و نفوذ ژئوپلیتیکی و ترویج دموکراتیک شدن روابط بینالملل میشود.
۸٫ تغییراتی که اکنون در حال وقوع است و عموماً مطلوب است، با این حال، مورد استقبال تعدادی از دولتها که به منطق سلطه جهانی و استعمار نو عادت کردهاند، قرار نمیگیرد. این کشورها از به رسمیت شناختن واقعیتهای جهان چندقطبی و توافق بر روی پارامترها و اصول نظم جهانی خودداری میکنند. برای مهار روند طبیعی تاریخ، حذف رقبا در عرصههای سیاسی-نظامی و اقتصادی و سرکوب مخالفان تلاش صورت میگیرد. طیف گستردهای از ابزارها و روشهای غیرقانونی استفاده میشود، از جمله اعمال اقدامات قهری (تحریمها) برای دور زدن شورای امنیت سازمان ملل، تحریک کودتا و درگیریهای نظامی، تهدید، باج خواهی، دستکاری آگاهیهای اجتماعی خاص. گروهها و کل ملتها، اقدامات تهاجمی و خرابکارانه در فضای اطلاعاتی. شکل گستردهای از مداخله در امور داخلی دولتهای مستقل به تحمیل نگرشهای ایدئولوژیک نئولیبرالی مخرب تبدیل شده است که در تضاد با ارزشهای معنوی و اخلاقی سنتی است. در نتیجه، اثر مخرب آن به همه حوزههای روابط بینالملل کشیده میشود.
۹٫ فشارهای جدی بر سازمان ملل متحد و سایر نهادهای چندجانبه وارد میشود که هدف آنها بهعنوان بستری برای هماهنگ کردن منافع قدرتهای پیشرو، بهطور مصنوعی بیارزش شده است. نظام حقوقی بینالمللی مورد آزمایش قرار میگیرد: گروه کوچکی از دولتها در تلاشند تا مفهوم نظم جهانی مبتنی بر قوانین را جایگزین آن کنند (تحمیل قوانین، استانداردها و هنجارهایی که بدون مشارکت عادلانه همه کشورهای ذینفع ایجاد شدهاند). توسعه پاسخهای جمعی به چالشها و تهدیدهای فراملی، مانند تجارت غیرقانونی اسلحه، تکثیر سلاحهای کشتار جمعی و وسایل ارسال آن، عوامل بیماریزا و بیماریهای عفونی خطرناک، استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات برای مقاصد غیرقانونی، تروریسم بینالمللی، قاچاق غیرقانونی مواد مخدر، مواد روانگردان و پیشسازهای آنها، جرایم سازمان یافته فراملی و فساد، بلایای طبیعی و انسان ساز، مهاجرت غیرقانونی و تخریب محیط زیست دشوارتر میشود. فرهنگ گفتگو در امور بینالملل در حال تحقیر است و اثربخشی دیپلماسی به عنوان ابزاری برای حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات در حال کاهش است. فقدان حاد اعتماد و پیشبینیپذیری در امور بینالمللی وجود دارد.
۱۰٫ بحران جهانی شدن اقتصادی در حال تعمیق است. مشکلات کنونی، از جمله در بازار انرژی و در بخش مالی، ناشی از تخریب بسیاری از مدلها و ابزارهای توسعه قبلی، راهحلهای غیرمسئولانه اقتصاد کلان (شامل انتشار کنترلنشده و انباشت بدهیهای بدون تضمین)، اقدامات محدودکننده غیرقانونی یکجانبه و رقابت ناعادلانه است. سوء استفاده برخی از دولتها از موقعیت مسلط خود در برخی حوزهها، فرآیندهای تکه تکه شدن اقتصاد جهانی را تشدید میکند و نابرابری در توسعه کشورها را افزایش میدهد. سیستمهای پرداخت ملی و فرامرزی جدید در حال گسترش هستند، علاقه فزایندهای به ارزهای ذخیره بینالمللی جدید وجود دارد، و پیش نیازهایی برای تنوع بخشیدن به مکانیسمهای همکاری اقتصادی بینالمللی ایجاد میشود.
۱۱٫ نقش عامل قدرت در روابط بینالملل در حال افزایش است، مناطق درگیری در تعدادی از مناطق مهم استراتژیک در حال گسترش است. بیثباتسازی و مدرنسازی قابلیتهای نظامی تهاجمی و نابودی سیستم پیمان کنترل تسلیحات، ثبات استراتژیک را تضعیف میکند. استفاده از نیروی نظامی بر خلاف قوانین بینالمللی، اکتشاف فضای ماورای جو و فضای اطلاعاتی بهعنوان حوزههای جدید اقدام نظامی، محو کردن مرز بین ابزارهای نظامی و غیرنظامی برای رویارویی بیندولتی، و تشدید طولانیمدت مسلحانه درگیریها در تعدادی از مناطق تهدیدات امنیت جهانی را افزایش میدهد و خطر برخورد بین دولتهای بزرگ از جمله با مشارکت قدرتهای هستهای و احتمال تشدید این درگیریها و تبدیل آن به یک جنگ محلی، منطقهای یا جهانی را تشدید میکند.
۱۲٫ پاسخ منطقی به بحران نظم جهانی، تقویت همکاری بین کشورهایی است که تحت فشار خارجی هستند. شکلگیری مکانیسمهای منطقهای و فرامنطقهای یکپارچگی و تعامل اقتصادی در حوزههای مختلف و ایجاد مشارکتهای چند قالبی برای حل مشکلات مشترک در حال تشدید است. اقدامات دیگری (از جمله اقدامات یکجانبه) نیز برای حفظ منافع حیاتی ملی در حال انجام است. سطح بالای وابستگیهای متقابل، گستردگی جهانی و ماهیت فراملی چالشها و تهدیدها، توانایی دولتها، ائتلافهای نظامی-سیاسی و تجاری و اقتصادی را برای تضمین امنیت، ثبات و رفاه محدود میکند. راه حلهای مؤثر برای مشکلات متعدد زمان ما و توسعه مترقی مسالمت آمیز ملل بزرگ و کوچک و بشریت در کل، تنها از طریق ترکیب ظرفیت تلاشهای مبتنی بر حسن نیت کل جامعه بینالمللی بر اساس توازن قوا و منافع حاصل میشود.
۱۳٫ با توجه به تقویت روسیه به عنوان یکی از مراکز پیشرو توسعه در دنیای مدرن و سیاست خارجی مستقل آن به عنوان تهدیدی برای هژمونی غرب، ایالات متحده آمریکا و اقمار آن از اقدامات فدراسیون روسیه در اوکراین برای حفاظت از منافع حیاتی خود، به عنوان بهانهای برای تشدید سیاست دیرینه ضد روسی و راهاندازی نوع جدیدی از جنگ ترکیبی استفاده کردند. هدف این [اقدامات] تضعیف روسیه از هر طریق ممکن از جمله تضعیف نقش تمدنی سازنده، قدرت، تواناییهای اقتصادی و تکنولوژیک آن و محدود کردن حاکمیت آن در سیاست خارجی و داخلی و نقض تمامیت ارضی آن است. این سیاست غرب به یک امر فراگیر تبدیل شده و اکنون در سطح آموزههای اعتقادی تقدیس میشود. این انتخاب فدراسیون روسیه نبود. روسیه خود را دشمن غرب نمیداند، خود را از غرب جدا نمیکند و قصد خصمانهای در قبال آن ندارد. روسیه امیدوار است که در آینده کشورهای وابسته به جامعه غربی متوجه شوند که سیاست تقابل و جاهطلبیهای هژمونیک آنها فاقد چشمانداز است، و [همچنین امیدوار است که آنها] واقعیتهای پیچیده یک جهان چند قطبی را در نظر بگیرند و همکاری عملی با روسیه را بر اساس اصل حاکمیت برابر و احترام به منافع یکدیگر از سر بگیرند. فدراسیون روسیه آماده گفتگو و همکاری بر این اساس است.
۱۴٫ روسیه در پاسخ به اقدامات غیردوستانه غرب، قصد دارد با استفاده از تمام ابزارهای موجود، از حق موجودیت و آزادی توسعه خود دفاع کند. فدراسیون روسیه انرژی خلاق خود را بر بردارهای جغرافیایی سیاست خارجی خود متمرکز خواهد کرد که چشمانداز آشکاری از نظر گسترش همکاریهای بینالمللی متقابلاً سودمند دارند. اغلب مردم [جهان] علاقه مند به داشتن روابط سازنده با روسیه و تقویت مواضع روسیه در صحنه بینالمللی به عنوان یک قدرت تأثیرگذار جهانی که سهمی تعیین کننده در حفظ امنیت جهانی و تضمین توسعه صلح آمیز دولتها دارد، هستند. این گستره وسیعی از فرصتها را برای فعالیت موفق فدراسیون روسیه در صحنه بینالمللی باز میکند.
III. منافع ملی فدراسیون روسیه در حوزه سیاست خارجی،
اهداف استراتژیک و وظایف کلیدی تعیین شده توسط سیاست خارجی فدراسیون روسیه
۱۵٫با توجه به روندهای بلندمدت توسعه جهانی، منافع ملی فدراسیون روسیه در حوزه سیاست خارجی به شرح زیر است:
۱) حفاظت از سیستم قانون اساسی، حاکمیت، استقلال، دولت و تمامیت ارضی فدراسیون روسیه در برابر هرگونه تأثیر مخرب خارجی.
۲) حفظ ثبات استراتژیک، تقویت صلح و امنیت بینالمللی.
۳) تقویت مبانی حقوقی روابط بینالملل.
۴) حمایت از حقوق، آزادیها و منافع مشروع شهروندان روسیه و حمایت از نهادهای روسیه در برابر تجاوز غیرقانونی خارجی.
۵) توسعه فضای اطلاعات ایمن، محافظت از جامعه روسیه در برابر تأثیر مخرب اطلاعاتی و روانی.
۶) حفظ ملت روسیه، ایجاد سرمایه انسانی و بهبود کیفیت زندگی و رفاه شهروندان.
۷) ترویج توسعه پایدار اقتصاد روسیه بر اساس فناوری جدید.
۸) ترویج ارزشهای اخلاقی و معنوی سنتی روسیه، حفظ میراث فرهنگی و تاریخی مردم چند قومی فدراسیون روسیه.
۹) تضمین حفاظت از محیط زیست، حفاظت از منابع طبیعی و مدیریت زیست محیطی و سازگاری با تغییرات آب و هوایی.
۱۶٫ فدراسیون روسیه با تکیه بر منافع ملی و اولویتهای ملی استراتژیک خود، فعالیتهای سیاست خارجی خود را بر دستیابی به اهداف زیر متمرکز میکند:
۱) تضمین امنیت فدراسیون روسیه، حاکمیت آن در همه زمینهها و تمامیت ارضی.
