به گزارش تحریریه، به نقل از بانک مرکزی، تحولات بخش واقعی اقتصاد ایران در سال 1400 بر اساس محاسبات بانک مرکزی به شرح زیر است.

اهم تحولات رشد اقتصادی

بر اساس محاسبات مقدماتی اداره حساب‌های اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (و به قیمت‌های ثابت سال 1395) در سه ماهه چهارم سال 1400 به رقم 3417.1 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سه ماهه چهارم سال 1399، رشد 5.7 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین رشد اقتصادی بدون نفت طی دوره مذکور معادل 6.3 درصد بود که حکایت از محوریت بخش‌های اقتصادی غیر نفتی در تحقق رشد اقتصادی سه ماهه چهارم سال 1400 دارد.

 به لحاظ وضعیت سرمایه‌گذاری نیز در سه ماهه چهارم سال 1400 "تشکیل سرمایه ثابت ناخالص" از نرخ‌رشد 14.4 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن برخوردار گردید که این میزان رشد حاصل عملکرد رشد مثبت تشکیل سرمایه در هر دو بخش "ماشین آلات" و "ساختمان" به ترتیب معادل 15.1 و 13.5 درصد می‌باشد.

در مجموع عملکرد تولید ناخالص داخلی کشور در سال 1400 "با احتساب نفت" و "بدون احتساب نفت" به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب به 14571.4 و 13415.1 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سال قبل از آن به ترتیب با افزایش 4.4 و 3.9 درصدی همراه بوده است. تحقق رشد اقتصادی 4.4 درصدی در سال 1400 در امتداد رشد اقتصادی 4.1 درصدی سال‌1399، حکایت از روند رو به بهبود فعالیت‌های اقتصادی در کشور به رغم تداوم تحریم‌های اقتصادی دارد.

مولفه‌های رشد اقتصادی در سه ماهه چهارم سال 1400

بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی نشان می‌دهد، رشد عملکرد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه چهارم سال 1400 حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده گروه‌های "خدمات"، "صنایع و معادن" و "نفت و گاز" به ترتیب معادل 7.0، 5.0 و 0.2 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن می‌باشد. با این حال، گروه‌"کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری" طی همین مدت با کاهش عملکردی معادل 3.4 درصد مواجه بوده است.

رشد قابل ملاحظه 7.0 درصدی گروه خدمات در سه ماهه چهارم سال 1400 عمدتاً در نتیجه بهبود عملکرد ارزش افزوده بخش‌های "اداره عمومی، دفاع و تامین اجتماعی"،"آموزش"، "عمده فروشی، خرده فروشی و تعمیر وسایل نقلیه موتوری"، "بهداشت و مددکاری اجتماعی" و "فعالیت‌های مالی و بیمه" به ترتیب با سهم 1.0،  0.8، 0.6، 0.5 و 0.4 واحد درصد از رشد 5.7 درصدی تولید ناخالص داخلی بوده است. در گروه صنایع و معادن نیز ارزش افزوده تمامی بخش‌های پنجگانه این گروه شامل "ساختمان"، "صنعت"، "آبرسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه" و "تامین برق، گاز، بخار و تهویه هوا" و "استخراج معدن" در سه ماهه چهارم سال 1400 به ترتیب با افزایش عملکرد 11.9، 4.1، 3.7، 1.6 و 1.5 درصدی نسبت به سه ماهه چهارم سال 1399 همراه بودند.

برآورد حاصل از تولید ناخالص داخلی برحسب اقلام هزینه نهایی در سه ماهه چهارم سال 1400 نشان می‌دهد، "هزینه‌های مصرف نهایی بخش خصوصی"، "هزینه‌های مصرف نهایی بخش دولتی" و "تشکیل سرمایه ثابت ناخالص" به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب از نرخ‌های رشد 7.2، 16.3 و 14.4 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن برخوردار بوده‌اند. در این دوره رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به تفکیک "ماشین آلات" و "ساختمان" به ترتیب معادل 15.1 و 13.5 درصد بوده است.

