به گزارش تحریریه، با گذشت تنها دو ماه از سال جدید، شاهد برگزاری یک جلسه مجازی میان اعضای کمیسیون مشترک برجام و چهار دوره نشست حضوری در وین بودیم. اینک با پایان یابی دور چهارم مذاکرات، دیپلمات ها برای مشورت و اشتراک محتوای گفت وگوها با مقامات بالادستی عازم کشورهای متبوع خود شده اند تا با آمادگی بیشتر در دور پنجم مذاکرات که به احتمال قوی هفته پیش رو برگزار خواهد شد، حضور یابند.

تا کنون همه طرف ها تلاش کرده اند تا محتوا و جزییات مذاکرات محرمانه بماند و گهگاهی شاهد درز موضوعی از درون نشست ها در سطوح معاونان و کارشناسی به بیرون هستیم که آن هم بیشتر از سوی رسانه های خارجی صورت می گیرد.

اما گویی به تازگی برخی رسانه های مخالف دولت در داخل کشور نیز دست به کار شده و اخبار جدید و در عین حال متفاوتی را بازگو می کنند. شبکه «پرس تی وی» یکی از این موارد است که تاکید کرده «آمریکا قصد رفع کامل هیچ‌کدام از تحریم‌ها را ندارد».

این شبکه انگلیسی زبان کشورمان روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه و پس از سخنان روحانی به نقل از منابع آگاه نوشت: آمریکا صرفا قصد لغو موقت تحریم‌ها را دارد و نمی‌خواهد تحریم‌های انرژی، ‌بانکی و نفتی را کامل لغو کند. این شبکه مدعی شد، آمریکا قصد دارد در مدت زمانی طولانی و طی مراحل متعدد و گام به گام، اقدام به توقف موقت برخی تحریم‌ها آن هم در بازه‌های زمانی ۱۲۰ روزه و ۱۸۰ روزه کند.

گزارش منفی و نگران کننده پرس تی وی از مذاکرات هسته ای که تا کنون از سوی هیچ منبعی تایید نشده، پس از اظهارات خوشبینانه اخیر روحانی نسبت به آینده روشن مذاکرات انتشار یافت. روز پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت، روحانی در مراسمی مربوط به طرح‌های وزارت نفت تاکید کرد که «گام اصلی و بزرگ را در مذاکرات وین برداشته‌ایم و توافق اصلی انجام شده و بحث‌هایی در موارد جزئی وجود دارد که در حال مذاکره است تا به توافق نهایی برسیم.»

وی ادامه داد: «امروز اگر در وین آمده‌اند و در حال مذاکره هستند و قبول دارند که تمام تحریم‌های اصلی را بر خواهند داشت، دلیل این افتخارات است. این بحث‌هایی که می‌کنیم، راجع به موارد جزیی است وگرنه در مسائل اصلی چون تحریم نفت، پتروشیمی، کشتیرانی، بیمه، بانک مرکزی و بانک‌ها همه را قبول کرده‌اند و تمام شد.»

طنز تلخ ماجرا موضع گیری تروئیکای اروپا است که به هیچ عنوان خوشبینی از نوع روحانی-ایرانی در آن به چشم نمی خورد. دیپلمات‌های سه‌کشور اروپایی حاضر در برجام، بریتانیا، آلمان و فرانسه روز پنج‌شنبه در بیانیه‌ای درباره مذاکره در وین اعلام کردند: «در مذاکره درباره برجام، پیشرفت‌های محسوسی وجود داشته است اما برای رسیدن به موفقیت، تضمینی وجود ندارد.»

البته در بیانیه آنها شرط و شروط و نیز هشدارهایی نیز به چشم می خورد که هشدار به ایران برای تمدید توافق با آژانس بین المللی انرژی اتمی از آن جمله است. در این بیانیه تاکید شده که در تلاش‌ها برای بازگرداندن برجام، تداوم نظارت آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران ضروری است و توافق بدون آن قابل اجرا نیست.

در پیوند با گزارش پرس تی وی، مبنی بر توقف موقت 4 تا 6 ماهه برخی تحریم ها، برخی آن را تنها یک ادعا می دانند و برخی نیز با توجه به تجربه مذاکرات قبلی، هر گونه احتمالی را در نظر می گیرند. ولی در زمینه بازگشت گام به گام به توافق، این ادعا می تواند برگرفته از اظهارات اخیر «سرگئی ریابکوف» معاون وزارت امور خارجه روسیه باشد.

ریابکوف به تازگی تاکید کرده است: «از نقطه نظر ما، بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای موضوعی کلیدی است که باید حل شود. از سوی دیگر، گفت‌وگوهای وین همه آن مسائلی را شامل می‌شود که ناظر بر بازگشت ایران به تعهدات پیش‌بینی شده در توافق هسته‌ای است. ما بر همزمانی و تطابق این گام‌ها اصرار داریم، گرچه می‌دانیم که ایران معتقد است، آمریکا باید بی‌درنگ همه تحریم‌ها را لغو کند.»

پس از تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر ضرورت لغو یکجا و کامل تحریم ها و تکرار آن از سوی رییس جمهوری و دیگر مقامات عالی رتبه کشور، این موضوع به خط قرمز در مذاکرات وین تبدیل شده است. از این رو بارها شاهد اظهارات عراقچی و خطیب‌زاده در خصوص لغو همه تحریم‌ها بوده ایم.

از نگاه ناظران، برخی مخالفان دولت درصدد هستند که دایره تحریم ها را گسترده تر ترسیم کنند که اظهارات اخیر «سیدمحمود نبویان» نماینده تهران در این زمره جای می گیرد. او از ۱۶۰۰ تحریم سخن گفته و تاکید کرده است که آمریکایی‌ها از ۱۵۰۰ تحریم سخن می‌گویند. نبویان تاکید کرده است که مجلس از تیم مذاکره کننده انتظار دارد به آمریکایی‌ها بگویند که تعداد تحریم‌ها ۱۶۰۰ مورد است.

افزایش سخت گیری ها و سیل انتقادات منتقدان دولت به عملکرد تیم دیپلماتیک و مذاکرات جاری هسته ای باعث شده که تا دقیقه 90 تبلیغات انتخاباتی، شاهد رونمایی از توافق جدید و احیای برجام نباشیم چرا که زمان برای مطالعه و به چالش کشیدن مفاد توافق جدید اندک باشد و نتواند بر گزینه مورد حمایت دولتمردان تاثیر منفی برجای گذارد.

از این رو امکان گذر قطار مذاکرات هسته ای از ایستگاه پنجم به ششم نیز دور از انتظار نیست.

پایان/