به گزارش تحریریه، دفاع محمد حسین ادیب اقتصاددان معروف از دولت رئیسی در برابر حمله عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی و مدیر بسیار ارشد دولت حسن روحانی مورد توجه رسانه ها و طرفداران دولت سیزدهم قرار گرفت که انتظار داشتند تیم اقتصاد دولت قوی عمل کند. 

حیرت آور اینکه نه سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد، نه محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور و نه علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی کوچکترین اشاره ای به سخنان همتی که دولت و مشخصا بانک مرکزی را به گسترش خلق پول متهم کرده بود، نکردند و این نگرانی وجود دارد که تیم اقتصادی دولت فاقد دانش اقتصادی کافی برای دفاع از عملکرد دولت و حداقل تبیین واقعیات موجود و بدیهی است. 

در چنین شرایطی، محمدحسین ادیب اقتصاددان مستقل وارد موضوع شد و بدون دفاع و حمله به دولت خاصی از حیثیت حرفه ای و علمی "اقتصاد" دفاع کرد که نشان می دهد اقتصاددانان غیرحزبی نقش بیشتری باید مباحثات عمومی داشته باشند. 

بانک های خصوصی از منابع بانک مرکزی 80 هزار میلیارد تومان نسبت به 1 خرداد سال جاری برداشت کرده و به جای بازپرداخت بدهی های قبلی خود، وام جدید پرداخت کرده و 60 درصد اضافه بر سال گذشته وام پرداخت کرده اند. این وام ها که طبیعتا به بخش واقعی اقتصاد و مردم نبوده و به زیرمجموعه های همین بانک ها پرداخت شده تا با آنها در بازار خرید دارایی های موجود(سفته بازی) شرکت کنند، خارج از حیطه واسطه گری مالی بانک ها است و آنها را مجددا به سمت منابع بانک مرکزی سوق می دهد تا ناترازی ایجاد شده را بپوشانند که معنای ساده آن خلق مضاعف پول در سال آینده است. آیا صالح آبادی و خاندوزی که اصلا متوجه نشده اند در 7 ماه اخیر چه اتفاقاتی در بازار پول روی داده، می توانند در برابر فشار بانک های قدرتمند به سیاست برای اضافه برداشت های آینده ایستادگی کنند؟

در سالهای اخیر یکی از سرگرمی های مردم تماشای محاکمه فعالان اقتصادی بوده است که از قضا به دو گروه تعلق دارند. یک؛ سلاطین سکه و دلار و ... که دلالان سبزه میدان و فردوسی هستند و بزرگ آنها در سال 500 میلیارد تومان گردش مالی(و نه سود) داشته است. یعنی شخصی توانسته با 1 به 9 هزار پول موجود در کشور، در نظام اقتصادی اخلال ایجاد کند و جالب اینکه از زمان محاکمه سلطان محترم سکه! قیمت سکه طلا 2 برابر شده است. 

گروه دوم؛ فعالان بخش واقعی اقتصاد و صنعتگران کشور هستند که جای مشخص، حسابهای مالی مشخص، نیروی کار مشخص و کارگران بیمه شده مشخص دارند. این گروه دسترسی به منابع بانکی ندارند و در صورت دسترسی باید با سود 30 درصد اخذ وام کنند و هرآنچه دارند و ندارند را باید وثیقه بگذارند. 

و اما بانک ها( عمدتا بانک های خصوصی) که روزی 3 هزار میلیارد تومان خلق پول می کنند؛ 6 برابر گردش مالی یک سال سلطان سکه؛ نباید بازخواست شوند؟ آیا نباید انتظار داشت که حداقل یک بار مانند آنچه در آمریکا بارها اتفاق افتاده و بانک های قدرتمندی مانند لمن برادرز ورشکست و نابود شده اند، شاهد محاکمه یک بانک در کشور باشیم؟

وقتی تیم اقتصادی دولت سیزدهم از توضیح اینکه درآمد ارزی کشور از محل فروش بیشتر نفت و افزایش قیمت نفت منتفع شده و به تسویه اوراق گذشته مشغول است، عاجز بوده و نمی تواند مانده ریپو را برای مردم توضیح داده و فریبکاری رئیس پیشین را در بازی با آمار و ارقام علنی کند، چگونه می تواند اقتصاد زمینگیر کشور را نجات دهد؟ بی خود نیست که ادیب می نویسد بانک های کشور "مدیریت پذیر" نیستند!

علیرغم تقریبا 10 برابر شدن عایدات ارزی کشور از سال گذشته تاکنون شاهد کوچکترین نشانه مثبتی در بازار و بخش واقعی اقتصاد نیستیم که نشانی روشن بر این حقیقت است که تیم اقتصادی دولت هم از جهت کیفیت مدیریت و هم از جهت استقلال و پیگیری منافع ملی، کیفیت لازم را ندارد و باید به سرعت مورد بازنگری قرار گیرد. 

پایان/