مولفه‌های رشد اقتصادی در سال 1400

بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی در سال 1400 نشان می‌دهد، رشد ارزش افزوده گروه‌های "خدمات"، "نفت و گاز"، "صنایع و معادن" و "کشاورزی" در این سال به ترتیب معادل 6.5، 10.1، 1.1و 2.6‏‏‏‏- درصد بود که به ترتیب از سهمی معادل 3.6، 0.8، 0.3، و 0.3‏‏‏‏- واحد درصد در رشد اقتصادی سال 1400 برخوردار بوده‌اند. رشد 6.5 درصدی ارزش افزوده گروه "خدمات" در سال 1400 عمدتاً متاثر از تحولات بخش‌های "اداره عمومی، دفاع و تامین اجتماعی"،"حمل و نقل و انبارداری"، "اطلاعات و ارتباطات"، "بهداشت و مددکاری اجتماعی"، "آموزش" و "عمده فروشی، خرده فروشی و تعمیر وسایل نقلیه موتوری" به ترتیب با سهم 0.8، 0.6، 0.5، 0.5، 0.4 و 0.4 واحد درصد از رشد تولید ناخالص داخلی بوده است. همچنین در این سال بخش‌های خدماتی از جمله "فعالیت‌های مربوط به تامین جا و غذا"، "فعالیت‌های حرفه‌ای، علمی و فنی" و "هنر، سرگرمی، تفریح، ورزش و سایر فعالیت‌های خدماتی" از بهبود قابل ملاحظه عملکرد ارزش افزوده به ترتیب معادل 28.2، 15.8و 14.6 درصد نسبت به سال قبل از آن برخوردار بودند که نشان می‌دهد با اقدامات مناسب انجام شده در زمینه پوشش گسترده واکسیناسیون عمومی و نیز ابتکارات بخش خصوصی در به‌کارگیری ظرفیت‌های اینترنتی، تبعات منفی بحران کرونا بر حوزه فعالیت‌های بخش خدمات تا حد زیادی مرتفع گردیده است. افزایش قابل ملاحظه ارزش افزوده گروه نفت نیز در سال 1400 عمدتاً ناشی از افزایش تولید و صادرات نفت خام، گاز طبیعی و میعانات گازی نسبت به سال قبل از آن می‌باشد.

در سال مورد گزارش ارزش افزوده بخش "صنعت" به قیمت‌های ثابت سال 1395 از افزایش 3.3 درصدی نسبت به سال 1399 برخوردار بود؛ به طور مشخص در این بخش رشد شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی 100 نفر کارکن و بیشتر ‏‏‏‏- با اختصاص سهم حدود 70 درصد از ارزش افزوده بخش صنعت‏‏‏‏- نسبت به سال 1399 معادل 3.1 درصد بود. بررسی عملکرد رشد شاخص مزبور به تفکیک رشته فعالیت‌های صنعتی (بر حسب کدهای ISIC دو رقمی) نشان می‌دهد که در سال 1400 از مجموع 24 گروه اصلی، 20 گروه (با ضریب اهمیت 87.6 در‏صدی از شاخص کل) از رشد مثبت تولید برخوردار بوده‌اند؛ از جمله صنایعی که بیشترین سهم را در رشد محقق شده این سال داشته‌اند می‌توان به "صنایع تولید داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی"، "صـنایع ‌تولید ماشین‌آلات‌مولد و انتقال ‌نیروی برق و دستگاه‌های برقی" و "صـنایع‌تولید مواد غذایی" اشاره نمود؛ در مقابل رشد شاخص تولید 4 گروه صنعتی نسبت به سال قبل از آن منفی بوده است.

برآورد حاصل از تولید ناخالص داخلی برحسب اقلام هزینه نهایی در سال 1400 نشان می‌دهد، "هزینه‌های مصرف نهایی بخش خصوصی" و "هزینه‌های مصرف نهایی بخش دولتی" به قیمت‌های ثابت سال 1395 به ترتیب از نرخ‌های رشد 3.9 و 8.3 درصدی نسبت به سال قبل از آن برخوردار بوده‌اند. در این سال عملکرد "تشکیل سرمایه ثابت ناخالص" نسبت به سال 1399 بدون تغییر بوده است. این امر حاصل رشد عملکرد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش"ماشین آلات" و "ساختمان" به ترتیب معادل 12.5 و 7.1‏‏- درصد بوده است. لازم به ذکر است که رشد عملکرد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش"ماشین آلات" در تمامی فصول سال 1400 مثبت بوده و به ترتیب معادل 23.9، 2.9، 11.6 و 15.1 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن محقق گردیده است.

پایان/