۲) ایجاد محیط خارجی مطلوب برای توسعه پایدار روسیه.
۳) تحکیم موقعیت روسیه به عنوان یکی از مراکز مسئول، قدرتمند و مستقل جهان مدرن.
۱۷٫ اهداف سیاست خارجی استراتژیک فدراسیون روسیه از طریق انجام وظایف اصلی زیر حاصل میشود:
۱) شکل دادن به نظم جهانی عادلانه و پایدار؛
۲) حفظ صلح و امنیت بینالمللی، ثبات استراتژیک، تضمین همزیستی مسالمت آمیز و توسعه مترقی دولتها و مردمان.
۳) کمک به توسعه پاسخهای جامع مؤثر جامعه بینالمللی به چالشها و تهدیدات مشترک، از جمله درگیریها و بحرانهای منطقهای.
۴) ترویج همکاری متقابل سودمند و برابر با همه کشورهای خارجی و انجمنهای آنها که موضع سازنده و جریان اصلی منافع روسیه را از طریق مکانیسمهای دیپلماسی چندجانبه اتخاذ میکنند.
۵) مقابله با فعالیتهای ضد روسی انجام شده توسط دولتهای خارجی و انجمنهای آنها و ایجاد شرایط مساعد برای توقف این فعالیتها.
۶) ایجاد روابط حسن همجواری با کشورهای همجوار و کمک به پیشگیری و رفع تنشها و درگیریها در قلمرو خود.
۷) کمک به متحدان و شرکای روسیه در ارتقای منافع مشترک، تضمین امنیت و توسعه پایدار آنها، صرف نظر از اینکه متحدان و شرکا شناسایی بینالمللی یا عضویت در سازمانهای بینالمللی را دریافت کنند یا خیر.
۸) باز کردن و تقویت ظرفیت انجمنهای منطقهای چندجانبه و ساختارهای یکپارچه با مشارکت روسیه.
۹) تحکیم موقعیت روسیه در اقتصاد جهانی، دستیابی به اهداف توسعه ملی برای فدراسیون روسیه، تضمین امنیت اقتصادی و تحقق پتانسیل اقتصادی آن.
۱۰) تضمین منافع روسیه در اقیانوسها، فضا و حریم هوایی جهان.
۱۱) تقویت موقعیت روسیه در فضای اطلاعات جهانی به منظور شکل گیری یک درک عینی از روسیه در خارج از کشور،
۱۲) تقویت نقش روسیه در فضای جهانی بشردوستانه، تحکیم موقعیت زبان روسی در جهان و کمک به حفظ حقیقت تاریخی در خارج از کشور و حافظه نقش روسیه در تاریخ جهان؛
۱۳) حمایت از حقوق، آزادیها و منافع مشروع شهروندان و نهادهای روسیه در خارج از کشور، به روشی جامع و مؤثر.
۱۴) توسعه روابط با هموطنان مقیم خارج از کشور و حمایت کامل از آنها در استفاده از حقوق خود، تضمین حفاظت از منافع آنها و حفظ هویت فرهنگی همه روسی.
IV. اولویتهای سیاست خارجی فدراسیون روسیه
ایجاد نظم جهانی عادلانه و پایدار
۱۸٫ روسیه در تلاش است تا سیستمی از روابط بینالملل را ایجاد کند که امنیت قابل اعتماد، حفظ هویت فرهنگی و تمدنی آن و فرصتهای برابر برای توسعه را برای همه دولتها بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، وسعت قلمرو، جمعیت، منابع و ظرفیت نظامی یا ساختار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آنها تضمین کند. برای تحقق این معیارها، نظام روابط بینالملل باید چند قطبی و مبتنی بر اصول زیر باشد:
۱) برابری حاکمیتی دولتها، احترام به حق آنها در انتخاب مدلهای توسعه و نظم اجتماعی، سیاسی و اقتصادی؛
۲) رد هژمونی در امور بینالملل؛
۳) همکاری بر اساس تعادل منافع و منافع متقابل؛
۴) عدم مداخله در امور داخلی؛
۵) حاکمیت حقوق بینالملل در تنظیم روابط بینالملل، با کنار گذاشتن سیاست استانداردهای دوگانه؛
۶) تقسیم ناپذیری امنیت در ابعاد جهانی و منطقهای؛
۷) تنوع فرهنگها، تمدنها و مدلهای سازماندهی اجتماعی، عدم تحمیل الگوهای توسعه، ایدئولوژی و ارزشهای خود به کشورهای دیگر از سوی همه کشورها و تکیه بر رهنمود معنوی و اخلاقی مشترک در همه ادیان سنتی و سیستمهای اخلاقی سکولار جهان؛
۸) رهبری مسئولانه از سوی کشورهای پیشرو با هدف تضمین شرایط پایدار و مساعد توسعه، هم برای خود و هم برای همه کشورها و مردمان دیگر؛
۹) نقش اصلی دولتهای مستقل در تصمیم گیری در مورد حفظ صلح و امنیت بینالمللی؛
۱۹٫ فدراسیون روسیه به منظور کمک به انطباق نظم جهانی با واقعیتهای یک جهان چندقطبی، در نظر دارد آن را بر اساس اهداف زیر در اولویت قرار دهد:
۱) از بین بردن بقایای سلطه ایالات متحده و سایر دولتهای غیردوست در امور جهانی، ایجاد شرایطی که هر دولتی را قادر میسازد تا از جاه طلبیهای نو استعماری یا هژمونیک دست بکشد.
۲) بهبود مکانیسمهای بینالمللی برای تضمین امنیت و توسعه در سطوح جهانی و منطقهای.
۳) بازیابی نقش سازمان ملل به عنوان مکانیزم هماهنگ کننده مرکزی در آشتی دادن منافع کشورهای عضو سازمان ملل و اقدامات آنها در تعقیب اهداف منشور سازمان ملل.
۴) افزایش ظرفیت و نقش بینالمللی انجمن بین دولتی بریکس، سازمان همکاری شانگهای (SCO)، کشورهای مشترکالمنافع (CIS)، اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)، سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، RIC (روسیه، هند، چین) و سایر انجمنهای بیندولتی و سازمانهای بینالمللی، و همچنین مکانیسمهایی با مشارکت قوی روسیه؛
۵) حمایت از ادغام منطقهای و زیر منطقهای در نهادهای چندجانبه دوستانه، پلت فرمهای گفتگو و انجمنهای منطقهای در آسیا و اقیانوسیه، آمریکای لاتین، آفریقا و خاورمیانه؛
۶) افزایش پایداری و توسعه مترقی نظام حقوقی بینالمللی؛
۷) تضمین دسترسی عادلانه همه دولتها به منافع اقتصاد جهانی و تقسیم کار در سطح بینالمللی و همچنین به فناوری مدرن به نفع توسعه عادلانه و یکنواخت (از جمله پرداختن به انرژی جهانی و امنیت غذایی)؛
۸) تشدید همکاری در همه زمینهها با متحدان و شرکای روسیه و مقابله با تلاشهای کشورهای غیردوست برای ممانعت از این همکاری؛
۹) تحکیم تلاشهای بینالمللی برای اطمینان از احترام و حمایت از ارزشهای معنوی و اخلاقی جهانی و سنتی (از جمله هنجارهای اخلاقی مشترک در همه ادیان جهانی) و مقابله با تلاشها برای تحمیل دیدگاههای ایدئولوژیک شبه انسانگرا یا نئولیبرال، که منجر به از دست دادن ارزشها و یکپارچگی سنتی معنوی و اخلاقی توسط نوع بشر میشود؛
۱۰) ترویج گفتگوی سازنده، مشارکت و بارورسازی متقابل فرهنگها، ادیان و تمدنهای مختلف؛
حاکمیت قانون در روابط بینالملل
۲۰٫ تضمین حاکمیت قانون در روابط بینالملل به عنوان یکی از پایههای نظم جهانی عادلانه و پایدار، حفظ ثبات جهانی، همکاری مسالمت آمیز و ثمربخش بین دولتها و انجمنهای آنها و عاملی برای کاهش تنشهای بینالمللی و افزایش قابل پیش بینی بودن توسعه جهانی است.
۲۱٫ روسیه پیوسته از تقویت مبانی حقوقی روابط بینالملل دفاع میکند و صادقانه به تعهدات حقوقی بینالمللی خود عمل میکند. در عین حال، تصمیمات نهادهای بین دولتی اتخاذ شده بر اساس مفاد معاهدات بینالمللی فدراسیون روسیه که با قانون اساسی مغایرت دارند، نمی توانند در فدراسیون روسیه اجرا شوند.
۲۲٫ مکانیسم شکلدهی استانداردهای جهانی حقوق بینالملل باید بر اساس اراده آزاد دولتهای مستقل باشد و سازمان ملل باید محل اصلی توسعه مترقی و تدوین حقوق بینالملل باقی بماند. ترویج بیشتر مفهوم نظم جهانی مبتنی بر قوانین، مملو از تخریب نظام حقوقی بینالمللی و سایر پیامدهای خطرناک برای بشریت است.
۲۳٫ به منظور افزایش پایداری نظام حقوقی بینالملل، جلوگیری از تکه تکه شدن یا زوال آن و اجتناب از استفاده بی رویه از هنجارهای عمومی شناخته شده حقوق بینالملل، فدراسیون روسیه در نظر دارد اولویت خود را در موارد زیر قرار دهد:
۱) مقابله با تلاشها برای جایگزینی، بازنگری یا تفسیر خودسرانه اصول حقوق بینالملل مندرج در منشور سازمان ملل متحد و اعلامیه اصول حقوق بینالملل در مورد روابط دوستانه و همکاری بین دولتها مطابق با منشور ۲۴ اکتبر ۱۹۷۰ سازمان ملل متحد؛
۲) توسعه تدریجی، از جمله با توجه به واقعیتهای یک جهان چند قطبی، و تدوین قوانین بینالمللی، عمدتاً در چارچوب تلاشهای انجام شده تحت حمایت سازمان ملل، و همچنین تضمین مشارکت حداکثری ممکن از دولتها در معاهدات بینالمللی سازمان ملل، و تفسیر و کاربرد جهانی آن؛
۳) تحکیم تلاشهای انجام شده توسط دولتهایی که از احیای احترام جهانی به حقوق بینالملل و تقویت نقش آن به عنوان اساس روابط بینالملل حمایت میکنند؛
۴) حذف اقدامات قهری غیرقانونی یکجانبه خلاف منشور ملل متحد از روابط بینالملل؛
۵) بهبود مکانیسم اعمال تحریمهای بینالمللی بر اساس صلاحیت انحصاری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای اعمال چنین اقداماتی و لزوم اطمینان از اثربخشی آنها در حفظ صلح و امنیت بینالمللی و جلوگیری از وخامت اوضاع انسانی.
