یکی از اهداف اعلام‌شدۀ این سفر، دستیابی به توافق بر سر راه‌اندازی توافقنامۀ تجارت آزاد اتحادیۀ اروپا با چهار کشور تشکیل دهندۀ مرکوسور—آرژانتین، برزیل، پاراگوئه و اروگوئه بود. تدوین متن چنین پیمانی دو دهه به طول انجامید. عدم انعطاف‌پذیری در رویکرد اروپایی‌ها به شکل‌گیری یک گزینۀ قابل قبول دوجانبه، بارها روند مذاکرات را در آستانۀ شکست قرار داد.

از مصاحبۀ قبل از پرواز شولتس به آمریکای جنوبی چنین استنباط می‌شود، که او قصد داشت آرژانتین، شیلی و برزیل را در رویارویی ناتو با روسیه شرکت دهد و آن‌ها را در ارائه کمک نظامی به اوکراین، یعنی به یکی از طرفین درگیری‌های مسلحانه تبدیل کند. واکنش همتایان صدراعظم در حد قابل پیش‌بینی منفی بود. آلبرتو فرناندز، رئیس‌جمهور آرژانتین گفت که کشورش مانند دیگر کشورهای آمریکای جنوبی «در حال بررسی موضوع ارسال سلاح» به اوکراین نیست. صحبت گابریل بوریچ، رئیس‌جمهور شیلی نیز به همین معنی بود.

شولتس در گفتگو با لولا، رئیس‌جمهور برزیل در زمینۀ تحولات پیرامون اوکراین به پیش‌بینی به‌شدت منفی نسبت به روسیه پای‌بند بود. صدراعظم گفت: «برزیل این فرصت را دارد که درست انتخاب کند و به پیروزی‌های آینده بپیوندد». این اولتیماتوم پوشیدۀ اتحادیه به مذاق سیاستمدار سرسختی مانند لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا خوش نیامد.

رهبر برزیل در کنفرانس مطبوعاتی پس از این دیدار با اشاره به لزوم بررسی همه‌جانبۀ علل رویارویی مسلحانه گفت: «به نظر من باید علت جنگ بین روسیه و اوکراین روشن شود. آیا به خاطر ناتو است یا به دلیل ادعاهای ارضی؟ اطلاعات کمی دراین‌باره در دنیا وجود دارد. چرا هیچ یک از طرفین تمایل کافی برای حل جنگ از طریق مذاکره نشان نمی‌دهند؟» رئیس‌جمهور برزیل با آگاهی کامل به دلایل روسیه برای آغاز عملیات نظامی ویژه و مقابلۀ آن با برنامه‌های ضدروسی سیاستمداران و ژنرال‌های کشورهای ناتو، گفت: «غرب قصد دارد مسکو را شکست دهد و تسلیم کند تا نتواند برنامۀ اقتدارگرایانه خود را بر جامعۀ جهانی تحمیل نماید».

هدف سیاست خارجی غرب دامن‌زدن بیشتر به درگیری در اوکراین و مشارکت‌دادن بازیگران جدید در آن است. به همین دلیل بود که لولا با چنین عصبانیت پنهان به مانورهای ناجوانمردانۀ تازه‌کار آلمانی در بازی بزرگ واکنش نشان داد.

دفاتر سازمان اطلاعاتی آلمان در کشورهای مخروط جنوبی اخیراً به سمت ایجاد شرایط مطلوب در محافل دولت‌های محلی برای اطمینان از تامین فلزات، در درجهٔ اول لیتیوم، روی آورده‌اند. رونق جهانی خودروهای الکتریکی با استفاده از باتری‌های یون-لیتیوم روندی است که صنعت خودروسازی آلمان برای حفظ رهبری در آن تلاش می‌کند.

ارزش استراتژیک ذخایر لیتیوم آمریکای جنوبی شدت رقابت را تعیین می‌کند. هفتاد درصد آن در بولیوی، شیلی و آرژانتین قرار دارد. صادرات «مثلث لیتیوم» از طریق بندر آنتوفاگاستا در شیلی انجام می‌شود. احتمالاً موضوع «لیتیوم» در گفتگوهای شولتس با گابریل بوریچ، رئیس‌جمهور شیلی، موضوع اصلی بوده است.

موضوع عملیات نظامی ویژه توسط هیئت آلمانی در همۀ سطوح مطرح شد. اما، غلبه بر «روحیات طرفدار روسیه» در آمریکای لاتین ممکن نشد. اطلاعات موجود درخصوص این موضوع را سازمان‌های چپ در این قاره فعالانه منتشر می‌کنند، کارهای توضیحی انجام می‌دهند، رسانه‌های چاپی، فرستنده‌های رادیویی، اینترنت، شبکه‌های اجتماعی تحت مدیریت خود را به این کار جلب می‌کنند.

این تصور که درگیری در اوکراین توسط ایالات متحده طراحی و تحریک شده است، بیش از پیش گسترش می‌یابد. نتیجه واضح است: به گفتۀ شولتس، نگرش «غیرانتقادی» رؤسای جمهور آمریکای جنوبی نسبت به درگیری اوکراین، بازتاب مستقیم روحیات غالب در جامعه است. بنابراین، مأموریت شولتس در کشورهایی که با شیوۀ عملیات «امپراتوری» ایالات متحده به‌خوبی آشنا هستند، آشکارا شکست خورد.

ترجمهٔ ا.م. شیری
بنیاد فرهنگ راهبردی

پایان/