به گزارش تحریریه، وزارت نفت در خط مقدم مبارزه با تحریم ها علیه کشورمان قرار دارد. از اینرو موفقیت این وزارتخانه در شرایط تحریمی، شاخص مناسبی جهت ارزیابی کلی عملکرد مجموعه دولت است. در دولت روحانی و با بازگشت شیخ الوزرای جمهوری اسلامی به عنوان وزیر به ساختمان خیابان طالقانی، امیدهایی درباره آینده صنعت نفت کشور در میان گروهی از کارشناسان ایجاد گردید. چرا که با وجود انتقادات فراوانی که به عملکرد دوره های پیشین بیژن نامدار زنگنه در جایگاه وزارت نفت و نیرو وجود داشت؛ با توجه به تجربه فراوان او در دوران پس از انقلاب، این احساس در میان نخبگان صنعت نفت به وجود آمد که دیگر دوران آزمون و خطا به پایان رسیده است.

اما امروزه و با گذشت بیش از 7 سال از حضور زنگنه به عنوان وزیر نفت دولت روحانی، احساس غالب در میان کارکنان صنعت نفت و همچنین مراجعه به آمارهای رسمی کشور، بیانگر عدم درس آموزی زنگنه از گذشته و در نتیجه فرصت سوزی و ضعف مدیریتی او در برابر شرایط تحریمی تحمیل شده به کشور است. ضعف مدیریتی آشکاری که توان جذب سرمایه خارجی مستقیم در شرایط تحریمی صنعت نفت را روز به روز کاهش داده و آینده این صنعت مهم کشور را در مخاطره قرار داده است.

براساس آمار شرکت ملی نفت ایران و اداره آمار و تعهدات ارزی بانک مرکزی، رکورد جذب بالاترین رقم سرمایه گذاری مستقیم خارجی به صنعت نفت کشور، مربوط به سال 1391 و اوج دوران اعمال تحریم های هوشمند باراک اوباماست. تحریم هایی که برای اولین بار شامل بانک مرکزی و فروش نفت کشور شده و نظام را با تجربه ای جدید روبه رو نمود. میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی به صنعت نفت کشور در سال مذکور، 3 میلیارد و 466 میلیون دلار بوده است. این در حالی است که با روی کارآمدن دولت تدبیر و امید و وزارت زنگنه، این مقدار به غیر از سال 95، هر ساله با کاهش همراه بوده و در سال 1398 به پایین ترین میزان، یعنی 50 میلیون دلار رسیده است.

از سوی دیگر، حتی در دوران اجرای برجام، یعنی سال های 95 و 96 نیز، مقدار سرمایه جذب شده با سال 91 فاصله ملموسی داشته و ابدا قابل مقایسه نیست. با وجود اجرای برجام، تهیه مدل جدید قراردادهای نفتی یا همان آی پی سی و وعده های فراوان مدیران منصوب زنگنه، در سال های مذکور، وزارت نفت به ترتیب، تنها موفق به جذب 870 و 503 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی مستقیم در صنعت نفت کشور شده که کاملا ناامیدکننده است.

البته دولتمردان تدبیر و امید به جای پاسخگویی درباره عملکردشان، همواره افکار عمومی را صرفا متوجه آثار تحریم ها نموده اند. اما دو سوال مهم در این میان وجود دارد:

 نخست اینکه چرا برخلاف وعده های مکرر مدیران صنعت نفت، در ایام اجرای برجام و ارائه مدل جدید قراردادهای نفتی، وزارت نفت موفق به جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی به میزان کافی نشده است؟

دوم اینکه، با توجه به تجربه نظام در برابر تحریم های فلج کننده اوباما در بین سال های 89 تا 92، چرا وزارت نفت برای شرایط تحریمی حاصل از خروج ترامپ از توافق برجام برنامه ای نداشته و این افتضاح مدیریتی در زمینه جذب سرمایه مستقیم خارجی در صنعت نفت، رخ داده است؟

بدون شک، پاسخ مستدل و به دور از سیاست زدگی بیژن نامدار زنگنه و مدیران صنعت نفت کشور به این سوالات، یاریگر افکار عمومی و نخبگان صنعت نفت، جهت قضاوتی عادلانه پیرامون کارنامه شیخ الوزرای جمهوری اسلامی در صنعت نفت است.

پایان/