۶) حمایت بی قید و شرط از منافع ملی خود بر اساس ضرورت و اهمیت تقویت روابط حسن همجواری، اعتماد و همکاری با کشورهای همجوار.
تقویت صلح و امنیت بینالمللی
۲۴٫ فدراسیون روسیه تقسیم ناپذیری امنیت بینالمللی (در جنبههای جهانی و منطقهای) را مفروض میگیرد و به دنبال تضمین آن برای همه دولتها بر اساس اصل عمل متقابل است. بر این اساس، روسیه آماده اقدامات مشترک همراه با همه کشورهای ذینفع و انجمنهای بیندولتی برای شکلدهی یک معماری امنیتی بینالمللی جدید و باثباتتر است. به منظور حفظ و تقویت صلح و امنیت بینالمللی، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر توجه داشته باشد:
۱) استفاده از ابزارهای مسالمت آمیز، در درجه اول دیپلماسی، مذاکرات، رایزنیها، میانجیگری و مساعی جمیله برای حل و فصل اختلافات و منازعات بینالمللی، حل و فصل آنها بر اساس احترام متقابل، مصالحه و توازن منافع مشروع؛
۲) ایجاد همکاری گسترده به منظور خنثی کردن تلاشهای دولتها و انجمنهای بیندولتی برای تسلط جهانی در حوزه نظامی، فرافکنی قدرت خود فراتر از حوزه مسئولیت خود، بر عهده گرفتن مسئولیت اصلی برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی، ترسیم خطوط تقسیم و تضمین امنیت برخی کشورها به ضرر منافع مشروع سایر کشورها. چنین تلاشهایی با روح، اهداف و اصول منشور ملل متحد ناسازگار بوده و تهدیدی برای درگیریهای منطقهای و جنگ جهانی برای نسل حاضر و آینده است؛
۳) ایجاد تلاشهای سیاسی و دیپلماتیک با هدف جلوگیری از استفاده از نیروی نظامی در نقض منشور ملل متحد، در درجه اول تلاش برای دور زدن اختیارات شورای امنیت سازمان ملل و نقض شرایط استفاده از حق مسلم دفاع از خود که توسط ماده ۵۱ منشور ملل متحد تضمین شده است؛
۴) اتخاذ تدابیر سیاسی و دیپلماتیک برای مقابله با مداخله در امور داخلی کشورهای مستقل، که در درجه اول با هدف پیچیده کردن اوضاع سیاسی داخلی، تغییر رژیم غیرقانونی یا نقض تمامیت ارضی کشورها انجام میشود.
۵) تضمین ثبات استراتژیک، از بین بردن پیش نیازهای آغاز جنگ جهانی، خطرات استفاده از سلاحهای هستهای و سایر انواع سلاحهای کشتار جمعی، شکل دادن به یک معماری جدید امنیتی بینالمللی، پیشگیری و حل و فصل درگیریهای مسلحانه بینالمللی و داخلی، رسیدگی به چالشها و تهدیدات فراملی در حوزههای خاصی از امنیت بینالمللی.
۲۵٫ فدراسیون روسیه این واقعیت را مفروض میگیرد که نیروهای مسلح آن میتوانند مطابق با اصول و هنجارهای عمومی شناخته شده حقوق بینالملل، معاهدات بینالمللی فدراسیون روسیه و قوانین فدراسیون روسیه مورد استفاده قرار گیرند. روسیه ماده ۵۱ منشور ملل متحد را مبنای قانونی کافی و غیرقابل تجدیدنظر برای استفاده از زور در دفاع از خود میداند. استفاده از نیروهای مسلح فدراسیون روسیه میتواند به ویژه با هدف دفع و جلوگیری از حمله مسلحانه به روسیه و (یا) متحدانش، حل بحرانها، حفظ (بازیابی) صلح به دستور شورای امنیت سازمان ملل یا سایر ساختارهای امنیتی جمعی با مشارکت روسیه در حوزه مسئولیت خود، حفاظت از شهروندان خود در خارج از کشور، مبارزه با تروریسم بینالمللی و دزدی دریایی صورت گیرد.
۲۶٫ در صورت بروز اقدامات غیردوستانه توسط دولتهای خارجی یا انجمنهای آنها که حاکمیت و تمامیت ارضی فدراسیون روسیه را تهدید کند، از جمله اقدامات محدود کننده (تحریم) با ماهیت سیاسی یا اقتصادی یا استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات مدرن، فدراسیون روسیه اتخاذ تدابیر متقارن و نامتقارن لازم برای سرکوب چنین اقدامات غیردوستانه و همچنین جلوگیری از تکرار آنها در آینده را قانونی میداند.
۲۷٫ به منظور تضمین ثبات استراتژیک، حذف پیش نیازهای آغاز جنگ جهانی و خطرات استفاده از سلاحهای هستهای و سایر انواع سلاحهای کشتار جمعی، و شکل دادن به یک معماری امنیتی بینالمللی تجدید شده، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر توجه داشته باشد:
۱) بازدارندگی استراتژیک، جلوگیری از تشدید روابط بین دولتی تا سطحی که بتواند درگیریهای نظامی را تحریک کند، از جمله با استفاده از سلاحهای هستهای و سایر انواع سلاحهای کشتار جمعی.
۲) تقویت و توسعه سیستم معاهدات بینالمللی در زمینههای ثبات استراتژیک، کنترل تسلیحات، جلوگیری از تکثیر سلاحهای کشتار جمعی، وسایل ارسال آنها و کالاها و فناوریهای مرتبط (همچنین با توجه به خطر افتادن چنین سلاحهایی به دست بازیگران غیردولتی).
۳) تقویت و توسعه بنیانهای (ترتیبات) سیاسی بینالمللی برای حفظ ثبات استراتژیک، رژیمهای کنترل تسلیحات و عدم اشاعه انواع سلاحهای کشتار جمعی و وسایل ارسال آن، با در نظر گرفتن فراگیری و انسجام اجباری همه انواع سلاحها و عوامل موثر بر ثبات استراتژیک؛
۴) جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی و جلوگیری از انتقال آن به محیطهای جدید، ایجاد شرایط برای کاهش تدریجی بیشتر پتانسیلهای هستهای با در نظر گرفتن همه عوامل مؤثر بر ثبات استراتژیک.
۵) افزایش قابلیت پیشبینی در روابط بینالملل، اجرا و در صورت لزوم بهبود اقدامات اعتمادساز در عرصههای نظامی و بینالمللی و جلوگیری از حوادث غیرعمدی مسلحانه.
۶) اجرای تضمینهای امنیتی در مورد کشورهای طرف معاهدات منطقهای در مورد مناطق عاری از سلاح هستهای؛
۷) کنترل تسلیحات متعارف ، مبارزه با حمل و نقل غیرقانونی سلاحهای سبک و کوچک؛
۸) تقویت ایمنی و امنیت هستهای در سطح جهانی و جلوگیری از اعمال تروریسم هستهای؛
۹) توسعه همکاری در زمینه استفاده صلحآمیز از انرژی اتمی برای رفع نیازهای همه کشورهای ذینفع در سوخت و انرژی با در نظر گرفتن حق هر دولت برای تعیین مستقل سیاست ملی خود در این زمینه؛
۱۰) تقویت نقش سازوکارهای چندجانبه کنترل صادرات در زمینههای تضمین امنیت بینالمللی و عدم اشاعه سلاحهای کشتار جمعی و وسایل حمل آن، مخالفت با تبدیل این سازوکارها به ابزار محدودیتهای یک جانبه که مانع اجرای مشروع مشارکت بینالمللی میشود.
۲۸. فدراسیون روسیه به منظور تقویت امنیت منطقهای، جلوگیری از جنگهای محلی و منطقهای و حل و فصل درگیریهای مسلحانه داخلی (عمدتاً در قلمرو کشورهای همسایه )، در نظر دارد به موارد زیر توجه داشته باشد:
۱) اتخاذ تدابیر سیاسی و دیپلماتیک برای جلوگیری از تهدیدهای نوظهور یا کاهش سطح تهدیدات علیه امنیت روسیه از سرزمینها و کشورهای همسایه؛
۲) حمایت از متحدان و شرکا در تضمین دفاع و امنیت، سرکوب تلاشهای مداخله خارجی در امور داخلی آنها؛
۳) توسعه همکاری نظامی، نظامی-سیاسی و نظامی-فنی با متحدان و شرکا؛
۴) کمک به ایجاد و بهبود مکانیسمهایی برای تضمین امنیت منطقهای و حل و فصل بحرانها در مناطق مهم برای منافع روسیه؛
۵) افزایش نقش روسیه در فعالیتهای حفظ صلح (از جمله در همکاری با سازمان ملل، سازمانهای بینالمللی منطقهای و طرفهای درگیر)، و تقویت پتانسیل حفظ صلح و ضد بحران سازمان ملل متحد و سازمان پیمان امنیت جمعی؛
۲۹٫ به منظور جلوگیری از افزایش تهدیدات بیولوژیکی و تضمین ایمنی بیولوژیکی، فدراسیون روسیه در نظر دارد اولویت را به موارد زیر بدهد:
۱) بررسی موارد ادعایی توسعه، استقرار و استفاده از سلاحهای بیولوژیکی و سمی، عمدتاً در قلمرو کشورهای همسایه؛
۲) جلوگیری از اقدامات تروریستی و (یا) خرابکاری با استفاده از عوامل بیماریزا خطرناک و کاهش عواقب این اقدامات و (یا) خرابکاریها؛
۳) افزایش همکاری با متحدان و شرکا در زمینه امنیت بیولوژیکی، در درجه اول با کشورهای عضو CSTO و CIS؛
۳۰٫ به منظور تضمین امنیت اطلاعات بینالمللی، مقابله با تهدیدات علیه آن و تقویت حاکمیت روسیه در فضای سایبری جهانی، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر توجه داشته باشد:
۱) تقویت و بهبود رژیم حقوقی بینالمللی برای پیشگیری و حل و فصل درگیریهای بیندولتی و تنظیم فعالیتها در فضای سایبری جهانی؛
۲) شکل دادن و بهبود چارچوب حقوقی بینالمللی برای مقابله با استفاده مجرمانه از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات؛
۳) تضمین عملکرد و توسعه ایمن و پایدار اینترنت بر اساس مشارکت عادلانه دولتها در مدیریت این شبکه و جلوگیری از کنترل خارجی بر بخشهای ملی آن؛
۴) اتخاذ تدابیر سیاسی، دیپلماتیک و غیره با هدف مقابله با سیاست دولتهای غیردوست برای تسلیحاتی کردن فضای سایبری جهانی، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای مداخله در امور داخلی کشورها برای اهداف نظامی و همچنین محدود کردن دسترسی سایر کشورها به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی پیشرفته و افزایش وابستگی تکنولوژیکی آنها.
