به گزارش تحریریه، برخلاف روابط نزدیک تهران و آژانس در دوره «یوکیا آمانو» مدیر کل فقید آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران و آژانس چه در دولت روحانی و چه در دولت رئیسی روابطی پرتنش را با «رافائل گروسی» مدیر کل آرژانتینی این سازمان تجربه کرده اند به طوری که تهران بارها آژانس را به عدم استقلال و پیروی از آمریکا متهم ساخته است.

به هر حال در جریان چند سفر گذشته گروسی به تهران دستاوردی حاصل نشد اما سفر کنونی وی به ایران در فضایی متفاوت از قبل انجام می گیرد؛ فضایی که تیم دیپلماسی دولت سیزدهم برای نخستین بار قرار است چند روز بعد یعنی هشتم آذرماه با هدف ازسرگیری مذاکرات هسته ای راهی وین پایتخت اتریش شوند.

اگرچه «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان روز دوشنبه ۲۴ آبان از این سفر پرده برداشت اما اشاره ای به تاریخ ورود گروسی به ایران و اینکه وی با کدام یک از مقامات کشورمان دیدار و گفت وگو خواهد داشت، نکرد. از نگاه ناظران احتمال دیدار وی با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه و «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی بالا است.

از طرف دیگر، سفر گروسی به تهران تنها چند روز قبل از برگزاری نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت می گیرد. شورای حکام آژانس ۲۲ نوامبر (اول آذر ماه) ماه دروین تشکیل جلسه می دهد تا تازه ترین گزارش های مدیر کل آژانس را درباره برنامه هسته ای ایران بررسی کند. بی تردید مباحث و توافق های احتمالی در جریان سفر گروسی به تهران بر نشست شورای حکام سایه خواهد افکند.

پیشتر پایگاه خبری آمریکایی «اکسیوس» در گزارشی نوشته بود که مقامات آمریکا، فرانسه، آلمان و انگلیس طی چند هفته اخیر درباره امکان صدور قطعنامه علیه ایران در نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به بهانه آنچه محدودیت‌های ایران برای بازرسان آژانس انرژی اتمی خوانده شده است، بحث و تبادل نظر کرده‌اند. انگلیس فعالانه تلاش کرده است تا طرف‌های دیگر (آمریکا، فرانسه و آلمان) را برای صدور یک قعطنامه انتقادی علیه ایران در نشست آتی شورای حکام، متقاعد کند.

با این حال، دیپلمات‌های اروپایی به پایگاه خبری «اکسیوس» گفته‌اند که با توجه به اینکه ایران آمادگی خود برای از سرگیری مذاکرات وین را اعلام کرده و تاریخ مذاکرات نیز تعیین شده است، بعید است که قطعنامه‌ای علیه ایران در نشست آتی شورای حکام صادر شود.

این بار اول نیست که زمزمه صدور قطعنامه در شورای حکام و حتی شورای امنیت علیه ایران به گوش می رسد. طرف‌های غربی پیش از این نیز به‌ منظور تحت فشار قرار دادن ایران و امتیاز گرفتن در مذاکرات، بحث صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام را مطرح کرده بودند اما هربار با ایستادگی قاطعانه ایران مواجه شده و در نهایت مجبور به عقب‌نشینی شدند.

از نگاه تحلیلگران، عقب نشینی غربی ها بی ارتباط با رویکرد دولت سیزدهم نیست. در دولت رئیسی برخلاف دولت روحانی از نگاه به غرب کاسته شده و دیگر برجام در اولویت سیاست خارجی دولتمردان قرار ندارد و به عبارتی ایران تخم مرغ‌ های خود را از سبد برجام برداشته است. از این رو طرف غربی و آژانس بارها به این بی توجهی و نحوه رفتار دولت رئیسی به خود ابراز نگرانی و تعجب کرده اند.

همان گونه که مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه ۲۱ آبان عدم تماس دولت ابراهیم رئیسی با او برای مذاکره پیرامون چندین موضوع باقی ‌مانده مهم را تعجب ‌انگیز خواند و تاکید کرد که این گفت‌وگوها باید مدت‌ها پیش انجام می‌شد. گروسی همچنین ابراز تمایل کرد که در سفر خود به تهران با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران دیدار کند ولی خطیب زاده در نشست خبری اخیر خود به احتمال انجام چنین دیداری اشاره نکرد.

اما اهمیت لغو تحریم ها موضوعی است که دولت جدید ایران را به سمت میز مذاکرات هسته ای می کشاند. سخنگوی وزارت امور خارجه به تازگی درباره گفت‌ وگوهای وین گفته است که «تمرکز بر این خواهد بود که به‌طور مؤثر و یکجا تحریم‌های ناهمخوان با برجام که بعد از خروج یک‌جانبه ترامپ بر ایران تحمیل شده‌اند همگی رفع شوند.»

مشکل اینجاست که ترامپ در پی خروج از برجام برخی از تحریم ها را در یک کلاهبرداری سیاسی از ذیل تحریم های هسته ای خارج و وارد جداول تحریم های حقوق بشری و تروریسم کرد؛ تحریم هایی که شمار آن به بیش از ۱۵۰۰ مورد می رسد. تا دور ششم مذاکرات که اواخر خردادماه پایان یافت، گفته می شد که دو طرف به توافقی درباره لغو دو سوم آن دست یافته بودند.

اینک تیم دیپلماسی دولت سیزدهم با دستانی مملو از ظرفیت های هسته ای همچون اورانیوم غنی شده ۲۰ تا ۶۰ درصدی، بکارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته، راه اندازی چندین آبشار، تولید اورانیوم فلزی و بهبود اوضاع اقتصادی پشت میز مذاکرات حاضر خواهد شد به آن امید که بعد از پنج ماه وقفه، بتواند به توافقی که برای ایران بُرد به همراه داشته باشد، دست یابد.

پایان/