به گزارش تحریریه، برخورداری ایران از نفت و در عین حال وابستگی تهران به صادات آن به پاشنه آشیل کشورمان تبدیل و باعث شده که کشورهای غربی برای تحریم بیشتر به حوزه انرژی تمرکز کنند؛ تحریم هایی که اگرچه با برجام برداشته شد اما «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری قبلی آمریکا با خروج از توافق هسته ای به سرعت آنها را بازگرداند.

در روزهای اخیر شاهد موضع گیری «جوی بایدن» رئیس جمهوری مستقر در کاخ سفید در این زمینه هستیم که در یادداشتی به سه وزارتخانه تحت امر خود از جمله وزارت امور خارجه، نوشته عرضه نفت از کشورهای دیگر به اندازه‌ کافی است و به همین جهت سایر کشورها می‌توانند نفت خریداری شده از ایران را کاهش دهند؛ یادداشتی که ابتدا مورد توجه خبرگزاری «رویترز» قرار گرفت.

ذکر این نکته لازم است کاخ سفید وظیفه دارد هر شش ماه یکبار تایید کندکه میزان عرضه نفت در بازارهای جهانی به میزانی کافی است تا بتواند تحریم‌ هایی را که از سال ۲۰۱۲ در دوران دولت اوباما علیه جمهوری اسلامی وضع و اعمال شده، حفظ کرد.

بر پایه آمارهای شرکت اطلاعات کالا «کپلر»، که خدمات ردیابی نفتکش‌ها را نیز انجام می‌دهد، ایران در هفت ماه ابتدایی سال ۲۰۲۱ روزانه حدود ۶۵۰ هزار بشکه نفت راهی بازارهای بین‌المللی کرده است.

از نگاه ناظران مخاطب اصلی بایدن، چین است که نقش پررنگی در خرید نفت ایران و دور زدن تحریم ها دارد. مبادلات تهران و پکن در این زمینه نقش غیرقابل انکاری در شکست سیاست «صفرسازی نفت ایران» ترامپ داشت.

اما در اینکه میزان صادرات نفت ایران به چین در دوره تحریم چقدر بوده، اطلاعات دقیقی در دست نیست. بی تردید هر گونه اظهارنظری ازسوی مقامات دو طرف به شناسایی راه های دور زدن تحریم و مسدود کردن آنها از سوی آمریکا منجر خواهد شد. چین رسما اعلام کرده که از آغاز سال ۲۰۲۱ هیچ نفتی از جمهوری اسلامی خریداری نکرده است.

از طرفی آمارهای شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها نیز در ارتباط با میزان انتقال محموله‌های نفتی ایران به چین هماهنگی ندارند. خبرگزاری «رویترز» چند روز پیش گزارش کرد که در سه ماه گذشته، واردات نفتی چین از ایران به طور متوسط به بیش از نیم میلیون بشکه در روز رسیده است. رویترز به نقل از سایت «تانکرترکرز» میزان درآمد مالی جمهوری اسلامی از فروش نفت خام خود به چین را یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار در ماه برآورد می‌کند.

موضوع دیگری که رویترز و منابع دیگر از آن سخن به میان می آورند، تخفیفی است که تهران به پکن در این زمینه می دهد. بر اساس آماری که از سوی رویترز منتشر شده، بهای هر بشکه نفت ایران در مقطع تحویل نسبت به نفت برنت دریای شمال از تخفیفی معادل ۴ تا ۵ دلار برخوردار است.

از منظر سیاسی، مواضع نفتی بایدن را از دو محور می توان مورد بررسی قرار داد؛ نخست دیدار بایدن با همتای چینی و دوم آستانه برگزاری دور هفتم مذاکرات وین.

در تشریح محور نخست لازم به ذکر است مواضع نفتی بایدن در فضایی اتخاذ شده که قرار است او روز دوشنبه (۱۵ نوامبر / ۲۴ آبان) نشستی مجازی با «شی جین ‌پینگ» رئیس ‌جمهوری چین داشته باشد. بی تردید موضوع تحریم های ایران و خرید نفت ایران از سوی چین در جریان این گفت وگوها مورد توجه قرار گرفت اگر چه بعید به نظر می رسد پکن در این سیاست، واشنگتن را همراهی کند.

محور دوم به مذاکرات وین برمی گردد که از روز هشتم آذرماه در پایتخت اتریش ازسرگرفته می شود. تلاش بایدن در این فضا که تهران با مطالبات حداکثری و اصرار بر لغو تمامی تحریم‌ها از جمله تحریم فروش نفت پشت میز مذاکرات حاضر خواهد شد، حاوی پیام است. کاخ سفید قصد مخابره این پیام را به تهران دارد که در صورت انصراف از مذاکره یا طرح خواسته های مضاعف در جریان مذاکرات بر شدت تحریم های نفتی خواهد افزود.

این در حالی است که آمریکا طی سال های اخیر از هیچ گزینه ای برای تحریم و فشار بر ایران دریغ نکرده و اگر امکان تحقق تحریم کامل نفت ایران وجود داشت که ترامپ پیشتر صادرات آن را به صفر می رساند. بنابراین طرح هر گونه مواضع ضدایرانی از سوی کاخ سفید و حتی اروپایی ها، تنها به پیچیده تر شدن کلاف درهم تنیده مذاکرات پیش رو منجر خواهد کرد.

پایان/