به گزارش تحریریه، شبکه خبری «الجزیره» قطر در گزارشی از شرایط اقتصادی کشورهای عربی نوشت، پیش از بحران کاهش بهای نفت در نیمه سال ۲۰۱۴ میلادی، کشورهای نفت خیز عربی حاشیه خلیج فارس و دیگر کشورهای نفت خیز از بدهکاری رنج نمی بردند. زیرا آنها با تولید فراوان نفت از سال ۲۰۰۳ توانسته بودند اموال بسیاری را به دست آورند. اما پس از بحران کاهش بهای نفت و شیوع ویروس کرونا وضعیت تغییر پیدا کرد و در نتیجه آن کشورهای عربی نفت خیز به گرفتن وام در داخل و خارج روی آوردند. در نتیجه همه این کشورها در دام بدهکاری گرفتار شدند. این کشورها با رقابت در ماراتون وام گیری طرح های خدماتی و سرمایه گذاری و حتی کمبود بودجه خود را پیش بردند.

به نوشته الجزیره، شیوع کرونا و تعطیلی های ناشی از آن کشورهای عربی را با زیان های اقتصادی و اجتماعی روبرو کرد. برپایه این گزارش در چهارمین شماره ماهنامه ای که در سال ۲۰۲۰ از سوی «موسسه عربی برای تضمین سرمایه گذاری و تامین اعتبار صادرات» منتشر شد، شماری از شاخص های مالی، تاثیر ناگوار شیوع ویروس کرونا بر اوضاع مالی کشورهای عربی بررسی گردید.

در این بررسی ها نشان داده شد که به طور کلی کمبود بودجه کشورهای عربی که در سال ۲۰۱۹ میلادی ۳.۳ درصد از نسبت تولید ناخالص داخلی این کشورها را تشکیل می داد در سال ۲۰۲۰ میلادی به رقم ۱۰.۸ درصد از نسبت تولید ناخالص این کشورها رسید و آمار تورم هم طی این مدت از رقم ۲.۷ درصد به ۷.۱ درصد رسید.

*بدهکاری عمومی کشورهای عربی هم طی این مدت به رقم ۴۷.۳ درصد از نسبت تولید ناخالص این کشورها افزایش یافت.

*بدهی خارجی کشورهای عربی هم طی این مدت از رقم  ۵۳.۵ درصد به ۶۴.۴ درصد نسبت تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است.

*ذخایر ارزشی کشورهای عربی نیز از طی این مدت از رقم ۳۷.۳ میلیارد دلار ذخیره ارزی به کسری ۱۱۴.۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ روند نزولی داشته است.

گزارش های بانک بین المللی پول هم نشان می دهد که بدهی های مصر در سال ۲۰۲۰ به رقم ۱۳۳ میلیارد دلار، بدهی های لبنان به ۶۸.۸ میلیارد دلار و بدهی مغرب به ۶۵.۶ میلیارد و بدهی  تونس به رقم ۴۱ میلیارد دلار رسید.  امارات هم به رقم بدهی  ۱۰۶ میلیارد دلار، عربستان به رقم ۹۳.۴ میلیارد دلار و بدهی های قطر نیز به ۶۳.۴ میلیارد دلار و کویت به رقم ۴۶ میلیارد دلار و بحرین به ۳۹.۷ میلیارد دلار رسیده است. بدهی های عُمان هم در این دوره به رقم ۴۵ میلیارد دلار بالغ شد.

شبکه خبری الجزیره درباره اوضاع وخیم مالی کشورهای عربی نفت خیز افزود با افزایش قابل ملاحظه بهای نفت در بازارهای جهانی، دوره آتی بهتر خواهد شد. البته این در شرایطی است که افزایش قیمت در میان مدت و بلند مدت ادامه داشته باشد.

با اینحال کشورهای عربی که از در آمدهای نفتی بالا محروم هستند با مشکل واقعی روبرو خواهند بود زیرا بیشتر اقتصاد این کشورهای رانتی است و دارای تولید ملی قدرتمندی نیستند که بتوانند بدهی های خود را بپردازند. یکی دیگر از موضوعاتی که بازارهای مالی کشورهای عربی را تهدید می کند مربوط به افزایش نرخ بهره در آمریکا است. با توجه به اینکه اقتصاد کشورهای عربی به دلار ارتباط دارد افزایش نرخ سود در آمریکا سبب می شود بانک مرکزی کشورهای عربی هم درباره افزایش نرخ سود در بازارهای عربی تصمیم هایی بگیرند، این موضوع هم بر روی بدهی داخلی کشورهای عربی تاثیر ناگواری به دنبال خواهد داشت و هم بار سنگینی را بر بودجه های عمومی این کشورهای تحمیل می کند. 

پایان/