۳۱٫ به منظور ریشه کن کردن تروریسم بینالمللی و حفاظت از دولت و شهروندان روسیه در برابر اقدامات تروریستی، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر توجه داشته باشد:
۱) افزایش کارایی و هماهنگی همکاریهای چند جانبه در زمینه ضد تروریستی، از جمله در چارچوب سازمان ملل؛
۲) تقویت نقش تعیین کننده دولتها و مقامات ذیصلاح آنها در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی؛
۳) اتخاذ تدابیر سیاسی، دیپلماتیک و سایر اقدامات با هدف مقابله با استفاده دولتها از سازمانهای تروریستی و افراطی (از جمله نئونازی) به عنوان ابزار سیاست خارجی و داخلی؛
۴) مبارزه با گسترش ایدئولوژی تروریستی و افراطی (از جمله نئونازیسم و ناسیونالیسم رادیکال) به ویژه در اینترنت؛
۵) شناسایی افراد و سازمانهای دخیل در فعالیتهای تروریستی و سرکوب کانالهای تامین مالی تروریسم؛
۶) شناسایی و حذف شکافهای مقررات حقوقی بینالمللی مربوط به همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم، به ویژه با در نظر گرفتن خطرات حملات تروریستی با استفاده از عوامل بیولوژیکی شیمیایی؛
۷) تقویت همکاری چند جانبه با متحدان و شرکا در زمینه مبارزه با تروریسم، ارائه کمک عملی به آنها در عملیات ضد تروریسم، از جمله برای حفاظت از مسیحیان در خاورمیانه.
۳۲٫ به منظور مبارزه با قاچاق غیرقانونی و مصرف مواد مخدر و روانگردان که تهدیدی جدی برای امنیت بینالمللی و ملی، سلامت شهروندان و مبانی اخلاقی و معنوی جامعه روسیه است، فدراسیون روسیه اولویت دادن به موارد زیر را در نظر دارد:
۱) تقویت همکاریهای بینالمللی به منظور جلوگیری از تضعیف یا تجدید نظر در رژیم فعلی کنترل جهانی مواد مخدر (از جمله قانونی کردن آن برای اهداف غیرپزشکی) و همچنین مقابله با سایر ابتکارات که ممکن است منجر به افزایش قاچاق مواد مخدر و غیرقانونی شود. مصرف؛
۲) کمک عملی به متحدان و شرکا در انجام فعالیتهای مبارزه با مواد مخدر.
۳۳٫ به منظور مبارزه با جنایات سازمان یافته فراملی و فساد که باعث تهدید فزاینده امنیت و توسعه پایدار روسیه، متحدان و شرکای آن میشود، فدراسیون روسیه تقویت همکاریهای بینالمللی با هدف از بین بردن پناهگاههای امن برای جنایتکاران و تقویت مکانیسمهای چند جانبه که با منافع ملی روسیه مطابقت دارد، را در نظر دارد.
۳۴٫ به منظور کاهش خطرات ناشی از بلایای طبیعی و انسانساز در قلمرو فدراسیون روسیه و افزایش استحکام کشورهای خارجی در برابر آنها، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) تقویت چارچوب سازمانی و قانونی و بهبود سازوکارهای تعامل دوجانبه و چند جانبه در حوزه حفاظت از جمعیت در برابر حوادث غیرمترقبه طبیعی و انسانساز، ایجاد ظرفیت برای هشدار و پیشبینی زودهنگام چنین شرایطی و غلبه بر پیامدهای آن.
۲) ارائه کمکهای عملی به کشورهای خارجی در زمینه حفاظت از شرایط اضطراری طبیعی و مصنوعی، از جمله استفاده از فناوریهای منحصر به فرد روسیه و تجربه در واکنش اضطراری.
۳۵٫ به منظور مبارزه با مهاجرت غیرقانونی و بهبود مقررات مهاجرتهای بینالمللی، فدراسیون روسیه در نظر دارد به تقویت تعامل در این زمینه با کشورهای عضو CIS که سیاست سازندهای را در قبال فدراسیون روسیه دنبال میکنند، اولویت دهد.
تضمین منافع فدراسیون روسیه در اقیانوسهای جهانی،
فضای بیرونی و فضای هوایی
۳۶٫ فدراسیون روسیه به منظور مطالعه، کاوش و استفاده از اقیانوسهای جهانی به منظور تضمین امنیت و توسعه روسیه، مقابله با اقدامات محدود کننده یکجانبه از طرف کشورهای غیردوست و انجمنهای آنها نسبت به فعالیتهای دریایی روسیه، اولویت دادن به موارد زیر را در نظر دارد:
۱) تضمین دسترسی ایمن رایگان و جامع روسیه به محیطهای حیاتی، ضروری و سایر محیطها، ارتباطات حمل و نقل و منابع اقیانوسهای جهانی.
۲) اکتشاف مسئولانه و کارآمد منابع بیولوژیکی، معدنی، انرژی و سایر منابع اقیانوسهای جهانی، توسعه سیستمهای خط لوله دریایی، انجام تحقیقات علمی، حفاظت و حفظ محیط زیست دریایی.
۳) تحکیم در مرزهای خارجی فلات قاره فدراسیون روسیه مطابق با قوانین بینالمللی و حمایت از حقوق حاکمیتی آن در فلات قاره.
۳۷٫ به منظور مطالعه صلح آمیز و استفاده از فضای ماورای جو، تحکیم موقعیتهای رهبری خود در بازارهای کالاها، آثار و خدمات فضایی، تقویت وضعیت خود به عنوان یکی از قدرتهای فضایی پیشرو، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) ترویج همکاریهای بینالمللی به منظور جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی در فضای ماورای جو، در درجه اول از طریق توسعه و انعقاد یک معاهده بینالمللی مربوطه، و به عنوان یک اقدام موقت، از طریق اتخاذ تعهد از همه دولتها مبنی بر اینکه اولین کشوری نباشند که در فضای ماورای جو از سلاح استفاده کنند؛
۲) تنوع جغرافیایی همکاریهای بینالمللی در حوزه فضای ماورای جو.
۳۸٫ به منظور استفاده از حریم هوایی بینالمللی به نفع امنیت و توسعه روسیه، مقابله با اقدامات محدودکننده یکجانبه از طرف کشورهای غیردوست و انجمنهای آنها در قبال هواپیماهای روسی، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) تضمین دسترسی ایمن روسیه به حریم هوایی بینالمللی (باز) با در نظر گرفتن اصل آزادی پروازها.
۲) تنوع جغرافیایی مسیرهای پرواز بینالمللی برای هواپیماهای روسی و توسعه همکاری در زمینه حمل و نقل هوایی، حفاظت و استفاده از حریم هوایی با کشورهایی که سیاست سازندهای را در قبال روسیه دنبال میکنند.
همکاری اقتصادی بینالمللی و حمایت از توسعه بینالمللی
۳۹٫ به منظور تضمین امنیت اقتصادی، حاکمیت اقتصادی، رشد اقتصادی پایدار، نوسازی ساختاری و فناوری، بهبود رقابت بینالمللی اقتصاد ملی، حفظ موقعیتهای پیشرو روسیه در اقتصاد جهانی، کاهش خطرات و تصرف فرصتهای ناشی از تغییرات عمیق در اقتصاد جهانی و روابط بینالملل و همچنین در ارتباط با اقدامات غیردوستانه دولتهای خارجی و انجمنهای آنها، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) تطبیق تجارت جهانی و نظامهای پولی و مالی با در نظر گرفتن واقعیتهای جهان چندقطبی و پیامدهای بحران جهانی شدن اقتصادی، در درجه اول با هدف محدود کردن امکان استفاده بیش از حد کشورهای غیردوست از انحصار یا تسلط خود. حضور در حوزههای خاصی از اقتصاد جهانی و افزایش مشارکت کشورهای در حال توسعه در مدیریت اقتصاد جهانی.
۲) کاهش وابستگی اقتصاد روسیه به اقدامات غیردوستانه کشورهای خارجی، عمدتاً از طریق ایجاد یک زیرساخت پرداخت بینالمللی غیرسیاسی، ایمن، مستقل از کشورهای غیردوست و گسترش استفاده از ارزهای ملی در پرداخت با متحدان و شرکا.
۳) تقویت حضور روسیه در بازارهای جهانی، افزایش صادرات غیرمواد خام و غیر نفتی، تنوع جغرافیایی روابط اقتصادی با جهت گیری مجدد آنها به سمت کشورهایی که سیاست سازنده و بی طرفی را در قبال فدراسیون روسیه دنبال میکنند و در عین حال حفظ باز بودن برای همکاری عملی با محافل تجاری کشورهای غیردوست.
۴) بهبود شرایط دسترسی روسیه به بازارهای جهانی، حفاظت از سازمانها، سرمایه گذاریها، کالاها و خدمات روسیه در خارج از کشور در برابر تبعیض، رقابت ناعادلانه، تلاشهای کشورهای خارجی برای تنظیم یکجانبه بازارهای جهانی که برای صادرات روسیه کلیدی هستند؛
۵) حفاظت از اقتصاد روسیه و روابط تجاری و اقتصادی بینالمللی در برابر اقدامات غیردوستانه دولتهای خارجی با اعمال اقدامات اقتصادی ویژه در پاسخ به این اقدامات.
۶) تسهیل جذب سرمایه گذاری خارجی به روسیه، دانش و فناوری پیشرفته و متخصصان با کیفیت بالا.
۷) تشویق فرآیندهای یکپارچگی اقتصادی منطقهای و بینمنطقهای که منافع روسیه را تامین میکند، در درجه اول در چارچوب اتحادیه دولتی، کشورهای مستقل مشترک المنافع، سازمان همکاری شانگهای، بریکس و همچنین با هدف شکل دادن به مشارکت بزرگ اوراسیا.
۸) استفاده از موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی و پتانسیل ترانزیت روسیه برای توسعه اقتصاد ملی، تقویت حمل و نقل و ارتباطات زیرساختی در اوراسیا.
۴۰٫ به منظور افزایش ثبات سیستم روابط بینالملل در برابر بحرانها، بهبود وضعیت اجتماعی، اقتصادی و نیز بشردوستانه در جهان، رفع پیامدهای درگیریهای نظامی، اجرای برنامه توسعه پایدار ۲۰۳۰، ترویج نگرش مثبت به روسیه در جهان، فدراسیون روسیه در نظر دارد توسعه بینالمللی را ارتقا دهد و در عین حال به توسعه اجتماعی و اقتصادی جمهوری آبخازیا، جمهوری اوستیای جنوبی، کشورهای عضو EAEU، کشورهای عضو CIS که از روابط خوب همسایگی با روسیه حمایت میکنند، و همچنین کشورهای در حال توسعه که سیاست سازندهای را در قبال فدراسیون روسیه دنبال میکنند، اولویت دهد..
