به گزارش تحریریه، در حالی طی روزهای اخیر مجددا شاهد ازسرگیری مذاکرات هسته ای در وین هستیم که گویی حواشی و جوسازی های پیرامون آن اهمیتی فراتر از متن گفت وگوها یافته است.

یکی از این جوسازی ها به اتهامات غربی ها علیه مواضع هیات دیپلماتیک ایرانی مربوط می شود که مدعی عقب نشینی تیم رئیسی از مطالبات خود شده اند. بر این اساس، در میانه مذاکرات جاری وین، یک منبع اروپایی به «رویترز» گفته هیات ایران پذیرفته است که مذاکرات بر اساس محتوای متن‌هایی که تا خردادماه امسال مورد توافق گرفته بود، ادامه پیدا کند.

شبکه رسانه ای خارجی بلافاصله این اظهارات را در حکم شکست و عقب نشینی ایران تفسیر کردند؛ موضوعی که با واکنش دیپلمات های ایران مواجه شد و «علی باقری کنی» مذاکره‌کننده ارشد کشورمان روز جمعه ۱۹ آذر گفت که موضع ایران نسبت به هفته قبل تغییر نکرده است.

همچنین یک منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران ضمن رد گزارش رویترز، تاکید کرد: «ایران در گفت‌وگوهای دو جانبه با چین اعلام کرده که متن شش دور قبلی مذاکرات وین قابل احترام است اما چون بر سر آن توافق نشده، قابل مذاکره خواهد بود. بر همین اساس بندهایی از متن که مغایر با توافق ۲۰۱۵ است و یا تامین کننده آن نیست، باید تغییر کند.»

دیپلمات های ایرانی و اروپایی اطلاعات متفاوتی در ارتباط با متون پیشنهادی تهران در مذاکرات احیای برجام داده‌اند. حال این پرسش به ذهن می رسد که محتوای دو پیش‌نویس و پیش نویس سومی که قرار است از سوی تهران ارائه شود، چیست؟

تیم هسته ای در دولت رئیسی هفته گذشته در قالب دور هفتم مذاکرات اقدام به ارائه دو پیش‌نویس به طرف های مقابل کرد. 

جزئیات متن‌های پیشنهادی ایران به طور رسمی تا کنون منتشر نشده ولی مطابق گزارش‌ها، تهران خواهان لغو تمامی تحریم‌های آمریکاست؛ موضوعی که در سند پیش نویس نخست ایران آورده شده است و از نگاه طرف مقابل، تهران قصد ازسرگیری مذاکرات از نقطه خروج ترامپ از توافق را دارد نه از زمان پایان دور ششم یعنی 30 خردادماه امسال.

پیش نویس دوم تیم هسته ای کشورمان به موضوع «بازگشت ایران به تعهدات برجامی» ارتباط می یابد که هیات غربی معتقد است این سند تفاوت زیادی با آنچه تا خردادماه در دولت روحانی حاصل شد، دارد.

تیم هسته ای ایران همچنین تاکید کرده در صورت موافقت طرف‌های مقابل با این دو بسته ابتکاری، پیشنهاد سوم و تکمیل کننده‌ای نیز ارائه خواهد شد؛ سندی که از نگاه ناظران در آن به مسائلی چون «راستی‌آزمایی لغو تحریم‌ها»، «جبران خسارت» و «تضمین آمریکا برای عدم خروج مجدد از برجام» پرداخته شده است.

این بسته پیشنهادی را اگر چه ایران «ابتکاری» و «خلاقانه» نامید اما بلافاصله از سوی طرف‌های غربی «غیرقابل قبول» و «زیاده‌روی» خوانده شد. از نگاه ناظران نیز بسیاری از موارد ذکر شده در واقعیت، قابلیت تحقق و اجرایی شدن ندارد.

موضوع اختلافی دیگر به برداشت هر یک از طرف های مذاکره از «عدم جدیت» و «نبود اراده لازم» در طرف مقابل ارتباط می یابد. ایران از یک سو، آمریکا و تروئیکای اروپا نیز از سوی دیگر همواره یکدیگر را به وقت کشی و بی ارادگی متهم می کنند.

به تازگی باقری به خبرگزاری «رویترز» گفته که در جدی بودن ایران در مذاکرات وین نباید تردید کرد و افزوده است: «ببینید چه کسی جلسات را لغو کرده و حضور ندارد.» از نگاه کارشناسان، اشاره باقری به «رابرت مالی» فرستاده ویژه واشنگتن در امور ایران، است که قرار بود در صدر هیاتی برای حضور در مذاکرات احیای برجام، به وین سفر کند اما گفته شده که مالی و هیات همراه روز شنبه به مذاکرات می‌پیوندند.

تردید ایران در جدیت غرب نسبت به احیای توافق و لغو تحریم ها را می توان از صحبت های روز شنبه ۲۰ آذر ابراهیم رئیسی دریافت. وی در گردهمایی‌ سفرا و روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی در کشورهای همسایه‌ گفت: اگرچه دولت اقدام جدی برای رفع تحریم‌ها را در دستور کار قرار داده اما تمام تصمیمات در حوزه فروش نفت و منابع مالی بر این اساس خواهد بود که اگر تحریم‌ها ادامه یافت چگونه بتوان کشور را مدیریت کرد.

هزینه جوسازی غربی ها برای آینده مذاکرات 

تبلیغات منفی و جوسازی رسانه ای علیه ایران آن هم در برهه ای که مذاکرات پس از 6 ماه توقف، مجددا ازسرگرفته شده به نفع هیچ کدام از طرف ها نیست. این یک اصل ابتدایی در هر مذاکره ای است که هر کدام از طرف ها با دستان پُر و مطالبات حداکثری پشت میز ظاهر می شوند تا بتوانند در جریان گفت وگوها به حداقلیات دست یابند. بنابراین منطق مذاکره حکم می کند تهران پس از تحمل سال ها تحریم ذیل کارزار «فشار حداکثری» اینک با تکیه بر غنی سازی 20 و 60 درصدی، راه اندازی چند آبشار، بکارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته و مواردی از این دست، درصدد لغو تمامی تحریم های پسابرجامی برآید.

در این میان اما بر پایه اصل واقع بینی، دو طرف در جریان یک سلسله مذاکرات به تدریج از مطالبات اولیه و حداکثری کاسته و به یک حد معقول و میانه می رسند. در این نقطه است که درخت مذاکرات به قول معروف به ثمر می نشیند. 

بنابراین در بوق کرنا کردن این موضوع که تیم هسته ای جدید ایران از مواضع خود عقب نشینی کرده، مذاکرات را از یک بده بستان منطقی به موضوعی حساس و حیثیتی تبدیل می کند؛ روندی که باعث می شود تیم دیپلماتیک رئیسی برای اغنای افکار عمومی داخلی هم که شده از اعمال کوچکترین تغییر و تعدیلی در مطالبات خود ناتوان بماند. این ضربه ای است که طرف غربی با جوسازی و تبلیغات منفی رسانه ای خود به مذاکرات احیای برجام وارد می کند.

پایان/