به گزارش تحریریه، «فرید ذکریا» در واشنگتن پست نوشت: «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا در سفر سال گذشته خود به عربستان سعودی با قاطعیت درباره سیاست آمریکا در خاورمیانه گفت: ما کنار نمی رویم که عرصه برای چین و روسیه یا ایران خالی شود.

اما توافق هفته گذشته ایران و عربستان با میانجیگری چین نشان داد که دقیقا این اتفاق افتاده است. برقراری مجدد روابط بین ایران و عربستان سعودی به خودی خود رویداد عجیبی نیست، آن ها هفت سال قبل روابط خود را قطع کرده بودند. اما خبر هفته گذشته نقص عمیقی را در سیاست خارجی آمریکا آشکار می کند، نقصی که در سال های اخیر رو به وخامت گذاشته است.

آمریکا پیش از انقلاب ایران، چندین دهه روابط خوبی با ایران و عربستان سعودی در مقایسه با روابط این دو کشور با هم داشت. اما در حال حاضر، واشنگتن انعطاف پذیری و نرمش لازمه این راهبرد را از دست داده است. سیاست خارجی امروز ما بیانیه های اخلاقی کلانی است که جهان را به سیاه و سفید، دوست و دشمن تقسیم می کند که این بیانیه ها و اظهارات با تحریم ها و قوانین مسیر را بسته و سیاست ها را حتی سخت تر می کنند. فضای سیاسی به قدری بسته می شود که حتی گفت و گو با «دشمن» مخاطره آمیز است.

در حال حاضر، کشورهای زیادی همچون روسیه، چین، ایران، کوبا، ونزوئلا، سوریه، میانمار، کره شمالی هستند که آمریکا یا هیچ رابطه ای با آنها ندارد یا روابط محدود و خصمانه دارد. می توان با هریک از این کشورها به شکل جداگانه ای یا جمعی مخالفت، و از این طریق سیاست خارجی متصلب ایجادکرد، سیاستی که در آن ما تمایلی به گفت و گو با کشورهای دیگر نداریم و قادر به نشان دادن انعطاف در رابطه با آنها نیستیم تنها به این امید که رژیم های این کشورها سرنگون شوند.

این انتقاد از دولت بایدن نیست، بلکه انتقاد از چندین دهه سیاست خارجی آمریکاست. وضعیت تک قطبی آمریکا نخبگان سیاست خارجی این کشور را فاسد کرده است. سیاست خارجی ما اغلب برمبنای مطالبه گری و تهدید و محکومیت است. اما تلاش اندکی برای درک طرف مقابل و مذاکره واقعی صورت گرفته است.

دولت اوباما سعی کرد مسیر دیگری را در پیش بگیرد. با ایران توافق هسته‌ای کرد که میانه ‌روهای درون رژیم را تقویت می‌کرد و می‌توانست به روابط کارآمدتری با آن کشور بیانجامد. از سوی دیگر با پیگیری مسائلی چون جاسوسی اقتصادی که تا حدودی هم موفق بود، چین را درگیر کرد. روندعادی سازی روابط با کوبا را از سر گرفت و حتی سعی کرد روابط کاری خود را با روسیه حفظ کند.

اما فضای سیاسی واشنگتن تا حد زیادی با این نوع دیپلماسی مخالف بود و به محض آن که دونالد ترامپ پا به کاخ سفید گذاشت، از توافق هسته ای با ایران خارج شد، تعرفه های کمرگی بر کالاهای چینی وضع و تحریم های اعمال شده علیه کوبا را تشدید کرد و تلاش کرد تا دولت ونزوئلا را سرنگون کند.

هیچ یک از این اقدامات موفقیت آمیز نبود، اما به قدری محکم و پابر جا هستند که تغییر آن ها بسیار دشوار است. بایدن در مبارزات انتخاباتی خود وعده خنثی سازی این سیاست ها را داد، اما به محض آن که به ریاست جمهوری رسید دید که انعطاف ناپذیری به لحاظ سیاسی راحت تر است.

تمام این ها نشان از اینرسی یک امپراطوری پیر دارد. امروزه سیاست خارجی ما در چمبره نخبگان جزیره ای است که لفاظی های آنها مصرف داخلی دارد و به نظر می رسد قادر به درک این مساله نیستند که جهان بیرون به سرعت در حال تغییر است.

منبع: سیاست خارجی آمریکا

پایان/