حفاظت از محیط زیست و سلامت جهانی
۴۱. فدراسیون روسیه به منظور حفظ محیط زیست مطلوب ، بهبود کیفیت آن و سازگاری هوشمندانه روسیه با تغییرات اقلیمی به نفع نسلهای مدرن و آینده، موارد زیر را در نظر دارد:
۱) ترویج تلاشهای بینالمللی غیرسیاسی و علمی برای محدود کردن اثرات منفی بر محیطزیست (از جمله کاهش انتشار گازهای گلخانهای)، حفظ و تقویت قابلیتهای جاذب اکوسیستمها؛
۲) گسترش همکاری با متحدان و شرکا به نفع مقابله با سیاسی شدن فعالیت های زیست محیطی و آب و هوایی بینالمللی، در درجه اول اجرای آنها به منظور رقابت ناعادلانه، مداخله در امور داخلی کشورها و محدود کردن حاکمیت دولتها در رابطه با منابع طبیعی آنها؛
۳) حمایت از حق هر دولت برای انتخاب بهترین مکانیسمها و روشهای مناسب برای حفاظت از محیط زیست و سازگاری با تغییرات آب و هوایی.
۴) ترویج توسعه قوانین جهانی مشترک، قابل درک و منصفانه برای مقررات زیست محیطی و آب و هوا، با در نظر گرفتن موافقتنامه پاریس در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵، تصویب شده بر اساس کنوانسیون چارچوب سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب و هوا در ۹ مه ۱۹۹۲؛
۵) افزایش کارایی همکاریهای بینالمللی در زمینه توسعه و معرفی فن آوریهای روز که امکان حفظ محیط زیست مطلوب و بهبود کیفیت آن و همچنین سازگاری دولتها با تغییرات آب و هوایی را فراهم میکند.
۶) جلوگیری از آسیب فرامرزی به محیط زیست فدراسیون روسیه، در درجه اول ورود آلاینده ها (از جمله مواد رادیواکتیو)، قرنطینه، به ویژه آفات خطرناک و تهدیدکننده گیاهی، پاتوژنهای گیاهی، گیاهان علفهای هرز و میکروارگانیسمها به قلمرو آن.
۴۲٫ به منظور حفاظت از سلامت و تضمین رفاه اجتماعی مردم روسیه و سایر دولتها، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) افزایش کارایی همکاریهای بینالمللی در حوزه بهداشت و درمان و جلوگیری از سیاسی شدن آن از جمله در سازمانهای بینالمللی.
۲) تحکیم تلاشهای بینالمللی به منظور جلوگیری از گسترش بیماریهای عفونی خطرناک، پاسخ به موقع و کارآمد به شرایط اضطراری بهداشتی و اپیدمیولوژیک، مبارزه با بیماریهای مزمن غیر واگیر، غلبه بر پیامدهای اجتماعی و اقتصادی همه گیریها و اپیدمیها.
۳) افزایش کارایی تحقیقات علمی بینالمللی در مراقبتهای بهداشتی، عمدتاً با هدف توسعه و معرفی ابزارهای جدید پیشگیری، تشخیص و درمان بیماریها.
همکاری بینالمللی بشردوستانه
۴۳٫ به منظور تقویت نقش روسیه در فضای بشردوستانه جهانی، ایجاد نگرش مثبت از آن در خارج از کشور، تقویت جایگاه زبان روسی در جهان، مقابله با کمپین روسهراسی که توسط کشورهای غیردوست خارجی و انجمنهای آنها انجام میشود، و همچنین افزایش درک متقابل و تقویت اعتماد بین کشورها، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) افزایش آگاهی و محافظت در برابر تبعیض نسبت به دستاوردهای داخلی در خارج از کشور در حوزه فرهنگ، علوم و هنر و همچنین تقویت تصویر روسیه به عنوان یک کشور جذاب برای زندگی، کار، تحصیل و گردشگری؛
۲) ترویج زبان روسی و تقویت جایگاه آن به عنوان زبان ارتباطات بینالمللی، یکی از زبانهای رسمی سازمان ملل متحد و چندین سازمان بینالمللی دیگر. ترویج یادگیری و استفاده از آن در خارج از کشور (عمدتاً در کشورهای عضو CIS)؛ حفظ و تقویت نقش زبان روسی در ارتباطات بین قومی و بین دولتی، از جمله در سازمانهای بینالمللی؛ محافظت از زبان روسی در برابر تبعیض در خارج از کشور؛
۳) توسعه مکانیسمهای دیپلماسی عمومی با مشارکت نمایندگان و نهادهای جامعه مدنی که نگرش سازنده نسبت به روسیه دارند، و همچنین دانشمندان علوم سیاسی، نمایندگان جامعه متخصص و علمی، جوانان، داوطلبان، جستجوگران و سایر جنبشهای اجتماعی.
۴) ترویج توسعه روابط بینالمللی بین سازمانهای مذهبی متعلق به ادیان سنتی روسیه و حفاظت از کلیسای ارتدکس روسیه در برابر تبعیض در خارج از کشور، از جمله به نفع تضمین وحدت ارتدکس.
۵) کمک به ایجاد یک فضای بشردوستانه واحد فدراسیون روسیه و کشورهای عضو CIS، حفظ پیوندهای چند صد ساله تمدنی و معنوی بین مردم روسیه و مردمان این کشورها.
۶) تضمین دسترسی آزاد تضمین شده برای ورزشکاران و سازمانهای ورزشی روسیه به فعالیتهای ورزشی بینالمللی، تسهیل سیاست زدایی از آنها، بهبود کار سازمانهای بین دولتی و عمومی ورزشی بینالمللی و توسعه قالبهای جدید برای همکاریهای ورزشی بینالمللی با کشورهایی که سیاست سازندهای را در قبال روسیه دنبال میکنند.
۴۴٫ با هدف مقابله با جعل تاریخ، نفرتافزایی علیه روسیه، گسترش ایدئولوژی نئونازیسم، انحصارطلبی نژادی و ملی و ناسیونالیسم تهاجمی و تقویت مبانی اخلاقی، حقوقی و نهادی روابط بینالملل معاصر، در درجه اول در مورد نتایج شناخته شده جهانی جنگ جهانی دوم، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) انتشار اطلاعات دقیق در خارج از کشور در مورد نقش و جایگاه روسیه در تاریخ جهان و تشکیل نظم جهانی عادلانه، از جمله سهم تعیین کننده اتحاد جماهیر شوروی در پیروزی بر آلمان نازی و تأسیس سازمان ملل متحد، کمکهای گسترده آن در استعمارزدایی و تشکیل دولتهای مردمی آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین؛
۲) اتخاذ تدابیر لازم برای مقابله با تحریف اطلاعات در مورد رویدادهای مهم تاریخ جهان مربوط به منافع روسیه، از جمله نادیده گرفتن جنایات، احیای اعتبار و تجلیل از نازیهای آلمان، نظامیان ژاپنی و همدستان آنها هم در بسترهای بینالمللی مربوطه و هم در سطح روابط دوجانبه با شرکای خارجی؛
۳) اتخاذ اقدامات واکنشی علیه کشورهای خارجی و انجمنهای آنها، مقامات خارجی، سازمانها و شهروندانی که در ارتکاب اقدامات غیردوستانه علیه اماکن تاریخی و یادمانهای روسیه واقع در خارج از کشور دخیل هستند.
۴) ترویج همکاریهای سازنده بینالمللی برای حفظ میراث تاریخی و فرهنگی.
حفاظت از شهروندان و سازمانهای روسیه در برابر اقدامات خلاف قانون خارجی،
حمایت از هموطنان مقیم خارج از کشور،
همکاری بینالمللی در زمینه حقوق بشر
۴۵٫ به منظور حفاظت از حقوق، آزادی ها و منافع مشروع شهروندان روسیه (از جمله افراد زیر سن قانونی)، برای محافظت از سازمان های روسی در برابر تجاوزات غیرقانونی خارجی، و همچنین برای مقابله با کمپین روسهراسی که توسط کشورهای غیردوست به راه انداخته شده است، فدراسیون روسیه اولویتهای زیر را در نظر دارد:
۱) نظارت بر اقدامات غیر دوستانه علیه شهروندان و سازمانهای روسیه، مانند استفاده از اقدامات محدود کننده (تحریمها) با ماهیت سیاسی یا اقتصادی، پیگرد قانونی غیرموجه، ارتکاب جنایات، تبعیض، نفرتپراکنی.
۲) انجام اقدامات اجرایی و اقدامات ویژه اقتصادی علیه دولتهای خارجی و انجمنهای آنها، مقامات خارجی، سازمانها و شهروندانی که در ارتکاب اقدامات غیر دوستانه علیه شهروندان و سازمانهای روسیه و نقض حقوق و آزادیهای اساسی هموطنان مقیم خارج از کشور دخیل هستند.
۳) افزایش اثربخشی مکانیسمهای جهانی، منطقهای و دوجانبه برای حمایت بینالمللی از حقوق، آزادیها و منافع مشروع شهروندان روسیه و حمایت از سازمانهای روسی و همچنین توسعه مکانیسمهای جدید در این زمینه در صورت لزوم.
۴۶٫ به منظور توسعه روابط با هموطنان مقیم خارج از کشور و ارائه حمایت همه جانبه از آنها (با در نظر گرفتن سهم قابل توجه آنها در حفظ و اشاعه زبان روسی و فرهنگ روسی) در رابطه با تبعیض سیستماتیک آنها در تعدادی از دولتها، فدراسیون روسیه به عنوان هسته یک جامعه تمدنی جهان در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) ترویج اتحاد هموطنانی که در خارج از کشور زندگی میکنند و دارای نگرش سازنده نسبت به روسیه هستند و حمایت از آنها در حمایت از حقوق و منافع مشروع خود در کشورهای محل سکونت خود، در درجه اول در کشورهای غیردوست، برای حفظ فرهنگ، زبان و هویت روسی خود و ارزشهای معنوی و اخلاقی روسیه و پیوند با میهن تاریخی؛
۲) کمک به اسکان مجدد داوطلبانه در روسیه برای هموطنانی که نگرش سازنده نسبت به روسیه دارند، به ویژه کسانی که در کشورهای محل اقامت خود از تبعیض رنج میبرند.
