به گزارش تحریریه، درگیری همواره یکی از عوامل اصلی ناامنی غذایی در سراسر جهان بوده است. تحلیلگران اعتقاد دارند حمله روسیه به اوکراین می تواند به ایجاد اختلال در زنجیره تامین کنونی غذا و افزایش نفوذ مسکو و چین در بازارهای جهانی و منجر به یک بحران غذایی بزرگ شود.

تارنمای شبکه «تی.آر.تی» نوشت با ادامه عملیات نظامی روسیه در اوکراین، نگرانی ها از تأثیر تنش ها بر زنجیره تامین کشاورزی تشدید شده است. روسیه و اوکراین در میان پنج صادرکننده بین المللی برتر غلات و دانه های روغنی مهم مانند گندم، آفتابگردان و ذرت قرار دارند.

بر اساس گزارش وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) اوکراین ۱۶ درصد از صادرات جهانی ذرت و ۱۲ درصد از صادرات گندم را به خود اختصاص داده است. این کشور همچنین به‌عنوان تامین‌کننده اصلی ذرت برای اروپا و چین بوده و در سال ۲۰۲۱ رکورد تاریخی تولید ۴۲ میلیون تن تولید کرد.

بر اساس گزارش موسسه بین المللی تحقیقات سیاست غذایی (IFPRI) اوکراین همچنین ۵۰ درصد روغن تخمه آفتابگردان جهان را تولید و در کنار روسیه، بیش از ۵۰ درصد نیاز غلات شمال آفریقا و خاورمیانه را تامین می کند.

اکنون مناطقی وسیع و بسیاری از مزارعی تولید محصولات غذایی در اوکراین در مرز روسیه و بلاروس قرار دارند و درگیری‌ها در آنجا متمرکز است. علاوه بر این بحران اوکراین موجب بسته شدن بنادر کی‌یف شده و کشتیرانی در دریای آزوف و دریای سیاه که از مهم‌ترین مناطق تجاری جهان هستند، مختل شده است.

در این شرایط اگر روسیه کنترل کامل اوکراین را در دست بگیرد، بخش بزرگ تری از زنجیره تامین جهانی غذا را در کنترل خود در می آورد. 

پژوهش ها نشان می دهند عملیات‌های نظامی روسیه می‌تواند پیامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدتی داشته باشد و بر تولید محصولات کشاورزی در داخل و خارج از اوکراین تاثیر دارد. بسیاری از کشورهای آسیب پذیر که به شدت به اوکراین برای تامین مواد غذایی خود محتاج هستند در معرض خطر فوری قرار دارند.

بر اساس گزارش فایننشال تایمز ، اوکراین ۵۰ درصد از گندم مصرفی برای لبنان، ۴۳ درصد نیاز لیبی، ۲۲ درصد یمن و ۲۱ درصد بنگلادش را تامین می کند. همچنین اوکراین و روسیه بر روی هم ۸۶ درصد از واردات گندم مصر در سال ۲۰۲۰ و ۷۵ درصد از گندم ترکیه را تامین کردند.

برنامه جهانی غذا (WFP) هم نسبت به این درگیری ابراز نگرانی کرده و گفته است که آماده استقرار  نیروهایش در حمایت از جمعیت های آسیب دیده است. «مارگوت ون درولدن» مدیر امور اضطراری WFP گفت: ۲۸۳ میلیون نفر اکنون در ۸۱ کشور به شدت در معرض ناامنی غذایی قرار دارند، ۴۵ میلیون نفر نیز در آستانه قحطی هستند و جهان نمی تواند درگیری بیشتر را تحمل کند. 

اگر جنگ ادامه داشته باشد، صادرات در طول فصل برداشت در اوکراین که چند ماه دیگر فرا می رسد متوقف می شود، و سپس هرج و مرج در سراسر جهان طنین انداز خواهد شد.

«مایکل لی» کشاورز مستقل به TRT World گفت که زمان برای ارزیابی پیامد بلندمدت بحران زود است اما این درگیری ها در اوکراین خطری جدی را برای قیمت‌ های جهانی غذا و محصولات کشاورزی به همراه دارد زیرا  هر دو کشور اوکراین و روسیه بر تجارت غلات تسلط دارند.

علاوه بر این درگیری ها بر صادرات کود هم تاثیر می گذارد و به دلیل تحریم ها چرخه تولید محصولات کشاورزی معیوب می شود. علت آن است که روسیه درکنار بلاروس تولیدکننده مهم کود به شمار می روند و وقتی تحریم‌ها عرضه کود را محدود ‌کند، قیمت‌ها افزایش می‌یابد، میزان تقاضا و عملکرد کشاورزان کاهش می‌یابد و در نهایت قیمت غلات افزایشی فراتر از تصور را خواهد داشت.

پایان/