به گزارش تحریریه، افت نرخ سود بین بانکی در اواخر سال 98 و ابتدای سال 99 باعث ورود سنگین نقدینگی به بازار سهام شد. در طی یکی دو ماه ورق در ظام بانکی برگشت و مرخ سود بین بانکی به 19 درصد افزایش یافت.  در ادامه از تیر ماه شاهد شروع روند نزولی بازار سهام بودیم. در ادامه تلاش میکنیم مکانیزم اثر گذاری نرخ بهره بین بانکی و ابر نوسان بازار سهام در ابتدای سال 99 را تشریح کنیم.

بانکها با توجه به فرصت های فعالیت اقتصادی و سودآوری انتظاری که از پروژه ها دارند یا به هر دلیلی انگیزه برای اعطای تسهیلات را داشته باشند، به اعطای تسهیلات و خلق سپرده و خلق نقدینگی خواهند پرداخت و این تصمیم آنها مبتنی بر هزینه و فایده و صلاحدید خود بانک یا حداقل مدیران ارشد بانک است.

اما با هر اعطای وام و تسهیلات و لذا خلق سپرده، بانکها نیازمند ذخایر نزد بانک مرکزی خواهند بود که با فرض عدم وجود ذخایر اضافی در کل نظام بانکی، برای تامین این ذخایر نیازمند خلق پول توسط بانک مرکزی خواهند بود.

در شرایطی که این نیاز به ذخایر ایجاد می شود، دو سناریو قابل تصور است. سناریوی اول آن است که همزمان با این خلق اعتبار توسط بانکها، به دلیلی مانند کسری بودجه دولت و تامین آن توسط بانک مرکزی، پایه پولی افزایش یافته و ذخایر برای بانکها به طور خودکار فراهم می شود و در نتیجه اولا بانکها نیاز به مراجعه به بانک مرکزی برای تامین ذخایر نخواهند داشت و ثانیا تامین ذخایر به این شکل سبب می شود فشار بر روی نرخ سود بازار بین بانکی و به تبع آن سایر نرخهای سود وجود نداشته باشد و حتی امکان کاهش نرخ بازار بین بانکی فراهم شود. نیمه دوم سال ۱۳۹۸ و ابتدای سال ۱۳۹۹ مصداق این وضعیت است.

در واقع با هدف کاهش کسری بودجه دولت خلق پول توسط بانک مرکزی انجام شد که این موضوع در گام بعدی منجر به کاهش نرخ سود بین بانکی در ابتدای سال 99 تا مرز 9 درصد شد. نکته جالب توجه اینکه جریان غالب مدعی بود که این افت و خیز نرخ سود بین بانکی مربوط به شیوع کرونا و تعطیلی کسب و کارها بوده است.

پایان/