۴۷٫ روسیه حقوق و آزادیهای بشر و مدنی را مطابق با اصول و قواعد عمومی شناخته شده حقوق بینالملل به رسمیت میشناسد و تضمین میکند و رد ریاکاری و اجرای صادقانه دولتها نسبت به تعهدات خود در این زمینه را شرط رشد مترقی و هماهنگ بشر میداند. فدراسیون روسیه با هدف ترویج احترام و رعایت حقوق و آزادیهای بشر در جهان، در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) حصول اطمینان از اینکه منافع روسیه و ویژگیهای ملی، اجتماعی، فرهنگی، معنوی، اخلاقی و تاریخی آن در هنگام تقویت مقررات حقوقی بینالمللی و مکانیسمهای بینالمللی در زمینه حقوق بشر در نظر گرفته میشود.
۲) نظارت و علنی کردن وضعیت واقعی رعایت حقوق و آزادیهای بشر در جهان، در درجه اول در کشورهایی که مدعی موقعیت انحصاری خود در مسائل حقوق بشری و تعیین استانداردهای بینالمللی در این زمینه هستند.
۳) ریشه کن کردن سیاست استانداردهای دوگانه در همکاریهای بینالمللی در زمینه حقوق بشر و دادن ویژگی غیرسیاسی، برابر و متقابل محترمانه به آن.
۴) مقابله با استفاده از موضوعات حقوق بشر به عنوان ابزاری برای فشار خارجی، مداخله در امور داخلی کشورها و تأثیر مخرب بر فعالیتهای سازمانهای بینالمللی.
۵) اقدام علیه دولتهای خارجی و انجمنهای آنها، مقامات، سازمانها و شهروندان خارجی که در نقض حقوق و آزادیهای اساسی بشر دخیل هستند.
پشتیبانی اطلاعاتی از سیاست خارجی فدراسیون روسیه
۴۸٫ با هدف ایجاد درک عینی از روسیه در خارج از کشور، تقویت موقعیت آن در فضای اطلاعاتی جهانی، مقابله با کمپین تبلیغاتی هماهنگ ضد روسی که به طور سیستماتیک توسط دولتهای غیردوست انجام میشود و شامل اطلاعات نادرست، افترا و نفرتپراکنی میشود و اطمینان از دسترسی آزاد مردم کشورهای خارجی به اطلاعات دقیق، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) در دسترس قرار دادن اطلاعات واقعی در مورد سیاستهای خارجی و داخلی فدراسیون روسیه، تاریخ و دستاوردهای آن در حوزههای مختلف زندگی، و سایر اطلاعات دقیق در مورد روسیه برای گستردهترین مخاطبان خارجی ممکن.
۲) تسهیل انتشار اطلاعات در خارج از کشور برای ارتقای صلح و تفاهم بینالمللی، توسعه و ایجاد روابط دوستانه بین دولتها، تقویت ارزشهای معنوی و اخلاقی سنتی به عنوان یک اصل وحدتبخش برای همه نوع بشر، و ارتقای نقش روسیه در فضای بشردوستانه جهانی؛
۳) تضمین حفاظت از تبعیض در خارج از کشور و کمک به تقویت موقعیت رسانههای اطلاعاتی و ارتباطی روسیه، از جمله پلت فرمهای اطلاعات دیجیتال داخلی، در فضای اطلاعاتی جهانی، و همچنین رسانه های گروهی هموطنان ساکن خارج از کشور که تمایل سازنده به روسیه دارند.؛
۴) بهبود ابزارها و روشهای پشتیبانی اطلاعاتی برای فعالیتهای سیاست خارجی فدراسیون روسیه، از جمله استفاده موثرتر از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات مدرن، از جمله شبکههای اجتماعی.
۵) بهبود مکانیسمها و هنجارهای بینالمللی تنظیم و حفاظت از رسانههای اطلاعاتی و ارتباطی، برای اطمینان از دسترسی آزاد به آنها و ایجاد و انتشار اطلاعات.
۶) ایجاد محیطی مناسب برای فعالیت رسانههای خارجی در روسیه بر اساس رفتار متقابل.
۷) تشکیل بیشتر فضای اطلاعاتی مشترک فدراسیون روسیه و کشورهای عضو CIS، افزایش همکاری در حوزه اطلاعات توسط کشورهایی که سیاست سازندهای را در قبال روسیه دنبال میکنند.
V. جهتگیریهای منطقهای سیاست خارجی
فدراسیون روسیه
کشورهای حوزه خارج نزدیک
۴۹٫ مهمترین چیز برای امنیت، ثبات، تمامیت ارضی و توسعه اجتماعی و اقتصادی روسیه، تقویت موقعیت آن به عنوان یکی از مراکز حاکمیتی تأثیرگذار توسعه و تمدن جهان، تضمین روابط بلندمدت خوب همسایگی و ترکیب نقاط قوت در زمینه های مختلف با کشورهای عضو CIS که با سنت های چند صد ساله دولتی مشترک، وابستگی متقابل عمیق در زمینه های مختلف، زبان مشترک و فرهنگ های نزدیک با روسیه مرتبط هستند، است. با هدف تبدیل بیشتر کشورهای حوزه خارج نزدیک به منطقه صلح، حسن همجواری ، توسعه پایدار و رفاه، فدراسیون روسیه در نظر دارد به موارد زیر اولویت دهد:
۱) پیشگیری و حل و فصل منازعات مسلحانه، بهبود روابط بین دولتی و تضمین ثبات در کشورهای خارج نزدیک، از جمله جلوگیری از تحریک ” انقلابهای رنگی ” و سایر تلاشها برای مداخله در امور داخلی متحدان و شرکای روسیه.
۲) اطمینان از حفاظت تضمین شده روسیه، متحدان و شرکای آن تحت هر سناریوی نظامی و سیاسی در جهان، تقویت نظام امنیت منطقهای بر اساس اصل تقسیم ناپذیری امنیت و نقش کلیدی روسیه در حفظ و تقویت امنیت منطقه، مکمل بودن اتحادیه دولتی، سازمان پیمان امنیت جمعی و دیگر فرمتهای تعامل بین روسیه و متحدان و شرکای آن در حوزه دفاعی و امنیتی؛
۳) مقابله با استقرار یا تقویت زیرساختهای نظامی کشورهای غیردوست و سایر تهدیدات امنیت روسیه در کشورهای خارج نزدیک.
۴) تعمیق فرآیندهای ادغام، که در خدمت منافع روسیه است، و همکاری استراتژیک با جمهوری بلاروس، تقویت سیستم همکاری جامع سودمند متقابل بر اساس پتانسیلهای ترکیبی CIS و EAEU، و همچنین توسعه فرمتهای چند جانبه اضافی، از جمله مکانیسم تعامل بین روسیه و کشورهای منطقه آسیای مرکزی؛
۵) ایجاد فضای یکپارچه اقتصادی و سیاسی در اوراسیا در دراز مدت.
۶) جلوگیری و مقابله با اقدامات غیردوستانه کشورهای خارجی و اتحادهای آنها، که فرآیندهای فروپاشی را در خارج از کشور تحریک میکند و برای اعمال حق حاکمیتی متحدان و شرکای روسیه برای تعمیق همکاری همه جانبه با روسیه مانع ایجاد میکند.
۷) استفاده از پتانسیل اقتصادی حسن همجواری، در درجه اول با کشورهای عضو EAEU و کشورهایی که علاقه مند به توسعه روابط اقتصادی با روسیه به منظور تشکیل یک خط ادغام گستردهتر در اوراسیا هستند.
۸) حمایت همه جانبه از جمهوری آبخازیا و جمهوری اوستیای جنوبی، ترویج انتخاب داوطلبانه مردم این کشورها بر اساس قوانین بینالمللی به نفع یکپارچگی عمیقتر با روسیه؛
۹) تقویت همکاریها در منطقه دریای خزر با این فرض که حل همه مسائل مربوط به این منطقه در صلاحیت انحصاری پنج کشور ساحلی خزر است.
قطب شمال
۵۰٫ روسیه به دنبال حفظ صلح و ثبات، افزایش پایداری زیست محیطی، کاهش تهدیدات علیه امنیت ملی در قطب شمال، ایجاد شرایط بینالمللی مطلوب برای توسعه اجتماعی و اقتصادی منطقه قطب شمال فدراسیون روسیه (از جمله حفاظت از زیستگاه اصلی و معیشت سنتی مردم بومی ساکن در آنجا)، و همچنین پیشبرد مسیر دریای شمال به عنوان یک کریدور حمل و نقل ملی رقابتی که استفاده بینالمللی آن را برای حمل و نقل بین اروپا و آسیا ممکن میکند، میباشد. در تعقیب این اهداف، فدراسیون روسیه بر روی موارد زیر تمرکز خواهد کرد:
۱) حل مسالمت آمیز مسایل بینالمللی مربوط به قطب شمال، بر اساس فرض مسئولیت ویژه کشورهای قطب شمال در قبال توسعه پایدار منطقه و کفایت کنوانسیون حقوق دریاها مورخ ۱۰ دسامبر ۱۹۸۲ سازمان ملل متحد در تنظیم روابط بین دولتی در اقیانوس منجمد شمالی (از جمله حفاظت از محیط زیست دریایی و تعیین محدوده مناطق دریایی)؛
۲) مقابله با سیاست کشورهای غیردوست با هدف نظامی کردن منطقه و محدود کردن توانایی روسیه برای اعمال حقوق حاکمیت خود در منطقه قطب شمال فدراسیون روسیه؛
۳) اطمینان از تغییر ناپذیری رژیم حقوقی بینالمللی آبهای دریایی داخلی فدراسیون روسیه که به طور تاریخی ایجاد شده است ؛
۴) ایجاد یک همکاری سودمند متقابل با کشورهای غیر قطبی که سیاست سازندهای را در قبال روسیه دنبال میکنند و علاقهمند به فعالیتهای بینالمللی در قطب شمال، از جمله توسعه زیرساختهای مسیر دریای شمالی هستند.
قاره اوراسیا
جمهوری خلق چین، جمهوری هند
۵۱٫ تعمیق همه جانبه روابط و تقویت هماهنگی با مراکز قدرت و توسعه جهانی با حاکمیت دوستانه، که در قاره اوراسیا واقع شدهاند و متعهد به رویکردهایی هستند که اصولاً با رویکردهای روسیه برای نظم جهانی آینده و راه حلهای آن برای مشکلات کلیدی سیاست جهانی منطبق است، برای دستیابی به اهداف استراتژیک و اهداف اصلی سیاست خارجی فدراسیون روسیه از اهمیت ویژهای برخوردار است.
۵۲٫ روسیه به دنبال تقویت بیشتر مشارکت همه جانبه و همکاری راهبردی با جمهوری خلق چین و تمرکز بر توسعه همکاری سودمند متقابل در همه زمینهها، ارائه کمکهای متقابل و افزایش هماهنگی در عرصه بینالمللی برای تضمین امنیت، ثبات و توسعه پایدار در سطح جهانی و منطقهای، چه در اوراسیا و چه در سایر نقاط جهان است.
۵۳٫ روسیه به ایجاد شراکت استراتژیک ممتاز با جمهوری هند با هدف افزایش و گسترش همکاری در همه زمینهها بر مبنای سود متقابل ادامه خواهد داد و تاکید ویژهای بر افزایش حجم تجارت دوجانبه، تقویت پیوندها در حوزه سرمایهگذاری و فناوری و اطمینان از مقاومت آنها در برابر اقدامات مخرب دولتهای غیردوست و متحدان آنها خواهد داشت.
۵۴٫ روسیه به دنبال تبدیل اوراسیا به فضای مشترک قارهای صلح، ثبات، اعتماد متقابل، توسعه و رفاه است. دستیابی به این هدف مستلزم موارد زیر است:
۱) تقویت همه جانبه پتانسیل و نقش سازمان همکاری شانگهای در تضمین امنیت در اوراسیا و ارتقای توسعه پایدار آن از طریق تقویت فعالیتهای سازمان در پرتو واقعیتهای ژئوپلیتیک کنونی.
۲) ایجاد خط مشی ادغام گسترده مشارکت بزرگ اوراسیا با ترکیب پتانسیل همه دولتها، سازمانهای منطقهای و انجمنهای اوراسیا، در چارچوب EAEU، سازمان همکاری شانگهای و انجمن کشورهای جنوب شرق آسیا (ASEAN) و همچنین پیوند طرحهای توسعه EAEU و ابتکار چین “یک کمربند یک جاده” با حفظ امکان مشارکت همه کشورهای ذینفع و انجمنهای چندجانبه قاره اوراسیا در این مشارکت و – در نتیجه – ایجاد شبکهای از سازمانهای شریک در اوراسیا.
۳) تقویت اتصال اقتصادی و حمل و نقل در اوراسیا، از جمله از طریق نوسازی و افزایش ظرفیت خط اصلی بایکال آمور و راه آهن ترانس سیبری، راهاندازی سریع کریدور حمل و نقل بینالمللی شمال – جنوب؛ بهبود زیرساختهای کریدور ترانزیت بینالمللی اروپای غربی – غرب چین، مناطق خزر و دریای سیاه و مسیر دریای شمال؛ ایجاد مناطق توسعه و کریدورهای اقتصادی در اوراسیا، از جمله کریدور اقتصادی چین – مغولستان – روسیه، و همچنین افزایش همکاری منطقهای در توسعه دیجیتال و ایجاد مشارکت انرژی.
۴) حل و فصل همه جانبه در افغانستان، کمک به ساختن آن به عنوان یک کشور مستقل، صلحآمیز و بیطرف با اقتصاد و نظام سیاسی باثبات که منافع تمام اقوام ساکن آنجا را تامین میکند و چشماندازی را برای ادغام افغانستان در فضای اوراسیا برای همکاری باز میکند.
منطقه آسیا و اقیانوسیه
۵۵٫ با توجه به پتانسیل چند وجهی رو به رشد پویا در منطقه آسیا و اقیانوسیه، فدراسیون روسیه بر روی موارد زیر تمرکز خواهد کرد:
۱) افزایش همکاریهای اقتصادی، امنیتی، بشردوستانه و غیره با کشورهای منطقه و کشورهای عضو آسه آن.
۲) ایجاد یک معماری جامع، باز، غیرقابل تقسیم، شفاف، چندجانبه و عادلانه از امنیت و همکاریهای متقابل سودمند در منطقه بر اساس رویکردهای جمعی و غیر متعهد و همچنین آزادسازی پتانسیل منطقه با هدف ایجاد یک مشارکت بزرگ اوراسیا؛
۳) ترویج گفتوگوهای غیرسیاسی سازنده و همکاریهای بیندولتی در زمینههای مختلف، از جمله با کمک فرصتهای ایجاد شده توسط مجمع همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه؛
۴) مقابله با تلاشها برای تضعیف سیستم منطقهای ائتلافهای چندجانبه امنیت و توسعه در چارچوب ASEAN، که بر اصول اجماع و برابری شرکتکنندگان آن استوار است.
۵) توسعه یک همکاری بینالمللی گسترده برای مقابله با سیاستهایی که با هدف ترسیم خطوط شکاف در منطقه انجام میشود.
جهان اسلام
۵۶٫ کشورهای عضو تمدن دوست اسلامی که چشمانداز زیادی برای تثبیت خود به عنوان مرکز مستقل توسعه جهانی در یک جهان چندمرکزی دارند، به طور فزایندهای مورد درخواست روسیه و شرکای قابل اعتمادی برای آن در تامین امنیت و ثبات و همچنین در حل مشکلات اقتصادی در سطح جهانی و منطقهای هستند. روسیه به دنبال تقویت همکاری همه جانبه سودمند متقابل با کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی با احترام به نظامهای اجتماعی و سیاسی و ارزشهای سنتی معنوی و اخلاقی آنهاست. در تعقیب این اهداف، فدراسیون روسیه بر روی موارد زیر تمرکز خواهد کرد:
۱) توسعه همکاریهای همه جانبه و قابل اعتماد با جمهوری اسلامی ایران، حمایت همه جانبه از جمهوری عربی سوریه و تعمیق مشارکت (پارتنرشیپ)های چند جانبه و دوجانبه با جمهوری ترکیه، پادشاهی عربستان سعودی، جمهوری عربی مصر و سایر کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی با توجه به میزان حاکمیت و سازنده بودن سیاست خود در قبال فدراسیون روسیه؛
۲) ایجاد یک معماری پایدار و جامع امنیت منطقهای و همکاری در خاورمیانه و شمال آفریقا، بر اساس ترکیب ظرفیتهای همه دولتها و اتحادهای بیندولتی مناطق از جمله اتحادیه کشورهای عربی و شورای همکاری خلیجفارس. روسیه در نظر دارد در راستای اجرای مفهوم امنیت جمعی روسیه برای منطقه خلیج فارس با تمامی کشورهای ذینفع و انجمنهای بین دولتی همکاری فعال داشته باشد و اجرای این ابتکار را گامی مهم در جهت عادیسازی پایدار و همه جانبه اوضاع در منطقه خاورمیانه میداند؛
۳) ترویج گفتگو و تفاهم بین ادیان و بین فرهنگی، تحکیم تلاشها برای حفاظت از ارزشهای معنوی و اخلاقی سنتی، و مبارزه با اسلام هراسی، از جمله از طریق سازمان همکاری اسلامی؛
۴) آشتی دادن اختلافات و عادی سازی روابط بین کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و نیز بین این کشورها و همسایگان آنها (عمدتاً جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی، جمهوری عربی سوریه و همسایگان آن، کشورهای عربی و دولت اسراییل)، از جمله در تلاشهایی که با هدف راه حلی جامع و پایدار برای مسئله فلسطین انجام میشود.
۵) کمک به حل و فصل و غلبه بر پیامدهای درگیریهای مسلحانه در خاورمیانه، شمال آفریقا، جنوب، آسیای جنوب شرقی و سایر مناطقی که کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در آن مستقر هستند.
۶) آزادسازی پتانسیل اقتصادی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی به منظور ایجاد مشارکت بزرگ اوراسیا.
آفریقا
۵۷٫ روسیه با کشورهای آفریقایی و در خواست آنها برای جهانی چندمرکزی عادلانهتر و از بین بردن نابرابری اجتماعی و اقتصادی که به دلیل سیاستهای پیچیده نو استعماری برخی از کشورهای توسعه یافته در قبال آفریقا در حال افزایش است، همبستگی میکند. فدراسیون روسیه در نظر دارد از توسعه آفریقا به عنوان یک مرکز متمایز و تأثیرگذار توسعه جهانی حمایت کند و اولویت را به موارد زیر بدهد:
۱) حمایت از حاکمیت و استقلال کشورهای آفریقایی علاقهمند، از جمله از طریق کمکهای امنیتی، از جمله امنیت غذایی و انرژی، و همچنین همکاری نظامی و نظامی-فنی.
۲) کمک به حل و فصل و غلبه بر پیامدهای درگیریهای مسلحانه در آفریقا، به ویژه درگیریهای بین قومی و قومی، حمایت از نقش رهبری کشورهای آفریقایی در این تلاشها، بر اساس اصل “مشکلات آفریقایی – راه حل آفریقایی”؛
۳) تقویت و تعمیق همکاری روسیه و آفریقا در زمینههای مختلف به صورت دوجانبه و چند جانبه، در درجه اول در چارچوب اتحادیه آفریقا و مجمع مشارکت روسیه و آفریقا.
۴) افزایش تجارت و سرمایهگذاری با دولتهای آفریقایی و ساختارهای همگرایی آفریقا (عمدتاً منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا، بانک صادرات و واردات آفریقا و سایر سازمانهای پیشرو زیر منطقهای)، از جمله از طریق EAEU.
۵) ترویج و توسعه پیوندها در حوزه بشردوستانه، از جمله همکاری علمی، آموزش پرسنل ملی، تقویت سیستمهای بهداشتی، ارائه کمکهای دیگر، ترویج گفتگوی بین فرهنگی، حفاظت از ارزشهای معنوی و اخلاقی سنتی و حق آزادی مذهب.
آمریکای لاتین و دریای کارائیب
۵۸٫ با در نظر گرفتن تقویت تدریجی حاکمیت و پتانسیل چندوجهی کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب، فدراسیون روسیه در نظر دارد روابط با آنها را بر مبنای عملگرایانه، غیر ایدئولوژیک و متقابلاً سودمند توسعه دهد و توجه به موارد زیر را در اولویت قرار دهد:
۱) حمایت از کشورهای علاقهمند آمریکای لاتین که تحت فشار ایالات متحده و متحدانش در تأمین حاکمیت و استقلال خود هستند، از جمله از طریق ارتقاء و گسترش همکاریهای امنیتی، نظامی و نظامی-فنی.
۲) تقویت دوستی، درک متقابل و تعمیق مشارکت چندجانبه سودمند متقابل با جمهوری فدرال برزیل، جمهوری کوبا، جمهوری نیکاراگوئه، جمهوری بولیواری ونزوئلا، توسعه روابط با سایر کشورهای آمریکای لاتین با در نظر گرفتن درجه استقلال و سازنده بودن سیاست آنها در قبال فدراسیون روسیه؛
۳) افزایش تجارت و سرمایهگذاری متقابل با کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب، از جمله از طریق همکاری با جامعه کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب، بازار مشترک جنوب، سیستم ادغام آمریکای مرکزی، اتحاد بولیواری برای مردمان قاره آمریکا، اتحاد اقیانوس آرام و جامعه کارائیب؛
۴) گسترش روابط فرهنگی، علمی، آموزشی، ورزشی، گردشگری و سایر روابط بشردوستانه با کشورهای منطقه.
منطقه اروپا
۵۹٫ بیشتر کشورهای اروپایی سیاست تهاجمی را در قبال روسیه دنبال میکنند که هدف آن ایجاد تهدید علیه امنیت و حاکمیت فدراسیون روسیه، کسب مزیتهای اقتصادی یکجانبه، تضعیف ثبات سیاسی داخلی و از بین بردن ارزشهای معنوی و اخلاقی سنتی روسیه و ایجاد موانع برای همکاری روسیه با متحدان و شرکای روسیه است. فدراسیون روسیه در نظر دارد با توجه به موارد زیر به طور مداوم از منافع ملی خود دفاع کند:
۱) کاهش و خنثی کردن تهدیدات علیه امنیت، تمامیت ارضی، حاکمیت، ارزشهای معنوی و اخلاقی سنتی و توسعه اجتماعی-اقتصادی روسیه، متحدان و شرکای آن، از سوی کشورهای غیردوست اروپایی، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، اتحادیه اروپا و شورای اروپا؛
۲) ایجاد شرایط برای پایان دادن به اقدامات غیردوستانه کشورهای اروپایی و انجمن های آنها، دور کردن کامل این دولتها و انجمنهای آنها از مسیر ضد روسی (از جمله دخالت در امور داخلی روسیه) و همچنین سوق دادن آنها به یک سیاست بلندمدت حسن همجواری و همکاری متقابل سودمند با روسیه؛
۳) شکل گیری یک مدل جدید همزیستی توسط کشورهای اروپایی برای تضمین توسعه امن، مستقل و مترقی روسیه، متحدان و شرکای آن، و صلح پایدار در بخش اروپایی اوراسیا، با در نظر گرفتن پتانسیل فرمتهای چند جانبه، از جمله سازمان امنیت و همکاری اروپا.
۶۰٫ پیش نیازهای عینی برای شکلگیری مدل جدید همزیستی با کشورهای اروپایی، نزدیکی جغرافیایی، روابط به لحاظ تاریخی عمیق فرهنگی، انسانی و اقتصادی مردم و دولتهای بخش اروپایی اوراسیا است. عامل اصلی پیچیدهتر عادیسازی روابط روسیه و کشورهای اروپایی، مسیر استراتژیک ایالات متحده و متحدان آنها برای ترسیم و تعمیق خطوط شکاف در منطقه اروپا به منظور تضعیف و تضعیف رقابتپذیری اقتصاد روسیه و کشورهای اروپایی و همچنین برای محدود کردن حاکمیت کشورهای اروپایی و تضمین سلطه جهانی ایالات متحده است.
۶۱٫ درک این موضوع از سوی کشورهای اروپایی که هیچ جایگزینی برای همزیستی مسالمت آمیز و همکاری برابر بر مبنای منافع متقابل با روسیه و همچنین افزایش سطح استقلال سیاست خارجی آنها و گذار به سیاست حسن همجواری با فدراسیون روسیه وجود ندارد، تأثیر مثبتی بر امنیت و رفاه منطقه اروپا خواهد داشت و به کشورهای اروپایی کمک میکند تا جایگاه مناسب خود را در مشارکت بزرگ اوراسیا و در جهان چند قطبی پیدا کنند.
ایالات متحده و سایر ایالتهای آنگلوساکسون
۶۲٫ مسیر روسیه به سمت آمریکا با در نظر گرفتن نقش این کشور به عنوان یکی از مراکز حاکمیتی تأثیرگذار توسعه جهانی و در عین حال الهامبخش، سازماندهنده و مجری اصلی سیاست تهاجمی ضد روسی، دارای ویژگی ترکیبی است. غرب جمعی، منبع خطرات عمده برای امنیت فدراسیون روسیه، صلح بینالمللی، توسعه متوازن، عادلانه و مترقی بشریت است.
۶۳٫ فدراسیون روسیه علاقه مند به حفظ برابری راهبردی، همزیستی مسالمت آمیز با ایالات متحده و ایجاد توازن منافع بین روسیه و ایالات متحده با در نظر گرفتن موقعیت آنها به عنوان قدرتهای هستهای بزرگ و دارای مسئولیت ویژه برای ثبات راهبردی و استراتژیک و امنیت بینالمللی به طور کلی است. چشم انداز شکل گیری چنین مدلی از روابط آمریکا و روسیه بستگی به میزان آمادگی ایالات متحده برای کنار گذاشتن سیاست سلطه طلبی خود و تجدید نظر در مسیر ضد روسی به نفع تعامل با روسیه بر اساس اصول برابری حاکمیتی، منافع متقابل و احترام به منافع یکدیگر دارد.
۶۴٫ فدراسیون روسیه در نظر دارد با سایر کشورهای آنگلوساکسون روابط خود را بسته به میزان تمایل آنها برای کنار گذاشتن مسیر غیردوستانه خود در قبال روسیه و احترام به منافع مشروع آن ایجاد کند.
جنوبگان
۶۵٫ روسیه علاقه مند به حفظ قطب جنوب به عنوان فضای غیرنظامی صلح، ثبات و همکاری، حفظ پایداری محیط زیست و گسترش حضور خود در منطقه است. برای این منظور، فدراسیون روسیه در نظر دارد توجه ویژهای به حفظ، اجرای مؤثر و توسعه تدریجی سیستم معاهده قطب جنوب در ۱ دسامبر ۱۹۵۹ داشته باشد.
VI. شکل گیری و اجرای سیاست خارجی
فدراسیون روسیه
۶۶٫ رئیس جمهور فدراسیون روسیه، طبق قانون اساسی فدراسیون روسیه و قوانین فدرال، خطوط اصلی سیاست خارجی را تعیین میکند، سیاست خارجی کشور را هدایت میکند و به عنوان رئیس دولت، نماینده فدراسیون روسیه در روابط بینالمللی این کشور است.
۶۷٫ شورای فدراسیونِ مجلس فدرال فدراسیون روسیه و دومای دولتی مجلس فدرال فدراسیون روسیه، در محدوده اختیارات خود، در زمینه حمایت قانونی از سیاست خارجی و تعهدات بینالمللی فدراسیون روسیه و همچنین کمک به انجام وظایف دیپلماسی پارلمانی فعالیت میکنند.
۶۸٫ دولت فدراسیون روسیه اقداماتی را برای اجرای سیاست خارجی و همکاری بینالمللی انجام میدهد.
۶۹٫ شورای دولتی فدراسیون روسیه در توسعه وظایف استراتژیک و اهداف سیاست خارجی شرکت میکند و به رئیس جمهور فدراسیون روسیه در تعیین جهتهای اصلی سیاست خارجی کمک میکند.
۷۰٫ شورای امنیت فدراسیون روسیه جهت گیریهای اصلی سیاست خارجی و نظامی را تعیین میکند، تهدیدات علیه امنیت ملی روسیه را پیش بینی، شناسایی، تجزیه و تحلیل و ارزیابی میکند، اقداماتی را برای خنثی کردن آنها ایجاد میکند، پیشنهادهایی را برای رئیس جمهور فدراسیون روسیه در مورد اتخاذ تدابیر ویژه اقتصادی با هدف تضمین امنیت ملی آماده میکند، مسائل همکاری بینالمللی مرتبط با حفظ امنیت را بررسی میکند، تلاشهای دستگاههای اجرایی فدرال و دستگاههای اجرایی نهادهای تشکیلدهنده فدراسیون روسیه را برای اجرای تصمیمهای اتخاذ شده توسط رئیسجمهور فدراسیون روسیه با هدف تضمین منافع ملی و امنیت ملی هماهنگ میکند، از حاکمیت فدراسیون روسیه، استقلال و تمامیت دولتی آن حفاظت میکند و از تهدیدهای خارجی برای امنیت ملی جلوگیری میکند.
۷۱٫ وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه استراتژی کلی سیاست خارجی فدراسیون روسیه را تدوین میکند و پیشنهادات مربوطه را به رئیس جمهور فدراسیون روسیه ارائه میدهد، دوره سیاست خارجی را اجرا میکند، فعالیتهای دستگاههای اجرایی فدرال را در حوزه روابط بینالملل و همکاریهای بینالمللی و همچنین روابط بینالمللی اعضای فدراسیون روسیه را هماهنگ میکند.
۷۲٫ آژانس فدرال امور کشورهای مستقل مشترکالمنافع، آژانس فدرال هموطنان مقیم خارج از کشور و آژانس فدرال همکاریهای بشردوستانه بینالمللی به وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه در تعقیب یک خط سیاست خارجی واحد از نظر هماهنگی و اجرای برنامههای همکاری بینالمللی بشردوستانه و همچنین در اجرای سیاستهای دولتی در زمینه کمکهای توسعه بینالمللی در سطح دوجانبه کمک میکنند.
۷۳٫ سایر نهادهای اجرایی فدرال فعالیتهای بینالمللی را مطابق با اختیارات خود، اصل یکپارچگی سیاست خارجی و با هماهنگی وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه انجام میدهند.
۷۴٫ نهادهای تشکیل دهنده فدراسیون روسیه با توجه به نقش مهم همکاریهای بین منطقهای و فرامرزی، مطابق با اختیارات خود و با هماهنگی وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه، در تماسهای اقتصادی بینالمللی و خارجی در توسعه روابط بین فدراسیون روسیه و کشورهای خارجی شرکت میکنند.
۷۵٫ هنگام تهیه و اجرای تصمیمات سیاست خارجی، دستگاههای اجرایی فدرال با اتاقهای مجلس فدرال فدراسیون روسیه، احزاب سیاسی روسیه، اتاق مدنی فدراسیون روسیه، سازمانهای غیرانتفاعی، جامعه کارشناسان و دانشگاهیان، انجمنهای بشردوستانه و فرهنگی، کلیسای ارتدکس روسیه و سایر انجمنهای مذهبی سنتی روسیه، محافل تجاری و رسانههای جمعی،به منظور مشارکت آنها در همکاریهای بینالمللی کمک میکنند. مشارکت گسترده نیروهای اجتماعی سازنده در فرآیند سیاست خارجی، اجماع ملی را در مورد سیاست خارجی ترویج میکند، به اجرای آن کمک میکند و نقش مهمی در حل مؤثرتر طیف وسیعی از موضوعات در دستور کار بینالمللی ایفا میکند.
۷۶٫ منابع برون بودجهای که به صورت داوطلبانه از طریق مشارکت عمومی-خصوصی جمع آوری میشود، میتواند برای تأمین مالی فعالیتهای سیاست خارجی استفاده شود.
ترجمه: موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)
پایان/
نظر شما